Hạn mức bảo hiểm tiền gửi tăng sẽ tác động tới những ai?

	Hạn mức bảo hiểm tiền gửi được xác định như thế nào?
	Nhịp cầu nối những niềm tin
	Lấy ý kiến về nâng hạn mức trả tiền bảo hiểm tiền gửi

Vừa qua, Chính phủ đã công bố dự thảo Quyết định của Thủ tướng về hạn mức trả tiền bảo hiểm tiền gửi (BHTG), cho thấy khả năng hạn mức này sẽ được nâng lên trong tương lai gần. Với mức chi trả tối đa dự kiến tăng lên 125 triệu đồng đối với mỗi người gửi tiền tại một tổ chức tham gia BHTG khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm như nội dung dự thảo, những ai sẽ có lợi?

Ảnh minh họa

Trước hết, hạn mức BHTG hiện hành là 75 triệu đồng đối với mỗi người gửi tiền tại một tổ chức tham gia BHTG, nếu điều chỉnh lên 125 triệu đồng nghĩa là hạn mức sẽ tăng hơn gấp rưỡi, cụ thể là 66%. Đây là mức điều chỉnh tương đối mạnh tay, và khoảng cách giữa các lần điều chỉnh cũng đã ngắn lại so với trước đây, cho thấy tổ chức BHTG, cơ quan quản lý ngân hàng cũng như Chính phủ đã có những thay đổi trong cách thức đánh giá, phân tích mức độ phù hợp của hạn mức, nhằm đưa công cụ chính sách quan trọng này bắt kịp với những bước phát triển của hệ thống ngân hàng và mức thu nhập của quốc dân.

Dù hạn mức trả tiền bảo hiểm là số tiền tối đa mà tổ chức BHTG trả cho tất cả các khoản tiền gửi được bảo hiểm của một người tại một tổ chức tham gia BHTG khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm, song không phải đợi đến lúc chi trả cho người gửi tiền, hạn mức mới có ý nghĩa thực tiễn. Hạn mức BHTG cao hơn trước hết là một sự bảo đảm tốt hơn, một sự cam kết mạnh mẽ hơn của Chính phủ, NHNN và tổ chức BHTG trong khả năng của mình để bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền. Ngay trong điều kiện bình thường, hệ thống ngân hàng hoạt động ổn định, hạn mức BHTG trước hết là một sự trấn an về mặt tâm lý. Nếu đa số người gửi tiền đã được bảo vệ toàn bộ trong phạm vi hạn mức, nguy cơ bị mất tiền gửi khi một vài TCTD nhỏ lẻ đổ vỡ càng được tối thiểu hóa, từ đó hạn chế nguy cơ người gửi tiền rút tiền hàng loạt khi có những biến động trong hoạt động ngân hàng.

Ông Vũ Văn Long - Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm Tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) cho biết: “Với hạn mức đề xuất là 125 triệu đồng, đã có 90,94% người gửi tiền trong hệ thống ngân hàng được bảo hiểm toàn bộ, qua đó, những người gửi tiền nhỏ, ít có điều kiện tiếp cận với các thông tin về tài chính - ngân hàng chắc chắn sẽ không mất một đồng nào trong số tiền tiết kiệm là mồ hôi công sức của họ. Hạn mức nói trên cũng phù hợp với thông lệ quốc tế, bởi khuyến nghị của Hiệp hội Bảo hiểm tiền gửi quốc tế là duy trì tỷ lệ này trong khoảng 90-95%”. Như vậy, có thể nói, việc điều chỉnh tăng hạn mức BHTG, người gửi tiền là bên thụ hưởng chính sách đầu tiên và trực tiếp nhất ngay cả khi họ không phải đứng ra “mua” hay nộp phí như với các loại hình bảo hiểm thương mại.

