Kinh tế Hồng Kông: Dần phụ thuộc vào Trung Quốc

Ảnh minh họa

Hồng Kông trở thành một phần hòa quyện trong địa giới hành chính của Trung Quốc không phải là một bất ngờ lớn đối với thế giới. Tuy nhiên, do những vấn đề của lịch sử, cụ thể là với một hệ thống chính trị riêng rẽ nên kinh tế Hồng Kông có những đặc điểm khác xa so với kinh tế Đại lục.

Đồng bản tệ của Hồng Kông neo vào đồng USD chứ không neo vào đồng Yuan, lãi suất trong nước cũng bị chi phối bởi diễn biến lãi suất của Mỹ nhiều hơn là của Trung Quốc. Hồng Kông cũng được xem là kho hàng hóa trong trao đổi thương mại toàn cầu, nên tăng trưởng của vùng lãnh thổ này phụ thuộc nhiều hơn vào nhu cầu của Mỹ và châu Âu.

Vì thế nên đến cuối năm 2012, các chuyên gia nghiên cứu của IMF vẫn cho rằng nền kinh tế Mỹ, chứ không phải Trung Quốc đã có ảnh hưởng lớn tới sự lên, xuống trong chu kỳ kinh doanh của Hồng Kông.

Mặc dù vậy, cùng với dòng chảy của thời gian, cho đến thời điểm này, thế giới sẽ phải thay đổi sự nhìn nhận đối với tương lai của Hồng Kông, khi kinh tế đặc khu này ngày càng có thiên hướng xích lại gần hơn vào quỹ đạo của Đại lục. Thực tế đó được thể hiện mạnh mẽ qua dòng chảy của tiền tệ và lượng khách du lịch hàng năm.

Thị phần dòng vốn đầu tư gián tiếp của nước ngoài từ Đại lục vào Hồng Kông đã tăng từ mức lớn hơn 10% vào cuối những năm 90, lên mức xấp xỉ gần 40% vào thời điểm hiện nay. Và nếu tính thêm các công ty đăng ký tại British Virgin Islands và Caymans thì con số này có thể lớn hơn rất nhiều. Theo văn phòng tư vấn CBRE, số lượng văn phòng đại diện của các công ty Trung Quốc tại các trung tâm kinh tế lớn của Hồng Kông đã tăng từ 12% năm 2008 lên mức 19% trong năm 2014.

Ngày nay trên mọi ngả đường hay ở dưới ga tàu điện ngầm, ngôn ngữ phổ thông của Trung Quốc được sử dụng ở mọi nơi. Số lượng khách du lịch từ Đại lục vào Hồng Kông tăng hơn 10 lần từ 4,4 triệu người năm 2001 lên đến 47 triệu người vào năm ngoái, chiếm hơn 3/4 lượng khách du lịch nước ngoài đến đây.

Trong số đó, một lượng lớn du khách đã tiến hành kinh doanh hai chiều, họ đến Hồng Kông để thu gom những hàng hóa thiết yếu sau đó sẽ đem về bán tại Đại lục để hưởng chênh lệch giá. Đây cũng chính là một trong những ngòi nổ cho các cuộc biểu tình nhắm vào du khách đến từ Trung Quốc tại các trung tâm mua sắm lớn vào những tháng đầu năm 2015. Mặc dù khối lượng chưa nhiều, nhưng sự phản đối mạnh mẽ của người dân cũng đẩy Hồng Kông phải đối mặt với những tổn thất lớn.

Theo cảnh báo của 4 công ty kiểm toán hàng đầu thế giới có văn phòng tại Hồng Kông là Deloitte, Ernst & Young, PWC và KPMG thì nếu tình trạng biểu tình này vẫn tiếp tục diễn ra, có thể dẫn đến những tổn thất kinh tế không thể lường trước được do sự sụp đổ của thị trường chứng khoán và sự giảm sút các dịch vụ tài chính. Bên cạnh đó, cũng có nhiều ý kiến cho rằng khách du lịch Trung Quốc sẽ tránh xa Hồng Kông do sự chống đối của người dân đối với nỗ lực kiểm soát của Đại lục.

Nhưng Chính phủ Trung Quốc cũng rất chú trọng củng cố vai trò trung tâm tài chính và kinh doanh toàn cầu của Hồng Kông. Vào tháng 11 năm ngoái, trong giai đoạn bất ổn xảy ra tại Hồng Kông, Thượng Hải đã nới lỏng điều kiện giao dịch trên thị trường chứng khoán, cho phép nhà đầu tư nước ngoài có tài khoản môi giới tại Hồng Kông được tham gia thị trường tại Đại Lục.

Hay gần đây, Trung Quốc cũng tập trung củng cố tạo nền tảng để Hồng Kông trở thành trung tâm giao dịch đồng Yuan lớn bên ngoài Đại lục, nhằm đảm bảo sự lưu thông dễ dàng của các luồng tiền giữa các vùng và thị trường tiền tệ tại Trung Quốc.

Bên cạnh sự quan tâm đầu tư để phát triển các hoạt động kinh doanh và tài chính, Chính phủ Trung Quốc cũng chú trọng việc đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng với số vốn đầu tư khổng lồ, ví dụ như tuyến tàu hỏa cao tốc nối liền Hồng Kông với các thành phố lân cận của Quảng Châu thông qua cây cầu dài 50 km.

Trước những diễn biến trên, nhiều nhà kinh tế cũng tin tưởng vào sự lớn mạnh của Hồng Kông trong quá trình hội nhập với kinh tế Đại lục trong thời gian tới. Stuart Gulliver, Giám đốc điều hành của ngân hàng HSBC cho rằng Hồng Kông và khu vực Đại lục thuộc đồng bằng Châu Giang sẽ có thể trở thành một siêu đô thị vào năm 2025, hình thành một tổ hợp các thành phố có hoạt động ngân hàng lớn nhất thế giới.