Nâng cao hiệu quả chính sách hỗ trợ

	Gỡ vướng chính sách lãi vay và hoàn thuế GTGT dự án BOT
	Thêm 24 nghìn tỷ đồng hỗ trợ doanh nghiệp từ giảm lãi suất

Tích cực đồng hành, chia sẻ

Ngay khi làn sóng dịch Covid-19 đầu tiên xâm nhập vào Việt Nam đầu năm 2020, ngân hàng là ngành tiên phong triển khai đồng bộ các giải pháp thiết thực. Theo đó NHNN đã nhanh chóng ban hành Thông tư 01/2020/TT-NHNN và tiếp đó là Thông tư 03/2021/TT-NHNN tạo hành lang pháp lý để các TCTD thực hiện cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi suất, phí và giữ nguyên nhóm nợ để hỗ trợ khách hàng. Bên cạnh đó dưới sự chỉ đạo của NHNN, các ngân hàng đã triển khai gói hỗ trợ tín dụng quy mô hàng trăm nghìn tỷ đồng với lãi suất thấp hơn 0,5-2% so với thời kỳ trước dịch để hỗ trợ khách hàng. Trong năm 2020, NHNN cũng đã 3 lần giảm lãi suất điều hành, trần lãi suất huy động và cho vay ngắn hạn bằng VND để tạo điều kiện cho các TCTD giảm mạnh lãi suất cho người dân, doanh nghiệp.

Sửa Thông tư 03 sẽ tạo điều kiện để các TCTD hỗ trợ tốt hơn cho người dân, doanh nghiệp

Theo thống kê sơ bộ của NHNN, từ khi dịch bùng phát đến nay, tính chung tất cả các khoản đã giảm lãi trực tiếp, gián tiếp cho những khoản vay cũ hay khoản vay mới, tổng số khoản lãi đã được giảm cho doanh nghiệp vào khoảng 18.830 tỷ đồng.

Trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, thực hiện chỉ đạo của NHNN, 16 TCTD là thành viên Hiệp hội Ngân hàng đã đồng thuận cam kết giảm tiếp lãi suất để hỗ trợ khách hàng. Tổng số tiền lãi được cắt giảm từ nay đến cuối năm vào khoảng 20.300 tỷ đồng.

Ngoài gói hỗ trợ chung, 4 NHTM Nhà nước lớn là Vietcombank, VietinBank, Agribank, BIDV còn cam kết mỗi ngân hàng bỏ thêm khoảng 1.000 tỷ đồng hỗ trợ giảm thêm lãi suất cho các doanh nghiệp, người dân ở TP.HCM, Bình Dương và các địa phương gặp khó khăn nhất do đang phải thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Bên cạnh giảm lãi suất, 4 NHTM Nhà nước cũng cam kết sẽ giảm 100% các loại phí dịch vụ trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương và một số tỉnh đang thực hiện giãn cách hiện nay.

Tuy nhiên làn sóng dịch Covid-19 lần thứ tư bùng phát và kéo dài đã gây khó cho các chính sách hỗ trợ mà ngành Ngân hàng đang triển khai. Một trong những chính sách rất quan trọng đang chịu ảnh hưởng lớn đó là Thông tư 03. Nguyên do thời điểm xây dựng Dự thảo Thông tư này, dịch Covid-19 được dự báo sẽ qua trong thời gian ngắn, các doanh nghiệp sẽ dần trở lại hoạt động bình thường. Nhưng đến nay, tình hình diễn ra không như vậy.

Sơ bộ tổng hợp từ 14 tổ chức hội viên, Hiệp hội Ngân hàng cho thấy, từ ngày 10/6/2021 đến nay, có hơn 600 nghìn tỷ đồng dư nợ bị ảnh hưởng trên tổng dư nợ thực tế là hơn 1.190.000 tỷ đồng. Như vậy, ảnh hưởng của làn sóng dịch Covid-19 lần thứ tư là rất lớn. Hệ quả của đại dịch sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các TCTD và cộng đồng doanh nghiệp. Các khoản nợ này đủ điều kiện cơ cấu nợ, nhưng lại không thể thực hiện vì theo quy định tại Thông tư 03, những khoản nợ phát sinh trước ngày 10/6/2020 mới đủ điều kiện được cơ cấu…

