Lạm phát có thể "ép" BoE tăng lãi suất bất chấp rủi ro hệ thống tài chính

Lạm phát ở Anh bất ngờ tăng vọt lên 10,4%

Những hộp cà chua còn lại rất ít trên kệ siêu thị, bên cạnh là ghi chú rau xanh đang bị thiếu hụt ở nơi trồng.

Cuộc tranh giành để mua ớt, dưa chuột và rau bina đã đẩy lạm phát tháng Hai tại Anh tăng 10,4% so với cùng kỳ, cao hơn dự báo của các nhà kinh tế trong một cuộc thăm dò của Refinitiv là tăng 9,9% và tăng cao hơn mức 10,1% trong tháng Một, gây bất ngờ cho các nhà phân tích - những người dự đoán giá sẽ giảm xuống một con số lần đầu tiên sau 7 tháng.

Trước khi các con số trên được công bố vào thứ Tư, nhiều nhà kinh tế cho rằng BoE có thể sẽ giữ nguyên lãi suất do lo ngại về tình trạng hỗn loạn trong hệ thống tài chính toàn cầu sau sự sụp đổ của hai ngân hàng Mỹ và những rắc rối tiếp theo tại Credit Suisse của Thụy Sĩ dẫn tới việc UBS phải vội vàng thu xếp mua lại.

Nhưng giá cả tăng bất ngờ ở Vương quốc Anh đã thu hút lại sự chú ý, một lần nữa khẳng định lạm phát vẫn còn duy trì ở mức cao và dai dẳng, gây khó khăn cho người tiêu dùng và làm chậm lại tăng trưởng kinh tế.

Với dữ liệu mới, các nhà đầu tư hiện đang đặt cược rằng BoE sẽ tăng lãi suất cơ bản thêm 0,25 điểm phần trăm, lên 4,25%.

“Sau hai tuần bất ổn diễn ra trên thị trường tài chính thế giới, ngày càng có nhiều kỳ vọng rằng BoE có thể tạm dừng lộ trình tăng lãi suất”, Danni Hewson, trưởng bộ phận phân tích tài chính tại công ty tài chính AJ Bell, nói. “Nhưng sự thay đổi vừa qua đã phá vỡ logic đó”.

Trước đó vào rạng sáng hôm nay, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã tăng lãi suất cơ bản thêm 0,25 điểm phần trăm và Chủ tịch Fed Jerome Powell trong một cuộc họp báo đã cố gắng trấn an người Mỹ rằng tiền của họ gửi trong ngân hàng là an toàn.

Một tuần trước, Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) cũng đã tăng lãi suất thêm 0,5 điểm phần trăm bất chấp những lo lắng của thị trường tài chín, đồng thời khẳng định ngành ngân hàng của Châu Âu vẫn có khả năng phục hồi tốt.

Các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới đang phải “vật lộn” để cân bằng các mục tiêu của họ khi vừa phải cố gắng kiềm chế lạm phát làm xói mòn ngân sách các gia đình, tăng chi phí cho người tiêu dùng và doanh nghiệp, vừa không gây thiệt hại không cần thiết cho nền kinh tế vốn đã suy yếu do đại dịch COVID-19, cuộc xung đột Nga - Ukraine và hiện tại là biến động ngân hàng.

Nhưng các nhà hoạch định chính sách của Vương quốc Anh đang phải đối mặt với một tình huống khác so với Mỹ.

Lạm phát đã bất ngờ tăng cao hơn ở Anh, một phần vì quốc gia này đã phải đối mặt với sự tăng vọt của giá khí đốt tự nhiên gây ra bởi cuộc xung đột Nga - Ukraine. Và Anh thậm chí còn bị ảnh hưởng nhiều hơn so với châu Âu, nơi đã vượt qua mùa đông có nhu cầu lớn về năng lượng và tỷ lệ lạm phát thấp hơn với 8,5% trong khu vực đồng euro gồm 20 quốc gia.

Cuộc khủng hoảng khí đốt đã gây ra những hệ lụy lớn và bất ngờ vào tháng Hai, nhu cầu năng lượng để sưởi ấm tăng cao. Trong khi đó, thời tiết xấu ở Nam Âu và Châu Phi đã góp phần đẩy giá lương thực tăng 18%, mức tăng lớn nhất trong 45 năm.

Ngân hàng Trung ương và chính phủ Anh đã cố gắng ngăn chặn những áp lực chi phí đó ảnh hưởng đến nền kinh tế và người dân, nhưng việc thúc đẩy tiền lương tăng lại khiến lạm phát cao trở lại.

Các con số lạm phát đột ngột tăng cao vào tháng Hai được đưa ra như một "đòn giáng mạnh" vào Ngân hàng Trung ương Anh, Craig Erlam, nhà phân tích thị trường cấp cao của công ty giao dịch ngoại hối OANDA, nói. Lo ngại khủng hoảng ngân hàng giờ đây không còn là lý do đủ thuyết phục để BoE giữ nguyên lãi suất.

“Mọi giải pháp linh hoạt mà BoE có thể nghĩ ra để triển khai sau cuộc họp tới đã bị ‘xóa sổ’ bởi dữ liệu lạm phát”, ông nói. “Một lần nữa, chủ đề của cuộc thảo luận đã chuyển sang liệu việc tăng lãi suất 0,25 điểm phần trăm có đủ hay không”.

Nhưng những người khác thì chưa hẳn đồng tình với lập luận trên. Investec econom dự đoán BoE sẽ chọn cách tiếp cận “chờ xem”, giữ lãi suất ở mức 4% trong khi cân nhắc hậu quả của cuộc khủng hoảng ngân hàng.

Ellie Henderson, một nhà kinh tế học của Investec, cho rằng BoE sẽ phải đánh giá cái nào ít tệ hơn: nguy cơ lạm phát cao hơn trong thời gian dài hơn hoặc mối đe dọa hiện tại đối với sự ổn định tài chính bắt nguồn từ nỗi lo sợ về một cuộc khủng hoảng ngân hàng đang gia tăng nhanh chóng.