Khi nào Fed chậm lại tốc độ tăng lãi suất?

Với việc chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) - thước đo lạm phát ưa thích của Fed - đang cao gấp hơn ba lần so với mục tiêu 2%, Fed được dự báo sẽ tiếp tục tăng lãi suất 75 điểm lần thứ tư liên tiếp tại cuộc họp chính sách diễn ra ngày 1-2/11, đưa phạm vi mục tiêu lãi suất cho vay qua đêm lên 3,75% - 4,00%. Tuy nhiên điều mà các giới chuyên môn cũng như thị trường đang theo dõi sát đó là thời điểm mà NHTW Mỹ sẽ chậm lại tốc độ tăng lãi suất.

Phát biểu sau cuộc họp chính sách tháng 9, Chủ tịch Fed Jerome Powell đã nói rằng "vào một thời điểm nào đó" sẽ là thích hợp để làm chậm tốc độ tăng lãi suất và xem xét mức độ tăng mạnh nhất của chi phí đi vay trong 40 năm ảnh hưởng thế nào đến nền kinh tế.

Fed được dự báo sẽ tiếp tục tăng lãi suất 75 điểm vào ngày 2/11

Điều đó cho thấy việc xác định điểm giảm tốc độ tăng lãi suất, hoặc ít nhất là các thông số của nó, sẽ là một trong những chủ đề thảo luận tại cuộc họp của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) vào tuần này.

Theo các chuyên gia, những vấn đề được thảo luận để xác định thời điểm chậm lại tốc độ tăng lãi suất có thể là: áp lực về giá có cần giảm bớt một cách thuyết phục không? Hay chỉ đơn giản là lạm phát cần phải ngừng trở nên tồi tệ hơn, ngay cả khi cần thời gian để thực sự tốt hơn? Hay việc suy thoái kinh tế đang rình rập ở châu Âu, sự giảm tốc của kinh tế Trung Quốc và giá hàng hóa toàn cầu tăng do cuộc xung đột Nga - Ukraine sẽ tác động như thế nào đến triển vọng lạm phát của Mỹ?

Các nhà hoạch định chính sách cũng có thể tranh luận về việc tại sao lãi suất tăng đã làm thị trường nhà ở chậm lại đáng kể, nhưng vẫn chưa ảnh hưởng nhiều đến nền kinh tế cũng như làm tăng tỷ lệ thất nghiệp, hiện vẫn ở mức khá thấp 3,5%?

Đồ thị điểm (dot plot) của Fed tại cuộc họp chính sách tháng 9 cho thấy hầu hết 19 nhà hoạch định chính sách của Fed dự kiến có thể bắt đầu giảm tốc độ tăng lãi suất vào tháng 12 và lãi suất sẽ đạt mức cao nhất là 4,50% - 4,75% vào năm 2023.

Tuy nhiên các dữ liệu kinh tế sau cuộc họp chính sách tháng 9 là khá trái ngược. Mặc dù lạm phát tại Mỹ vẫn ở mức rất cao vẫn còn nóng bỏng, nhưng một số dấu hiệu cho thấy chi tiêu hộ gia đình và tăng trưởng việc làm đang giảm bớt.

Cũng trong thời gian này, các nhà hoạch định chính sách của Fed cũng đưa ra quan điểm không giống nhau về thời điểm giảm tốc độ hoặc thậm chí tạm dừng để tăng lãi suất. Ví dụ, Thống đốc Fed Michelle Bowman cho biết bà sẽ tìm kiếm các dấu hiệu cho thấy lạm phát đang giảm trước khi muốn giảm tốc độ tăng lãi suất. Trong khi Chủ tịch Fed Minneapolis Neel Kashkari lại cho rằng, ông sẽ cảm thấy thoải mái với việc giảm tốc độ tăng lãi suất nếu lạm phát ngừng tăng.

Cũng chính bởi vậy hiện các nhà kinh tế đang băn khoăn, liệu cuộc họp kéo dài hai ngày trong tuần này của Fed có đủ để giải quyết những khác biệt đó. “Dường như chưa có sự nhất trí trong FOMC về quy mô ưu tiên của đợt tăng lãi suất tháng 12, hạn chế khả năng đưa ra hướng dẫn của Powell”, các nhà kinh tế Nomura cho biết cuối tuần trước.

Nhiều nhà kinh tế cũng cho rằng, Fed sẽ tiếp tục theo dõi sát các báo cáo việc làm và lạm phát trước khi đưa ra quyết định cuối cùng về mức tăng lãi suất vào tháng 12. "Có rất ít lý do để FOMC giới hạn tùy chọn của mình cho tháng 12, vì ngay cả những thành viên ôn hòa nhất cũng có thể muốn biết thêm thông tin về lạm phát và các rủi ro về việc thắt chặt quá mức trước khi báo hiệu một sự thay đổi chính sách", các nhà kinh tế của Barclays cho biết cuối tuần trước.

Trong khi theo Vincent Reinhart - Nhà kinh tế trưởng tại Dreyfus-Mellon, Fed sẽ tăng lãi suất 50 điểm tại cuộc họp tháng 12 và sau đó tăng tiếp lãi suất thêm một chút đến mức đủ cao để gây áp lực giảm lạm phát.

Hiện nhiều NHTW lớn khác cũng phát đi tín hiệu chậm lại tốc độ tăng lãi suất trong thời gian tới như NHTW Canada chỉ tăng lãi suất 50 điểm cơ bản tại cuộc họp chính sách mới đây, trong khi NHTW châu Âu cũng có những tuyên bố "ôn hòa" hơn sau khi quyết định tăng lãi suất 75 điểm cơ bản vào tuần trước.

Các nhà hoạch định chính sách của Fed, Reinhart nói, cũng nhận thức rõ rằng chính sách tiền tệ có thể đi quá xa.

Hiện các thị trường cũng đang đặt cược Fed sẽ chậm lại tốc độ tăng lãi suất từ tháng 12. Nhưng họ cũng dự báo mức lãi suất chính sách cao nhất của Fed sẽ là 4,75% - 5,00%, cao hơn một chút so với mức mà các nhà hoạch định chính sách của Fed dự báo vào đầu năm tới.