Luật Đất đai 2024 tạo cơ hội cho người Việt ở nước ngoài sở hữu bất động sản

Nhiều người Việt Nam đang làm việc ở nước ngoài có nhu cầu sở hữu bất động sản.

Theo ông Lê Minh Ngân - Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Luật Đất đai năm 2024 đã có nhiều quy định đối xử bình đẳng với người Việt Nam định cư ở nước ngoài có quốc tịch Việt Nam (công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài) như công dân Việt Nam ở trong nước.

Đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài từng có quốc tịch Việt Nam và con cháu của họ (người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài) được giữ nguyên các quyền và khả năng tiếp cận đất đai như luật hiện hành.

Trong Luật Đất đai 2024 (hiệu lực từ 1/1/2025) đã được Quốc hội thông qua, điểm thay đổi mới nhận được nhiều sự chú ý là chi tiết mở rộng quyền sử dụng đất đối với Việt kiều.

Cụ thể, Khoản 3 và khoản 6 điều 4 luật Đất đai 2024 về "Người sử dụng đất" quy định người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất; đang sử dụng đất ổn định, đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất mà chưa được Nhà nước cấp giấy chứng nhận. bao gồm: cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam; người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Chuyên gia pháp lý bất động sản Nguyễn Văn Đỉnh nhận định, thời gian tới, khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, người Việt Nam định cư ở nước ngoài sẽ dễ dàng hơn trong việc sở hữu bất động sản trong nước. Cùng với Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản 2023 được Quốc hội thông qua ngày 28/11/2023 và có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 cũng đã quy định người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam, được phép nhập cảnh vào Việt Nam thì được kinh doanh bất động sản như tổ chức, cá nhân trong nước.

Ông Troy Griffiths - Phó Giám đốc Điều hành Savills Việt Nam cho rằng, sự thay đổi này sẽ mang lại nhiều cơ hội đầu tư hơn cho người Việt tại nước ngoài muốn sở hữu bất động sản. Thay đổi này cũng tạo tiềm năng lớn cho thị trường nhờ nguồn vốn đầu tư trực tiếp từ Việt kiều.

Trước đây, người Việt Nam ở nước ngoài muốn đầu tư trở lại Việt Nam phải thông qua người thân hoặc họ hàng, vì thế đã dẫn đến một số tranh chấp không đáng có. Luật mới sẽ giải quyết vấn đề này, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho đầu tư và giảm thiểu khả năng xảy ra rủi ro giữa các bên trong quá trình đầu tư.

Một trong những điểm chính là hiện nay phần nhiều trong số họ đã lớn tuổi. Đây có thể là những người đã di cư ra nước ngoài, sau nhiều năm làm việc chăm chỉ, họ đã sở hữu lượng tài sản nhất định tiền và cân nhắc đầu tư lại vào Việt Nam, thậm chí có thể tính đến việc quay trở về.

Ông Troy Griffiths cho hay, có rất nhiều người Việt Nam đang làm việc ở nước ngoài, không chỉ những Việt Kiều mà còn cả những người đang lao động tại nước ngoài. Điều này tạo ra một nguồn nhà đầu tư tiềm năng khổng lồ. Nhiều người Việt Nam ở nước ngoài đã làm việc và học tập chăm chỉ, giờ đây họ có vốn và cũng mong muốn trở về quê hương.

Thống kê của Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cho thấy, lượng kiều hối về Việt Nam từ năm 1993 (năm đầu tiên thống kê kiều hối) đến hết 2022 đạt trên 190 tỷ USD, gần bằng lượng vốn FDI giải ngân trong cùng kỳ. Riêng nguồn kiều hối kỷ lục 19 tỷ USD của năm 2022 đã đưa Việt Nam vào nhóm 10 quốc gia nhận kiều hối lớn nhất từ nước ngoài.

Điều này càng có ý nghĩa hơn khi dòng kiều hối trong năm 2023 đạt mức hơn 16 tỷ USD, tăng mạnh 32% so với năm 2022. Trong đó, lượng kiều hối chuyển về TP. Hồ Chí Minh đạt gần 9,5 tỷ USD, tăng 43,3% so với năm 2022. Đây là mức tăng trưởng cao nhất trong 10 năm trở lại đây. Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh cũng đưa ra dự báo lượng kiều hối năm 2024 chuyển về qua các ngân hàng thương mại và tổ chức kinh tế trên địa bàn sẽ tăng khoảng 20% so với năm 2023.

Ngân hàng Thế giới (WB) cũng dự báo kiều hối về Việt Nam sẽ tiếp tục tăng, đến cuối năm 2024 có thể đạt 14,4 tỷ USD. Theo WB ước tính, trung bình 3 năm gần đây Việt Nam đã nhận tới 17 - 18 tỷ USD kiều hối mỗi năm. Trong 10 năm trở lại đây, lượng kiều hối trở thành “điểm sáng” của Việt Nam và duy trì vị trí trong tốp 10 quốc gia có lượng kiều hối lớn nhất thế giới và trong tốp 3 quốc gia nhận kiều hối nhiều nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Theo ông Troy Griffiths, từ số liệu trên có thể thấy đây là nguồn vốn rất quan trọng đối với Việt Nam. Câu hỏi đặt ra rằng đó sẽ được sử dụng như thế nào khi về đến Việt Nam? Điều này khá thú vị vì nó có sự biến động đôi chút theo tỷ giá tiền tệ. Tất nhiên, nếu được gửi từ Mỹ, đồng USD mạnh đồng nghĩa với sức mua lớn hơn ở Việt Nam.

Nhu cầu về kiều hối đối với lĩnh vực bất động sản là rất lớn. Theo một thống kê từ 2016 của của Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, khoảng 15-20% số tiền đó được đầu tư trực tiếp vào bất động sản. Nếu tính toán nhanh, chỉ riêng con số này có thể lên tới khoảng 10.000 căn hộ mỗi năm.