Nghị quyết 57 sẽ đưa khoa học công nghệ bứt phá

Đường lớn mở đúng và nhanh

Ngày 13/1/2025, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng tổ chức Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Quốc hội cũng đã nhanh chóng xây dựng Nghị quyết thí điểm một số cơ chế chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết này đã được thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Có thể nói, Nghị quyết 57 là cơ sở pháp lý hết sức quan trọng để thúc đẩy các hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Ngay sau Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, PGS-TS. Vũ Hải Quân-Giám đốc Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí Minh cùng với các thành viên của Ban chấp hành Đảng bộ Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh khẩn trương xây dựng chương trình hành động để triển khai. Theo đó, trường xác định thu hút các nhà khoa học trẻ, nhà khoa học đầu ngành về công tác dài hạn hoặc ngắn hạn. Đây là nguồn lực hết sức quan trọng, các thầy cô, sinh viên tài năng có thêm những nhân tố mới, tạo cú hích để nâng cao năng lực nghiên cứu sáng tạo.

Là giảng viên đang công tác tại một trường đại học ở Pháp, thành viên Ban chủ nhiệm Mạng lưới Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu, PGS-TS. Trần Lê Hưng cho biết, Đảng, Nhà nước luôn luôn lắng nghe những đóng góp của những cá nhân, tổ chức có mong muốn thực tâm xây dựng đất nước phát triển và lực lượng trí thức trẻ người Việt Nam ở nước ngoài sẽ trực tiếp hưởng lợi từ "lời hiệu triệu" của Nghị quyết 57. Thực tế, thời gian vừa qua rất nhiều trí thức trẻ người Việt đã trở về Việt Nam và bước đầu thành công trên con đường nghiên cứu khoa học, có những thành tích nổi bật. Làn sóng trí thức trẻ người Việt quay trở về nước làm việc, phát triển bản thân ngày càng nhiều. Trên cơ sở đó, thời gian tới, Mạng lưới Trí thức trẻ toàn cầu sẽ phát huy tối đa vai trò đoàn kết, tập hợp thanh niên, là một kênh kết nối để trí thức trẻ người Việt Nam trên toàn thế giới chung tay hiến kế, giải quyết những vấn đề của đất nước.

Về phần mình, các doanh nghiệp, nhất là trong lĩnh vực công nghệ cũng không thể ngoài cuộc. Ông Huỳnh Quang Liêm, Tổng Giám đốc Tập đoàn VNPT cho biết, Tập đoàn cam kết đến năm 2027 sẽ làm chủ các mô hình GenAI Make in Viet Nam trên nhiều lĩnh vực. Riêng trong năm 2025, VNPT sẽ tiếp tục phát triển các Trung tâm điều hành thông minh tại các bộ, ngành, địa phương để đưa toàn bộ hoạt động điều hành của cơ quan nhà nước trực tuyến và dựa trên dữ liệu phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Nghị quyết 57 là cơ sở pháp lý hết sức quan trọng để thúc đẩy các hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia

Đưa thể chế thành lợi thế cạnh tranh

Theo yêu cầu của Tổng Bí thư, trong năm 2025, phải hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các quy định pháp luật, cơ chế chính sách; tháo gỡ hết các điểm nghẽn, rào cản để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, giải phóng tối đa sức sáng tạo, khuyến khích dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.

Nhiệm vụ lập pháp trong năm nay, bao gồm nội dung mới là sửa các luật để tinh gọn bộ máy là rất nặng nề. Trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết 57, cần trình Quốc hội xem xét, thông qua 37 luật trong 6 lĩnh vực trọng tâm (trong đó còn 25 luật cần nghiên cứu, rà soát, trình Quốc hội xem xét, quyết định). Điều này đặt ra nhiều thách thức để Nghị quyết 57 sớm đi vào cuộc sống.

Ông Nguyễn Ngọc Sơn, Ủy viên Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội nhấn mạnh, để đưa thể chế thành lợi thế cạnh tranh cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Theo đó, xây dựng khung pháp lý linh hoạt và thuận lợi, phải đơn giản hóa và loại bỏ những chồng chéo, mâu thuẫn. Ưu tiên tối đa những chính sách đảm bảo cho việc hỗ trợ thực hiện Nghị quyết 57 một cách thuận lợi nhất, kể cả quy định ở luật và các nghị định. Cần chú ý việc cho phép áp dụng cơ chế thử nghiệm với các mô hình kinh doanh mới, công nghệ mới, dưới sự giám sát của các cơ quan quản lý nhà nước để đánh giá rủi ro và điều chỉnh kịp thời; tăng cường vai trò của Chính phủ, định hướng, hỗ trợ và tạo điều kiện tối đa để khoa học, công nghệ đổi mới sáng tạo phát triển mạnh mẽ...