Nhiều công ty Trung Quốc không đủ khả năng trả lương cho công nhân

Để làm chậm lại sự lây lan của chủng virus đã cướp đi hơn 2.000 mạng sống, chính quyền Trung Quốc và giới chủ sử dụng lao động đã khuyến khích mọi người ở nhà. Trung tâm mua sắm và nhà hàng bỏ trống; công viên giải trí và nhà hát đã đóng cửa; hoạt động đi lại không quá quan trọng bị cấm.

Những biện pháp tốt cho việc ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh lại đang tác động tiêu cực đến hoạt động kinh doanh. Chỉ với các lớp học bị hủy bỏ tại một trường đào tạo về mã hóa và robot ở Hàng Châu, giảng viên nhà trường sẽ mất từ 30% đến 50% tiền lương. Công viên giải trí Lionsgate Entertainment World ở Chu Hải đóng cửa và các công nhân được thông báo đã hưởng hết thời gian nghỉ có lương và chuẩn bị phải nghỉ không lương.

Để làm chậm lại sự lây lan của chủng virus đã cướp đi hơn 2.000 mạng sống, chính quyền Trung Quốc và giới chủ sử dụng lao động đã khuyến khích mọi người ở nhà.

"Một tuần nghỉ không lương thật là khó khăn", Jason Lam, 32 tuổi, người đã nghỉ việc ở vị trí một đầu bếp nhà hàng cao cấp ở khu Tsim Sha Tsui nói. "Tôi không có thu nhập đủ để trang trải chi tiêu trong tháng này".

Trên khắp Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp đang phải nói với công nhân rằng không có tiền trả lương cho họ, hoặc không thể trả lương đầy đủ cho những nhân viên bị cách ly - những người không đi làm.

Còn quá sớm để nói có bao nhiêu người đã mất tiền lương do sự bùng phát của dịch bệnh, nhưng trong một cuộc khảo sát với hơn 9.500 công nhân của trang web tuyển dụng Trung Quốc Zhaopin, hơn một phần ba cho biết họ tin rằng đó là một khả năng hoàn toàn có thể xảy ra.

Việc "đóng băng" tiền lương là bằng chứng rõ ràng hơn về tác động kinh tế đối với khu vực tư nhân đầy biến động của Trung Quốc - phần tăng trưởng nhanh nhất của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới - và đặc biệt là tại các doanh nghiệp nhỏ. Nó cũng cho thấy sự căng thẳng sẽ vượt ra khỏi vấn đề sức khỏe và tạo rủi ro mất mát về tài chính, đi kèm với việc cắt giảm việc làm và mất ổn định tiền lương.

Trong bối cảnh như vậy, không có gì đáng ngạc nhiên, việc tuyển dụng hoàn toàn dừng lại. Zhaopin ước tính số lượng hồ sơ xin việc được nộp trong tuần đầu tiên sau khi dịch bệnh bùng phát vào tháng 1 năm nay đã giảm 83% so với cùng thời gian một năm trước đó.

"Virus corona có thể ảnh hưởng đến sức tiêu thụ của Trung Quốc mạnh hơn SARS 17 năm trước", Chang Shu, Chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Châu Á của Bloomberg Intelligence, nói. "Còn SARS thì đã tác động rất mạnh đến tiêu dùng".

Theo quy định của pháp luật, các công ty phải tuân thủ chu kỳ trả lương đầy đủ vào tháng 2 trước khi cắt giảm lương xuống mức tối thiểu, Edgar Choi, tác giả của cuốn sách "Luật thương mại trong một phút" đồng thời là chủ tài khoản tư vấn pháp lý trên WeChat, cho biết. Đối với các công ty không kiếm đủ tiền để trả lương công nhân, họ được phép trì hoãn thanh toán công sá, miễn là cuối cùng nhân viên nhận đủ số tiền.

Choi nói rằng ông nghe được từ hàng ngàn công nhân nước ngoài nói rằng các khoản thanh toán của họ đã bị cắt giảm trong nửa tháng này hoặc tạm dừng chi trả hoàn toàn. Điều đó, theo ông, là bất hợp pháp.

"Nhiều người trong số những nhân viên này là người nước ngoài, họ không biết tiếng Trung", ông nói. "Bất cứ điều gì ông chủ nói với họ, thì thực tế sẽ là như vậy. Nên họ là người dễ dàng bị bắt nạt".

NIO Inc., một nhà sản xuất ô tô điện có trụ sở tại Thượng Hải, gần đây đã trì hoãn việc trả lương một tuần. William Li, Chủ tịch công ty cũng khuyến khích nhân viên nhận cổ phiếu bị hạn chế giao dịch thay cho tiền thưởng.

Tại nhà máy ở Thâm Quyến của Foxconn Technology Group, công nhân trở về sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán được cách ly trong nhà tập thể trước khi họ có thể trở lại làm việc. Họ đã được trả tiền, nhưng chỉ bằng một phần ba số tiền họ kiếm được nếu làm việc.

Không nhận đủ tiền lương, người tiêu dùng Trung Quốc có thể cắt giảm chi tiêu cho một số nhu cầu xuống bằng không, Shu nói. Và nó có thể không được bù lại sau này. Ví dụ, nếu bạn bỏ qua ly cà phê hàng ngày trong hai tháng, bạn sẽ không thể bù đắp cho những đồ uống bị bỏ lỡ vào cuối năm.

Không nhận đủ tiền lương, người tiêu dùng Trung Quốc có thể cắt giảm chi tiêu cho một số nhu cầu xuống bằng không.

Với nguồn lực hạn chế và kém về ứng dụng công nghệ cho làm việc từ xa, các công ty nhỏ - nền tảng của khu vực tư nhân rộng lớn của Trung Quốc - rất dễ bị tổn thương.

Ví dụ như trường hợp của Pei Binfeng, đồng sáng lập công ty điều hành Học viện Mã hóa và robot Hàng Châu, dịch bệnh lan tràn đã buộc nơi này phải đình chỉ tất cả các lớp học trực tiếp cho học sinh từ mẫu giáo đến lớp 12. Với việc mất doanh thu, công ty sẽ giữ lại 50% lương của các lãnh đạo điều hành quan trọng và 30% của nhân viên khác cho đến khi kinh doanh trở lại.

"Những gì chúng tôi dạy không phải là điều không thể thiếu đối với nhiều phụ huynh, vì vậy những khoản chi tiêu như thế này thường là khoản đầu tiên phải cắt giảm khi mọi thứ trở nên khó khăn", Pei nói.

Rick Zeng, phó tổng giám đốc tại Công viên giải trí Lionsgate ở Chu Hải, cho biết họ cũng đã ngừng hoạt động theo lệnh của chính phủ kể từ cuối tháng 1. Bắt đầu từ tuần tới, một số nhân viên sẽ phải nghỉ phép không lương.

Ở thành phố Phúc Châu phía Đông Nam Trung Quốc, quản lý khách sạn Robert Zhang cho biết gần như tất cả 100 phòng của ông, trừ hai hoặc ba phòng, đều bỏ trống mỗi đêm. Hai phần ba nhân viên làm việc rất hiệu quả chỉ nhận được số tiền lương không nhiều như họ đã từng được trả.

"Khi không còn kinh doanh, lương dựa trên hiệu suất công việc cũng không còn được như trước", ông nói. “Trong vòng một hoặc hai tháng, tác động chưa rõ ràng ngay lập tức. Nhưng nếu dịch bệnh kéo dài và du lịch không hồi phục trong ba đến bốn tháng, nhân viên của chúng tôi sẽ cảm nhận được sự mất mát”.