Những giai điệu tự hào lại ngân vang

“Giai điệu tự hào” thực chất được Việt hóa từ format chương trình truyền hình “Báu vật quốc gia” vốn đạt được nhiều thành công vang dội nhất trong 4 năm qua (từ năm 2009 - 2013) trên truyền hình Nga.

Trong chương trình, những ca khúc kinh điển được xem như một báu vật tinh thần, một niềm tự hào chung. Mỗi số phát sóng là một lát cắt của một thập niên. Từ ký ức của lịch sử âm nhạc nói riêng, bức tranh lịch sử, đời sống, văn hóa xã hội cũng được khắc họa rõ nét.

“Giai điệu tự hào 2016” được dẫn dắt bởi nhà báo Lại Văn Sâm và Diễm Quỳnh

Ở Nga, sau mỗi tiết mục biểu diễn, khách mời chương trình chia sẻ những quan điểm cá nhân về bài hát, về ký ức văn hóa xã hội. Bởi có những trải nghiệm và quan điểm khác nhau nên những cuộc đối thoại, phản biện có khi tương đồng nhưng cũng có lúc mâu thuẫn đến nảy lửa. Nhưng nhờ đó, nhân sinh quan, những vấn đề tưởng cũ nhưng lại rất mới của thời đại được nêu bật.

Ý tưởng mang chương trình “Báu vật quốc gia” về Việt Nam bắt nguồn từ chuyến công tác tại Nga của ông Trần Bình Minh – Tổng giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam. Tháng 9/2013, lãnh đạo Đài Truyền hình Việt Nam đến trực tiếp trường quay Red Square tại Moscow khảo sát. Tháng 10/2013, quá trình mua format hoàn tất, dự án được chính thức khởi động.

Sau 2 năm phát sóng vừa qua, “Giai điệu tự hào” đã trở thành một dấu ấn đáng nhớ không chỉ đối với công chúng mà còn đối với đời sống nghệ thuật của Việt Nam. Ê-kip thực hiện chương trình là những nhạc sĩ, nghệ sĩ hàng đầu, tạo ra tầm vóc hoành tráng nhờ sự đầu tư về sân khấu và dàn dựng công phu.

Hơn 200 ca khúc kinh điển sống mãi cùng thời gian được chọn lọc kỹ lưỡng theo từng chủ đề đã được phối lại một cách mới mẻ và mang hơi thở của thời đại, để vừa gợi lại những ký ức của các thế hệ đi trước, lại vừa chạm tới trái tim những người trẻ tuổi hôm nay.

Do nhiều lý do khác nhau, Giai điệu tự hào thay đổi format để cho ra đời chương trình như năm nay, tuy nhiên Giai điệu tự hào 2016” vẫn kế thừa những kinh nghiệm và sáng tạo của phiên bản đầu tiên tại Việt Nam.

Nhà sản xuất Đặng Diễm Quỳnh cho biết, điều mà ê-kip hướng tới đó là bằng những thủ pháp báo chí, bằng kỹ năng tác nghiệp hình ảnh của truyền hình sẽ đưa được nhiều câu chuyện còn ẩn sau mỗi bài hát nổi tiếng. Song song với phần biểu diễn trên sân khấu là những cuộc “trò chuyện” chia sẻ kỷ niệm và cảm xúc.

Như nhà báo Lại Văn Sâm chia sẻ “Hội đồng bình luận trẻ và lớn tuổi sẽ cùng ngồi chung, không còn khoảng cách thế hệ”. Bởi theo Lại Văn Sâm, âm nhạc là không có tuổi. Khi chúng ta có tình yêu và niềm tự hào chung về những ca khúc Việt Nam, chúng ta sẽ tìm được tiếng nói và sự đồng cảm.

Thông qua những cuộc trò chuyện như vậy, khán giả sẽ hiểu được nhiều thông tin hơn phía sau bài hát, hiểu được “cuộc đời” của mỗi bài hát mình được nghe.

Trong số đầu tiên của Giai điệu tự hào 2016, khán giả đã được nghe nhiều ca khúc làm nên tên tuổi của nhạc sĩ Văn Cao và Phạm Duy như Buồn tàn thu; Đàn chim Việt; Bến xuân; Tiến Quân ca, Trường ca sông Lô; Tình ca; Anh sẽ đưa em về… được hòa âm, phối nhạc lại mang hơi thở thời đại nhưng vẫn giữ được những tinh hoa của ca khúc.

Đặc biệt, trong chương trình đầu tiên, khán giả biết được Phạm Duy và Văn Cao là những người bạn rất thân thiết, gắn bó với nhau. Hai con người, hai tính cách khác nhau, họ gặp nhau trong âm nhạc vào năm 1944. Khi ấy, nhạc sĩ Phạm Duy theo gánh hát Đức Huy, một gánh hát cải lương đi từ Nam ra Bắc, Phạm Duy đi theo gánh hát Đức Huy đó với vai trò là người dựng phong cảnh.

Gánh hát Đức Huy ra Hải Phòng biểu diễn, Phạm Duy gây ấn tượng khi vừa chơi guitar, vừa hát bài Buồn tàn thu của Văn Cao. Bạn bè của Văn Cao là Trần Liễn, Doãn Tòng đi xem hát về nói ngay với Văn Cao: “Có một tay ca sĩ trẻ hát bài Buồn tàn thu của mày rất hay”. Văn Cao khá ngạc nhiên và quyết định đi nghe Phạm Duy hát.

Sau đêm hôm đó, một người bạn đã dẫn Phạm Duy đến nhà Văn Cao ở góc bến Bính, Hải Phòng. Hai người trở thành bạn thân. Nhạc sĩ Văn Cao khuyên Phạm Duy nên đi vào nghiệp sáng tác, chứ không chỉ là một ca sĩ du ca. Phạm Duy đồng ý.

Những nốt nhạc đầu tiên do Phạm Duy sáng tác có sự góp ý của người bạn Văn Cao. Nhạc sĩ Phạm Duy từng viết trong cuốn hồi ký của mình: “Tôi tôn trọng và vô cùng cảm phục Văn Cao”. Ông cũng từng chia sẻ: “Tôi có vinh dự ngày hôm nay là nhờ công rất lớn của Văn Cao – một người tôi coi như thầy”.

Ban Tổ chức cho biết, “Giai điệu tự hào 2016” sẽ được phát sóng vào 20h thứ 7 cuối cùng hàng tháng trên VTV1, mỗi chương trình sẽ có một chủ đề khác nhau. Nhưng trên tất cả, các chương trình đều ngân lên những “Giai điệu tự hào” đã ăn sâu vào lòng người yêu nhạc nhiều thế hệ của đất nước Việt Nam.