Để nâng cao hiệu quả hỗ trợ

Bên cạnh đó, theo chia sẻ của Phó Tổng giám đốc BIDV Trần Phương, Thông tư 03 quy định thời hạn được thực hiện cơ cấu nợ giữ nguyên nhóm nợ đến ngày 31/12/2021. Tuy nhiên, đến hết tháng 7/2021, dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp, chưa thể dự kiến thời điểm kết thúc. Do vậy, ông Trần Phương đề nghị sửa giới hạn về thời gian phát sinh nghĩa vụ trả nợ gốc, lãi trong khoản thời gian đến ngày liền kề sau 3 tháng kể từ ngày Thủ tướng Chính phủ công bố hết dịch.

Cũng theo đại diện BIDV, việc giới hạn thời gian cơ cấu tối đa 12 tháng kể từ thời điểm cơ cấu nợ gây khó khăn trong việc trả nợ của khách hàng và không còn phù hợp với mức độ ảnh hưởng của dịch đối với khách hàng trong thời gian dài như hiện nay. Chính vì vậy, BIDV đề nghị mở rộng thời gian cơ cấu trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ theo hướng phù hợp hơn với nguồn thu, dòng tiền khách hàng, đặc biệt là đối với khoản vay trung, dài hạn.

Một vấn đề nữa mà các TCTD đang gặp vướng mắc đó là thủ tục hỗ trợ khi khách hàng trong vùng giãn cách xã hội hoặc ở trong khu cách ly. Bởi theo quy định, khách hàng phải có đơn đề nghị cơ cấu lại nợ và sau đó TCTD thẩm định. Nhưng trường hợp khách hàng trong vùng giãn cách xã hội hoặc đang phải cách ly thì không thể nộp tiền thanh toán nợ, cũng không thể ký giấy đề nghị cơ cấu. Do vậy, các ngân hàng đề nghị NHNN hướng dẫn hỗ trợ khách hàng cho phép tạm hoãn trả nợ trong thời gian phong tỏa. Việc hoãn trả nợ được thực hiện tự động bởi ngân hàng và thông báo qua tin nhắn, email; không thu các khoản phí, lãi phạt trong thời gian hoãn trả nợ…

Có thể thấy, các vấn đề vướng mắc được các ngân hàng đặt ra tại Thông tư 03 mang tính chất cấp bách, cần làm nhanh để các giải pháp hỗ trợ người dân và khách hàng chịu ảnh hưởng làn sóng thứ tư hiệu quả hơn. Chia sẻ với phóng viên, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú cho biết, NHNN sẽ sửa lại hoặc ban hành Thông tư mới thay thế. Hiện NHNN đang thu thập các ý kiến, thiết kế lại các chính sách theo hướng bảo đảm sự hỗ trợ tốt hơn, quyết liệt, chủ động hơn để trợ lực kịp thời cho các doanh nghiệp, người dân gặp khó khăn do dịch Covid-19.

Trong đó, NHNN đang xem xét điều chỉnh nhiều quy định như: Mở rộng phạm vi khoản nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí; cho phép TCTD cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí đối với cả các khoản nợ phát sinh từ sau ngày 10/6/2020 cho đến một thời điểm phù hợp với diễn biến của dịch bệnh trên cơ sở đánh giá tác động của đợt dịch Covid-19 lần thứ tư…

Tuy nhiên theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, khi xây dựng chính sách NHNN phải tính toán bảo đảm hài hoà các mục tiêu. Đó là hỗ trợ doanh nghiệp nhưng cũng phải bảo đảm không để lại hậu quả. Nếu cơ cấu không hợp lý, không phản ánh khách quan nền kinh tế, nợ xấu cao thì sẽ ảnh hưởng đến an toàn hệ thống, dự phòng rủi ro trong tương lai. Đây là bài toán không đơn giản. Hơn nữa, khi thiết kế và triển khai chính sách hỗ trợ, NHNN còn phải tính đến việc phối hợp các chính sách có tính dài hạn hơn, vừa giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp trước mắt, song vẫn bảo đảm nguồn lực phục hồi nền kinh tế khi kết thúc giãn cách.