Lửa thử vàng - Gian nan thử sức

Thống đốc Lê Minh Hưng trao tặng Cờ thi đua của NHNN cho Cơ quan TTGSNH - Ảnh: H. Giáp

Tính từ thời điểm Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 83/2009/QĐ-TTg, ngày 27/5/2009 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng (TTGSNH) trực thuộc NHNN, Cơ quan TTGSNH đã trải qua chặng đường 10 năm hình thành và phát triển. Dấu mốc 10 năm cũng là thời điểm Cơ quan TTGSNH thêm một lần cải tổ khi bắt đầu áp dụng mô hình tổ chức mới. Ngày 5/7/2019, Cơ quan TTGSNH đã tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm hoạt động (2009 - 2019) và triển khai mô hình tổ chức của Cơ quan TTGSNH theo Quyết định số 20/2019/QĐ-TTg ngày 12/6/2019 của Thủ tướng Chính phủ.

Nỗ lực đi lên không ngừng

Nhìn lại lịch sử, ngày 26/5/1956, căn cứ vào Sắc lệnh số 261/SL, ngày 28/3/1956 và theo đề nghị của Tổng giám đốc Ngân hàng Quốc gia Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ký ban hành Nghị định số 900-TTg thành lập Ban Thanh tra Ngân hàng Quốc gia Việt Nam - tổ chức tiền thân của Thanh tra Ngân hàng Việt Nam ngày nay. Bước sang thế kỷ 21, đứng trước yêu cầu cần phải đổi mới ngành Ngân hàng trong bối cảnh hội nhập thế giới ngày càng sâu rộng để phát huy hiệu quả và đóng góp hơn nữa cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế, NHNN đã nghiên cứu và trình Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 112/2006/QĐ-TTg ngày 24/5/2006 phê duyệt Đề án “Phát triển ngành Ngân hàng đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020” (Đề án 112). Sau khi Đề án 112 được phê duyệt, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 83/2009/QĐ-TTg, ngày 27/5/2009 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cơ quan TTGSNH trực thuộc NHNN.

Chặng đường 10 năm qua Cơ quan TTGSNH đã nỗ lực khắc phục khó khăn, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ được giao, thể hiện trên nhiều mảng công tác cơ bản: Công tác thanh tra chuyên ngành đã có thay đổi tích cực từ phương pháp, hình thức đến nội dung thanh tra; công tác giám sát thường xuyên được đổi mới và tăng cường trên cơ sở hoàn thiện, triển khai các công cụ, phương pháp giám sát mới gắn liền với đẩy mạnh ứng dụng CNTT, phát triển cơ sở dữ liệu và hệ thống tiêu chí giám sát. Trước tác động của cuộc khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu, nhằm đảm bảo cho hệ thống ngân hàng hoạt động an toàn, hiệu quả, tăng khả năng cạnh tranh và hội nhập quốc tế, Cơ quan TTGSNH đã tham mưu Thống đốc trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án cơ cấu lại hệ thống TCTD giai đoạn 2011-2015, Đề án xử lý nợ xấu của các TCTD và Đề án thành lập công ty VAMC...

Hoàn thiện cơ chế, chính sách về hoạt động TTGSNH và đảm bảo an toàn hoạt động của TCTD luôn được Cơ quan TTGSNH quan tâm, đẩy mạnh. Trong 10 năm qua, Cơ quan TTGSNH đã tham mưu trình Thống đốc ban hành/trình cấp có thẩm quyền ban hành 1 Luật, 10 Nghị định, 5 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và 85 Thông tư của NHNN. Các hoạt động của Trung tâm phòng, chống rửa tiền và sau này là Cục Phòng chống rửa tiền trong suốt 10 năm qua cũng đã đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần phòng, chống tội phạm trong nước và quốc tế, bảo vệ an ninh tài chính - tiền tệ quốc gia và sự an toàn của hệ thống ngân hàng.

Chia sẻ tại hội nghị, ông Nguyễn Văn Du - Quyền Chánh Thanh tra giám sát - Cơ quan TTGSNH khẳng định, có được những kết quả của 10 năm qua là nhờ sự chỉ đạo của Ban cán sự Đảng, Ban Lãnh đạo, Thống đốc NHNN và đặc biệt là sự đoàn kết, quyết tâm, nỗ lực của cán bộ, công chức, viên chức Cơ quan TTGSNH. Theo ông Du, những ưu việt trong mô hình tổ chức mới của Cơ quan TTGSNH theo Quyết định số 20 sẽ tạo tiền đề quan trọng để tiếp tục đổi mới hoạt động thanh tra, giám sát theo hướng tiến gần hơn với thông lệ, chuẩn mực quốc tế và phù hợp với thực tiễn phát triển của ngành Ngân hàng trong giai đoạn mới. Thời gian tới, “Cơ quan TTGSNH sẽ tập trung tối đa mọi nguồn lực để kiện toàn, sắp xếp tổ chức, nhân sự, bảo đảm mô hình mới nhanh chóng ổn định, vận hành thông suốt, không gây gián đoạn công việc”, ông Du nhấn mạnh và khẳng định: quyết liệt tập trung triển khai các nhiệm vụ trọng tâm nhằm tiếp tục xây dựng TTGSNH trở thành hệ thống tập trung, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả. Trong đó Cơ quan TTGSNH là nòng cốt, trung tâm kết nối toàn hệ thống theo đúng quan điểm chỉ đạo của Ban cán sự Đảng, Ban Lãnh đạo NHNN.

