Nợ doanh nghiệp: Nguy nhưng chưa cấp
Nợ tiếp tục là vấn đề gây quan ngại lớn đối với các DN Việt, ngay cả những DN lớn. Thực tế này khiến không ít chuyên gia cho rằng, các DN buộc phải xem xét lại chiến lược phát triển của mình, thậm chí phải hy sinh lợi ích trong ngắn hạn để củng cố tiềm lực tài chính hướng tới sự phát triển lâu bền hơn trong tương lai. Tuy nhiên, nếu đánh giá thận trọng, có nhiều điều lạc quan hơn là chỉ chú ý đến các yếu tố tiêu cực.
Đơn cử là mới đây, Tổ chức xếp hạng tín nhiệm thế giới Fitch bất ngờ hạ triển vọng xếp hạng tín nhiệm của Tập đoàn Vingroup từ mức ổn định xuống tiêu cực khi ước tính tỷ lệ đòn bẩy tài chính của tập đoàn sẽ tăng lên 58% vào năm 2018, so với mức 45% năm 2017. Tuy xếp hạng của tập đoàn đa ngành này vẫn là mức B+ nhưng hành động của Fitch khiến cho thị trường có chút lo ngại và góp phần khiến VN-Index có phiên giao dịch đầy biến động hôm 11/10/2018.
Fitch lo ngại về gia tăng các khoản nợ của Vingroup cũng dễ hiểu khi tập đoàn này bất ngờ tham gia vào ngành sản xuất và kinh doanh ô tô. Theo ông Nguyễn Việt Quang - Phó chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Vingroup, “đầu tư vào lĩnh vực ôtô có độ rủi ro cao nên việc các tổ chức đánh giá tín nhiệm hạ bậc là chuyện không tránh khỏi. Các chuẩn mực xếp hạng tín dụng là như thế, nếu không muốn bị hạ bậc chỉ có cách duy nhất là không thực hiện dự án này”.
Ông Quang cho rằng, tổng vốn đầu tư cho dự án VinFast dự kiến lên tới 4,2 tỷ USD, một phần từ nguồn tự có của Vingroup và huy động từ công ty thành viên, song chủ yếu từ việc huy động bên ngoài là đi vay. Mặc dù gặp nhiều thách thức nhưng lãnh đạo Vingroup cho biết vẫn tập trung huy động vốn thêm cho dự án VinFast.
Để giảm thiểu rủi ro tài chính cho các khoản nợ vay, Vingroup đang gia tăng tìm kiếm các cơ hội bảo lãnh từ các tổ chức tài chính. Mới đây, Công ty Euler Hermes thuộc Cơ quan Tín dụng xuất khẩu thuộc Chính phủ Đức đồng ý bảo lãnh khoản vay có giá trị lên tới 950 triệu USD cho VinFast để hãng có thể yên tâm nhập khẩu máy móc thiết bị cho dây chuyền sản xuất. Hồi tháng 7/2018, tập đoàn cũng hoàn thành việc phân phối khoản vay thương mại trị giá 400 triệu USD, do bốn ngân hàng nước ngoài đồng thu xếp và tài trợ.
“Chúng tôi vẫn được Fitch duy trì xếp hạng ở mức B+, tỷ lệ vay trên tổng tài sản vẫn an toàn và Fitch vẫn đang dành những đánh giá tích cực cho mảng kinh doanh khác của chúng tôi” – ông Quang nói.
Đồng tình như vậy, không ít chuyên gia cho rằng, việc Fitch điều chỉnh kỳ vọng là chỉ dấu cho việc tổ chức này có thể điều chỉnh hạ bậc ở kỳ tiếp theo. Tuy nhiên, việc hạ bậc hay giữ nguyên sẽ phụ thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh của Tập đoàn Vingroup trong thời gian tới. Vì vậy cần xem các tổ chức khác đánh giá thế nào, có tổ chức nào có hành động hạ bậc tín nhiệm hay cũng chỉ ở mức quan ngại về triển vọng tương lai. Bởi Fitch chỉ là 1 trong 3 tổ chức xếp hạng tín nhiệm toàn cầu cùng với Moody’s và S&P.
Trên thực tế hiện nền kinh tế đang tăng trưởng nhanh và ổn định là điểm tựa vững chắc cho triển vọng kinh doanh của các DN. Bên cạnh đó, tình hình nợ xấu và sức khỏe tài chính của các ngân hàng hiện cũng đã cải thiện đáng kể so với cách đây vài năm, điều sẽ mang đến sự hỗ trợ tích cực cho các DN một khi gặp khó khăn về thanh khoản.
Hãng xếp hạng tín dụng Moody’s dự đoán rằng nền kinh tế Việt Nam sẽ duy trì nhịp điệu tăng trưởng trung bình khoảng 6,4% từ đây đến 2020, nhờ năng lực cạnh tranh được cải thiện, đầu tư và thương mại mạnh mẽ cũng như gia tăng chi tiêu của người tiêu dùng. “Sự cải thiện trong cơ cấu nợ của Việt Nam, trong đó có việc giảm các khoản nợ bằng đồng ngoại tệ, cũng giúp nền kinh tế đỡ chịu rủi ro hơn khi đối mặt với các cú sốc bên ngoài”, Moody’s nhận định.