Mỹ - Trung đồng ý thỏa thuận thương mại giai đoạn một
iPhone thoát tăng giá nhờ thỏa thuận Mỹ - Trung | |
Đàm phán thương mại Mỹ - Trung Quốc vẫn tiếp tục | |
Trump kêu gọi Ngân hàng Thế giới ngừng cho Trung Quốc vay tiền |
Bước tiến lớn
Thỏa thuận được công bố xoay quanh việc Trung Quốc sẽ tăng cường mua nông sản của Mỹ như đậu nành và thịt lợn, cũng như đưa ra các cam kết mới về sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ và tiền tệ. Phát biểu với báo giới hôm thứ Sáu, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer cho biết, Trung Quốc cam kết tăng nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ của Mỹ lên cao hơn mức năm 2017 không dưới 200 tỷ USD trong hai năm tới. Điều đó có nghĩa kim ngạch nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ từ Mỹ của Trung Quốc sẽ cao hơn gấp đôi so với mức 187 tỷ USD của năm 2017.
Đổi lại, Mỹ đồng ý giảm một nửa mức thuế 15% đối với 120 tỷ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc được áp dụng từ ngày 1/9, nhưng vẫn duy trì mức thuế 25% đối với khoảng 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc. Mỹ cũng sẽ trì hoãn thuế quan nhập khẩu mới được dự kiến sẽ có hiệu lực từ ngày 15/12, đánh lên khoảng 160 tỷ USD các sản phẩm của Trung Quốc như điện thoại thông minh và đồ chơi.
“Đây là một thỏa thuận tuyệt vời cho tất cả”, ông Trump nói trong một loạt các tweet sau khi các quan chức Trung Quốc công bố thỏa thuận tại một cuộc họp báo đêm khuya ở Bắc Kinh. Phát biểu với các phóng viên ở Washington, Tổng thống Donald Trump cho biết ông hy vọng việc mua nông sản Mỹ của Trung Quốc sẽ sớm đạt 50 tỷ USD hàng năm.
Lighthizer cho biết dự kiến thỏa thuận dài 86 trang sẽ được ông và người đồng cấp, Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc ký vào đầu tháng 1 tại Washington và công bố công khai sau đó. Lighthizer cũng hy vọng nó sẽ có hiệu lực sau 30 ngày kể từ ngày ký.
Sau tuyên bố của thỏa thuận giai đoạn một, Trung Quốc cho biết vào Chủ nhật, họ sẽ đình chỉ thuế quan bổ sung đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ. Trung Quốc cho biết họ cũng sẽ không áp dụng thuế quan đối với xe hơi và phụ tùng nhập khẩu từ Mỹ...
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho biết thỏa thuận này sẽ giúp khôi phục dần dần quan hệ kinh tế và thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ, tạo niềm tin cho nền kinh tế thế giới và mang lại sự ổn định cho trật tự thương mại toàn cầu. Trong khi Đại diện thương mại Mỹ Lighthizer cũng ca tụng: “Thỏa thuận này là một bước tiến rất quan trọng”, vượt ra ngoài việc chỉ tăng mua hàng nông sản khi bao gồm các cam kết có ý nghĩa hoàn toàn có thể thực thi được. Một cơ chế thực thi để giải quyết tranh chấp sẽ cho phép một trong hai bên áp dụng thuế quan nếu thỏa thuận bị vi phạm, ông nói thêm.
Tiếp tục ngay lập tức giai đoạn hai
Tuy nhiên thỏa thuận giai đoạn một chưa bàn tới những vấn đề nan giải như khiếu nại lâu nay của Mỹ về mạng lưới trợ cấp rộng lớn, từ điện giá rẻ đến các khoản vay chi phí thấp, mà Trung Quốc đã sử dụng để phát triển công nghiệp của nước này. Các vấn đề về nội địa hóa dữ liệu, chuyển dữ liệu xuyên biên giới và xâm nhập không gian mạng cũng sẽ được bàn thảo trong các giai đoạn sau, một quan chức cao cấp của chính quyền Trump cho biết.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng phát biểu cuối tuần trước rằng các cuộc đàm phán về giai đoạn thứ hai của thỏa thuận sẽ được bắt đầu “ngay lập tức”. “Trung Quốc muốn bãi bỏ các mức thuế quan và chúng tôi OK với điều đó”, ông nói với phóng viên. “Tuy nhiên, chúng sẽ được sử dụng như một công cụ đàm phán cho thỏa thuận giai đoạn hai, mà họ muốn bắt đầu ngay lập tức và điều đó là OK đối với tôi”.
Thế nhưng Lighthizer cho biết hôm thứ Sáu rằng, ông chưa xác định được vấn đề nào có thể được giải quyết trong giai đoạn đàm phán thứ hai hoặc khi các cuộc đàm phán đó bắt đầu. Trong khi nhiều nhà phân tích vẫn hoài nghi rằng ông Trump sẽ có thể kết thúc những cuộc đàm phán về các vấn đề nhạy cảm trước cuộc bầu cử tháng 11/2020. Một số nhà phân tích còn cho rằng quy mô hạn chế của thỏa thuận giai đoạn một khó có thể giúp ông Trump tránh được những lời chỉ trích từ những nhà lập pháp có quan điểm cứng rắn đối với Trung Quốc.
“Lý do Tổng thống khẳng định giai đoạn hai sẽ bắt đầu ngay lập tức là giai đoạn một là rất nhỏ”, Derek Scissors - một chuyên gia về Trung Quốc tại Viện Doanh nghiệp Mỹ, một nhà tư vấn cho chính quyền Trump cho biết.
Hiện ông Trump đang chịu áp lực chính trị khá lớn từ trong nước trong việc đạt ít nhất là một thỏa thuận một phần do hậu quả nặng nề mà cuộc chiến thương mại đã gây ra đối với cả hai nền kinh tế trong năm nay.
Tổng sản phẩm quốc nội của Trung Quốc chỉ tăng 6% trong quý ba so với một năm trước đó, tốc độ chậm nhất kể từ đầu những năm 1990. Trong khi kinh tế Mỹ cũng đang có dấu hiệu giảm tốc khi cuộc chiến thuế quan khiến niềm tin của doanh nghiệp và người tiêu dùng lung lay. Thiệt hại đó đã gây áp lực đặc biệt lên ông Trump, người đang đặt hy vọng tái đắc cử vào năm tới về một nền kinh tế vững chắc, tự hào có tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất kể từ những năm 1960.