Nhiều bất cập trong quản lý đất đai tại Đăk Lăk

Theo đánh giá của Thanh tra Chính phủ, công tác giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn cơ bản được thực hiện theo kế hoạch sử dụng đất hàng năm được phê duyệt. Các dự án được giao đất để phát triển các khu dân cư, khu đô thị góp phần chỉnh trang diện mạo cho các huyện, thành phố, thị xã. Các dự án được đầu tư phù hợp với chủ trương phát triển kinh tế, xã hội của địa phương, huy động mọi nguồn lực, góp phần tạo nguồn thu ngân sách, tạo công ăn việc làm cho lao động tại địa phương.

Tuy nhiên, công tác quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn còn một số tồn tại, thiếu sót, vi phạm được cơ quan chức năng chỉ ra.

Có tình trạng buông lỏng quản lý, tiếp tay cho đối tượng vi phạm trong lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai tại Đăk Lăk

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của cấp huyện như: TP. Buôn Ma Thuột, các huyện M’Drắk, Buôn Đôn, Ea Súp, Ea H’leo (Đăk Lăk) chưa sát với tình hình phát triển kinh tế, xã hội của địa phương; một số chỉ tiêu được phê duyệt và thực tế thực hiện chưa đạt yêu cầu so với chỉ tiêu kế hoạch được duyệt, nhiều chỉ tiêu đạt tỷ lệ quá thấp.

Hay như, từ năm 2014 đến 2020, giá đất trên thị trường có nhiều biến động, theo hướng tăng, nhưng UBND tỉnh Đăk Lăk chưa kịp thời ban hành quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo quy định tại khoản 1 Điều 14 Nghị định số 44/2014/NĐ-CP của Chính phủ để làm căn cứ xác định giá đất khi Nhà nước thu hồi, đền bù giải phóng mặt bằng, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất tại một số địa bàn làm giảm nguồn thu ngân sách.

Cũng theo Thanh tra Chính phủ, tại một số huyện, thị xã của tỉnh Đăk Lăk, công tác đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký biến động đất đai vẫn còn sai sót, thời gian giải quyết kéo dài, gây bức xúc cho người dân. Việc quản lý hồ sơ địa chính còn chưa chặt chẽ, chưa thực hiện cập nhật, chỉnh lý biến động trên các sổ mục kê, sổ địa chính và bản đồ địa chính kịp thời, đúng quy định. Còn có tình trạng cho phép một số hộ chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở vượt hạn mức tại Quyết định số 36/2014/QĐ-UBND của UBND tỉnh Đăk Lăk…

Cùng với đó, việc chấp hành pháp luật về đất đai, xây dựng của một số bộ phận người dân và tổ chức được UBND tỉnh giao đất, cho thuê đất vẫn chưa thực sự nghiêm túc.

Tình trạng lấn chiếm xây dựng nhà trái phép đất nông nghiệp, đất của các công ty nông lâm nghiệp còn diễn ra trên diện rộng và càng ngày càng phức tạp, thời gian dài nhưng không được các cơ quan quản lý nhà nước, các cấp chính quyền địa phương và doanh nghiệp xử lý dứt điểm theo quy định hiện hành dẫn đến hệ luỵ sau này khó giải quyết, tiềm ẩn phát sinh những điểm nóng về khiếu kiện đông người. Đặc biệt, tại 7 đơn vị thành viên trực thuộc Tổng công ty cà phê Việt Nam trên địa bàn huyện Cư Kuin.

“Trách nhiệm trực tiếp để xảy ra các sai phạm, vi phạm nêu trên trước hết thuộc Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường; Giám đốc Sở Xây dựng; Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố (trong đó, có Chủ tịch UBND huyện Cư Kiun, Chủ tịch UBND TP. Buôn Ma Thuột); Văn phòng Đăng ký đất đai, Phòng Tài nguyên và Môi trường, Phòng Xây dựng, Thanh tra các huyện, thành phố và các cá nhân có liên quan. Liên quan đến việc để người dân lấn chiếm xây dựng nhà trái phép đất nông nghiệp còn có trách nhiệm của Tổng Công ty Cà phê Việt Nam và giám đốc các Công ty thành viên trực thuộc trên địa bàn huyện Cư Kuin”, kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu rõ.

Cũng theo Thanh tra Chính phủ, mặc dù đã có nhiều nỗ lực, cố gắng để thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TW của Ban bí thư về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng”, tuy nhiên hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng trên địa bàn tỉnh còn rất nhiều hạn chế.

Nguyên nhân chính là do vướng mắc về cơ chế, chính sách, chưa đủ nguồn lực đầu tư cho công tác bảo vệ, phát triển rừng và giải quyết các vấn đề dân sinh, kinh tế - xã hội liên quan đến rừng, đất rừng.

Ngoài ra, các nguyên nhân chủ quan do chủ rừng một số nơi có tình trạng buông lỏng quản lý, tiếp tay cho đối tượng vi phạm, UBND cấp cơ sở thiếu quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát và xử lý các vi phạm về quản lý bảo vệ và phát triển rừng theo quy định của phát luật.

Trách nhiệm để xảy ra trước hết thuộc về chủ rừng là các Công ty lâm nghiệp, Ban Quản lý rừng phòng hộ, rừng đặc dụng, các tổ chức có quản lý, sử dụng rừng và trách nhiệm về mặt tổ chức, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ của UBND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã và các cơ quan tham mưu theo quy định của pháp luật…

Thanh tra Chính phủ cũng kết luận, việc quy hoạch, cấp chủ trương đầu tư, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, tổ chức thực hiện một số dự án như: Trang trại phong điện Tây Nguyên (huyện Ea H’leo); Nhà máy điện gió Ea Nam (huyện Ea H’leo); Trồng cây nông nghiệp, cây dược liệu và khoanh nuôi quản lý, bảo vệ rừng và Dự án Nhà máy điện mặt trời kết hợp với nông nghiệp Long Thành Đăk Lăk (huyện Ea Súp) có một số sai phạm, tồn tại nhưng chưa được phát hiện và xử lý kịp thời.

Trước thực trạng này, tại Công văn số 2012/TB-TTCP, ngày 11/11/2022, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk, căn cứ kết quả thanh tra, tiến hành kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm của UBND tỉnh và các cá nhân về những thiếu sót, tồn tại, vi phạm có liên quan đến trách nhiệm quản lý, điều hành được nêu tại Kết luận thanh tra.

Đồng thời yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh căn cứ kết quả thanh tra, tiến hành các bước xử lý: Căn cứ thẩm quyền chỉ đạo thủ trưởng các sở, ngành, đơn vị, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố tiến hành kiểm điểm nghiêm túc, có hình thức xử lý kỷ luật các tổ chức, cá nhân để xảy ra thiếu sót, tồn tại, vi phạm; giao Sở Nội vụ hướng dẫn việc tổ chức kiểm điểm trách nhiệm theo quy định của pháp luật; đồng thời chỉ đạo các cơ quan chức năng tập trung giải quyết, chấn chỉnh, khắc phục các vi phạm, khuyết điểm, tồn tại đã được nêu trong Kết luận thanh tra…