Giảm số giờ nộp thuế: 29% phụ thuộc… bảo hiểm

Trước đó, theo báo cáo Môi trường kinh doanh (Doing Business 2014) của Ngân hàng Thế giới về chỉ số nộp thuế thì ở Việt Nam, trong tổng số 872 giờ DN phải bỏ ra hàng năm để làm nghĩa vụ liên quan đến thuế có 537 giờ là số giờ nộp thuế, còn 335 giờ là thời gian DN ở Việt Nam làm thủ tục BHXH.

Cần cải cách quy trình, hồ sơ và thủ tục nộp thuế, rút ngắn thời gian cho các DN

Hay thay đổi như  thủ tục bảo hiểm

Như vậy, mục tiêu đặt ra tại Nghị quyết 19 là rất thách thức. Theo đó, yêu cầu trong 2 năm 2014 và 2015 phải cải cách quy trình, hồ sơ và thủ tục nộp thuế, rút ngắn thời gian các DN phải tiêu tốn để hoàn thành thủ tục nộp thuế đạt mức trung bình của nhóm nước ASEAN-6 là 171 giờ/năm. Với mục tiêu này, số giờ cơ quan thuế phải cắt giảm là 415,5 giờ để xuống còn 121,5 giờ và BHXH phải giảm được 285,5 giờ để xuống còn 49,5 giờ. Thứ trưởng Tuấn lưu ý, 29% số giờ cần phải cắt giảm thuộc về trách nhiệm của BHXH.

Một nhân viên chuyên làm thủ tục BHXH của một cơ quan cho biết, cơ quan có 60 lao động nhưng hàng tháng chị vẫn phải tới cơ quan BHXH làm thủ tục vì tháng nào cơ quan chị cũng có trường hợp thay đổi về lương, bảo hiểm y tế. Thời gian trung bình mỗi lần đi làm thủ tục là 2 giờ. Theo quy định của BHXH thì  hệ thống chứng từ, sổ, biểu mẫu quản lý thu BHXH, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp gồm 54 biểu mẫu, trong đó phần dành cho người tham gia và đơn vị sử dụng lao động là 18 biểu mẫu.

Đã vậy, các quy định và biểu mẫu lại hay thay đổi nên cho dù tháng nào cũng phải đi nhưng chị cũng không biết được hết các sự thay đổi. Vì vậy, đã không ít lần người đi nộp BHXH đến rồi lại về. Chị cho biết thêm, hàng tháng đơn vị hoặc đại lý sẽ phải kê khai bổ sung hoặc sự thay đổi theo khoảng 12 mẫu và nộp tờ khai tại cơ quan BHXH… 

Để đạt mục tiêu giảm thời gian nộp thuế như Nghị quyết 19, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ giao BHXH rà soát và định lộ trình giảm thủ tục hành chính, để đến năm 2015 đạt mục tiêu số giờ nộp các khoản BHXH chỉ còn 49,5 giờ. Bộ cũng đề nghị cho phép BHXH được không dùng chứng từ giấy mà áp dụng khai điện tử, nộp điện tử, đối chiếu điện tử.

Để thực hiện giải pháp này, cần cho phép DN sử dụng chữ ký số để khai thuế, cũng dùng chữ ký số để nộp BHXH. Bộ cũng đề nghị sớm ban hành cơ chế phối hợp trao đổi thông tin giữa BHXH với Tổng cục Thuế và cơ quan thuế phải cung cấp cho BHXH thông tin về DN như đăng ký kinh doanh, mã số thuế, lao động, doanh thu, tiền lương, tiền công… Bộ cũng đề nghị Chính phủ cho phép BHXH hỗ trợ miễn phí cho DNNVV phần mềm kê khai nộp BHXH điện tử và đào tạo sử dụng phần mềm này.

Tiến tới một cửa thủ tục

Về thủ tục hành chính lĩnh vực thuế và hải quan, Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết, một số cải cách đã triển khai và cả những giải pháp mới. Thứ nhất, tăng số lượng DN phải khai thuế giá trị gia tăng (VAT) theo tháng chuyển sang theo quý và điều chỉnh mức doanh thu tính thuế VAT từ dưới 20 tỷ đồng/năm lên 50 tỷ đồng/năm. Với giải pháp này sẽ giảm được 41,5 giờ/năm và giảm số kê khai xuống còn 8 lần/năm. Thứ hai, giải pháp DN chỉ phải khai quyết toán thuế theo năm và tạm nộp thuế theo quý cũng sẽ giảm được 47 giờ/năm và giảm số lần kê khai thuế thu nhập cho DN 4 lần/năm…

Thứ ba, giải pháp bãi bỏ quy định DN phải điều chỉnh thuế VAT đầu vào khi đến kỳ hạn thanh toán mà chưa có chứng từ thanh toán qua ngân hàng cũng giúp DN giảm được 12 giờ/năm. Với 3 giải pháp vừa nêu sẽ giảm được số giờ nộp thuế là 88,36 giờ/năm. Bộ cũng đã dự thảo Thông tư hướng dẫn việc nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập DN, thu nhập cá nhân… bỏ 5 loại tiêu chí đang buộc DN kê khai nhưng thực tế không cần thiết, qua đó sẽ giảm được thêm 201,5 giờ/năm cho DN.

Tính toán chi tiết là vậy, tuy nhiên phía Bộ Tài chính cũng thừa nhận có những cải cách đã thực hiện nhưng kết quả đem lại là DN vẫn chưa giảm bớt được thủ tục, cần có thêm thời gian để có được sự tích hợp liên thông giữa các cơ quan chức năng. Ông Tuấn đơn cử như DN được thông quan điện tử nhưng vẫn phải in chứng từ vì trên đường đi, cơ quan quản lý thị trường kiểm tra hàng hóa vẫn yêu cầu kiểm tra hóa đơn, chứng từ.

“Cơ quan hải quan có cố gắng cải cách đi chăng nữa mà không đồng bộ, không cấp được giấy phép điện tử, không cải cách được thủ tục kiểm tra chất lượng hàng hóa phù hợp với thông lệ quốc tế thì rất khó”, Thứ trưởng Tuấn phát biểu. Từ thực tế này, Bộ Tài chính đề xuất Chính phủ cho phép từ 1/9/2014 sẽ thực hiện cơ chế một cửa giữa ba cơ quan: Bộ Tài chính, Công Thương và Giao thông - Vận tải (hiện nay đang thực hiện thí điểm cơ chế này).

Với cơ chế một cửa này, các giấy tờ mà ba cơ quan cấp cho DN thì 3 cơ quan phải tự tra cứu, không được phép hỏi DN. Theo kế hoạch, từ năm 2015, cơ chế một cửa quốc gia sẽ mở rộng ra thêm tới ngành Khoa học và Công nghệ, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam.  Thứ trưởng cho biết thêm, một trong những cải cách quan trọng mà Bộ đã làm là trình Chính phủ 8 giải pháp tháo gỡ khó khăn cho DN và đã được Chính phủ đưa vào Nghị quyết phiên họp thường kỳ tháng 7.

Linh Đan