Phát huy tính tinh nhuệ, hiệu quả

Phát biểu tại hội nghị, thay mặt Ban cán sự Đảng, Ban Lãnh đạo NHNN, Thống đốc Lê Minh Hưng chúc mừng và biểu dương kết quả, thành tích mà các thế hệ cán bộ Cơ quan TTGSNH đã đạt được trong nhiều năm qua. Những đóng góp này có ý nghĩa tích cực trong công cuộc phát triển hoạt động các TCTD tại Việt Nam, sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Điểm lại những đóng góp của Cơ quan TTGSNH, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cho biết, sự đóng góp của Cơ quan TTGSNH trong hoàn thiện khuôn khổ thể chế, pháp luật về hoạt động ngân hàng, đặc biệt trong quá trình ra đời Luật Các TCTD, Luật Ngân hàng Nhà nước sửa đổi là một trong những đóng góp đặc biệt quan trọng của Cơ quan TTGSNH trong 10 năm trở lại đây.

Bên cạnh đó, thời gian qua, Cơ quan TTGSNH đã xử lý nhiều vấn đề khó khăn trong bối cảnh chưa có các quy định pháp lý điều chỉnh, chưa có khuôn khổ pháp lý pháp quy phù hợp để xử lý, bắt buộc phải vận dụng, sáng tạo, một số việc chưa hề có kinh nghiệm, thực tế kiểm chứng. Thời gian qua Cơ quan TTGSNH cũng đã có những quy định rất phù hợp với đặc thù, điều kiện, thực tế của hệ thống các TCTD Việt Nam.

Không chỉ vậy, Cơ quan TTGSNH đã bước đầu quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, đào tạo và quan tâm đến chỉ đạo công tác giám sát. Từ các kết quả thanh tra, theo dõi nắm thông tin, phân tích tình hình đã có những cảnh báo sớm, cảnh báo liên tục, trực tiếp làm việc với những đối tượng thanh tra.

Một thành công nữa đó là công tác phòng chống rửa tiền đã thật sự tập trung quan tâm chặt chẽ. Một số mảng khác như công tác quản lý cấp phép, công tác thanh tra các chi nhánh tiếp tục tăng cường một bước, đạt kết quả tích cực thời gian qua…

Cho rằng quá trình phát triển của hệ thống ngân hàng cũng như biến động của môi trường hoạt động kinh doanh đòi hỏi Cơ quan TTGSNH phải đáp ứng nhiệm vụ ngày càng cao hơn, Thống đốc nhấn mạnh: “Chúng ta cần có những giai đoạn cơ cấu để có thể phát triển cao hơn”. Với mô hình mới, Thống đốc cũng yêu cầu Cơ quan TTGSNH phải nghiên cứu thật kỹ quy định pháp luật để áp dụng triển khai sớm nhất để “một đơn vị triển khai thực hiện nhiều nhiệm vụ, nhưng một nhiệm vụ thì chỉ giao cho một đơn vị”.

Mô hình mới với áp lực rất lớn cho công tác thanh tra giám sát. Do đó, ngay sau khi kiện toàn bộ máy nhân sự, Thống đốc yêu cầu các vụ, cục của Cơ quan TTGSNH phải đảm bảo công việc được thông suốt, không gây ách tắc. Đặc biệt, Cơ quan TTGSNH tiếp tục theo dõi đề án tổng thể triển khai nhiệm vụ tại Quyết định 1058, Nghị quyết 42, phải đẩy nhanh tiến trình cơ cấu lại hệ thống TCTD và xử lý nợ xấu. Thống đốc cũng nhấn mạnh tới việc chấp hành nghiêm kỷ cương, quy định pháp luật trong triển khai công tác thanh tra, quan tâm tới chất lượng công tác thanh tra. Hoạt động chuyển tiền trái phép, đặc biệt chuyển tiền ra nước ngoài; thanh toán xuyên biên giới; tín dụng đen phải được quan tâm trong công tác thanh tra…

Thống đốc tin tưởng với những kinh nghiệm, thành tích tích lũy trong suốt quá trình phát triển Cơ quan TTGSNH cùng sự đồng lòng, đoàn kết sẽ tiếp tục phát huy kết quả đạt được, cùng với toàn hệ thống xây dựng đội ngũ TTGSNH ngày một tinh nhuệ, hiệu quả và thực hiện thắng lợi nhiệm vụ Ban cán sự Đảng, Ban Lãnh đạo NHNN và Thống đốc giao phó.