Hạn mức BHTG tăng cũng đem lại lợi ích không nhỏ cho các TCTD nhận tiền gửi. Một hạn mức trả tiền bảo hiểm đủ lớn sẽ góp phần duy trì niềm tin của người gửi tiền đối với hệ thống ngân hàng, từ đó khuyến khích người dân gửi tiền vào ngân hàng, quỹ tín dụng nhân dân, thúc đẩy tăng trưởng huy động vốn của toàn hệ thống. Bên cạnh các yếu tố về kỳ hạn hay lãi suất của từng ngân hàng, việc hạn mức BHTG cao cũng giúp người dân tự tin hơn khi thực hiện quyết định gửi tiền, qua đó đưa nguồn tiền nhàn rỗi vào lưu chuyển vốn, trở thành động lực cho tăng trưởng kinh tế. Trong điều kiện hệ thống ngân hàng đang hoạt động ổn định, không đứng trước bất cứ một nguy cơ đáng kể nào, hạn mức BHTG được điều chỉnh tăng hợp lý sẽ không gây “tác dụng phụ” hay những đồn đoán thất thiệt liên quan tới hoạt động ngân hàng.

Cụ thể, theo ông Vũ Văn Long - Phó Tổng giám đốc BHTGVN, bên cạnh yếu tố nâng hạn mức để đạt thông lệ quốc tế, việc xem xét nâng hạn mức vào thời điểm này là bởi các điều kiện kinh tế vĩ mô liên quan đến hạn mức trả tiền bảo hiểm như GDP bình quân đầu người, lạm phát, tỷ giá, lãi suất… có nhiều thay đổi. Quy mô tiền gửi của dân cư tăng, hệ thống ngân hàng Việt Nam không ngừng lớn mạnh về quy mô vốn cũng như tài sản, đảm bảo nhiệm vụ lưu thông vốn và đóng góp ngày càng quan trọng vào sự phát triển của nền kinh tế.

Về phía BHTGVN, hạn mức trả tiền bảo hiểm được tăng lên cũng có nghĩa áp lực tài chính đặt vào tổ chức này cũng tăng lên, nhất là khi mức phí mà các tổ chức tham gia BHTG phải nộp vẫn được giữ nguyên nhằm chia sẻ khó khăn, đồng hành cùng các TCTD. Đại diện tổ chức BHTGVN khẳng định, hạn mức BHTG 125 triệu đồng đối với mỗi người gửi tiền được bảo hiểm tại một tổ chức tham gia BHTG là phù hợp với năng lực tài chính của tổ chức BHTG, đảm bảo có đủ nguồn lực để ứng phó trường hợp cần đứng ra chi trả cho người gửi tiền. Trong thời gian qua, nguồn vốn của BHTGVN đã không ngừng tăng trưởng. Tính đến hết 31/7/2020, tổng tài sản của BHTGVN đạt hơn 67 nghìn tỷ đồng, trong đó Quỹ dự phòng nghiệp vụ đạt hơn 58 nghìn tỷ đồng.

Tuy nhiên, trong dài hạn, cần không ngừng nâng cao năng lực tài chính của tổ chức BHTG một cách tương xứng với quy mô tiền gửi được bảo hiểm trong hệ thống ngân hàng thông qua các giải pháp đa dạng hóa hình thức và danh mục đầu tư, tính và thu phí đầy đủ. Đồng thời cần xây dựng và hoàn thiện cơ chế dự phòng nhằm giúp BHTGVN tiếp cận nguồn tài chính hỗ trợ trong trường hợp nguồn vốn tạm thời không đáp ứng đủ nhu cầu trả tiền bảo hiểm.

Không chỉ có chức năng chi trả tiền gửi được bảo hiểm khi tổ chức tham gia BHTG bị mất khả năng chi trả hoặc phá sản, BHTGVN còn bảo vệ người gửi tiền thông qua nghiệp vụ cấp, thu hồi chứng nhận tham gia BHTG, giám sát từ xa và kiểm tra tại chỗ, tham gia kiểm soát đặc biệt cũng như hỗ trợ cho quá trình phục hồi của TCTD gặp vấn đề. Tuy nhiên, hạn mức BHTG là nội dung chính sách sát sườn, trực tiếp nhất tác động tới quyền lợi của người gửi tiền. Hạn mức BHTG được gia tăng như nội dung dự thảo mới đây Chính phủ công bố chắc chắn sẽ là một điểm tựa củng cố niềm tin của người gửi tiền, gia tăng sự hoạt động ổn định, lành mạnh của hệ thống ngân hàng.