Nỗ lực của Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng rất đáng ghi nhận

Phó Thống đốc NHNN Phạm Quang Dũng chủ trì hội nghị

Nỗ lực đổi mới công tác TTGSNH

Phát biểu khai mạc hội nghị, Phó Thống đốc Phạm Quang Dũng nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác thanh tra, giám sát trong bối cảnh hiện nay. Ông cho biết, thời gian qua, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Các giải pháp này không chỉ tập trung vào việc tăng trưởng kinh tế mà còn bảo đảm an toàn cho hệ thống tài chính - ngân hàng.

Lãnh đạo NHNN đã chỉ đạo các đơn vị trong ngành Ngân hàng thực hiện các nhiệm vụ được giao, trong đó có công tác TTGSNH. Điều này nhằm bảo đảm an toàn cho hệ thống TCTD, góp phần vào sự phục hồi và phát triển kinh tế trong giai đoạn khó khăn hiện nay. Phó Thống đốc cũng cho biết, Cơ quan TTGSNH và các chi nhánh NHNN tại các tỉnh, thành phố đã hoàn thành kế hoạch thanh tra năm 2023. Đặc biệt, công tác thanh tra đã được đổi mới theo hướng tăng cường thanh tra chuyên đề, tập trung vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao và dễ phát sinh sai phạm.

Phó Thống đốc lưu ý rằng, công tác TTGSNH không chỉ đơn thuần là việc phát hiện và xử lý sai phạm, mà còn là một công cụ quan trọng để duy trì kỷ cương, kỷ luật trong hoạt động ngân hàng. Nỗ lực này không chỉ góp phần bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền mà còn giúp ổn định hệ thống tài chính của đất nước. Qua đó, Phó Thống đốc đã nhấn mạnh vai trò của thanh tra trong việc nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các TCTD.

Cũng tại hội nghị, ông Lại Hữu Phước, Phó Chánh Thanh tra giám sát ngân hàng đã nhấn mạnh mối liên hệ chặt chẽ giữa công tác giám sát và thanh tra. Theo ông, giám sát không chỉ dừng lại ở việc theo dõi tình hình tuân thủ các quy định về an toàn mà còn cần phải chú trọng đến việc đánh giá rủi ro trong hoạt động của TCTD. Kết quả giám sát chính là thông tin đầu vào quan trọng để đề xuất, định hướng cho các đối tượng và lĩnh vực cần tập trung thanh tra.

Trên thực tế, thông qua hoạt động TTGSNH, nhiều tồn tại và sai phạm trong hoạt động của các TCTD đã được phát hiện và xử lý. Cơ quan TTGSNH đã ban hành 609 quyết định xử phạt vi phạm hành chính, với tổng số tiền xử phạt lên tới 71 tỷ đồng trong năm 2023 và 9 tháng đầu năm 2024. Những con số này cho thấy sự nỗ lực không ngừng của cơ quan chức năng trong việc duy trì kỷ cương và kỷ luật trong hoạt động ngân hàng.

Tại hội nghị, đại diện Ngân hàng Thế giới (WB) đã đánh giá cao những nỗ lực của NHNN và Cơ quan TTGSNH trong việc nâng cao chất lượng hoạt động TTGSNH. WB đã trình bày tổng quan về Dự án Hỗ trợ kỹ thuật “Tăng cường phát triển và lành mạnh khu vực ngân hàng Việt Nam” (dự án BSSD) giai đoạn 2019-2023 và các phát hiện trong báo cáo đánh giá hiện trạng TTGSNH năm 2024. Những đánh giá tích cực từ phía WB không chỉ là động lực mà còn là sự khẳng định cho những nỗ lực không ngừng của NHNN trong việc củng cố an toàn cho hệ thống ngân hàng.

Đại diện các đơn vị trong Ngành cũng đã nhất trí rằng công tác TTGSNH đã đạt được những kết quả tích cực, đặc biệt là trong việc phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị. Vai trò của Cơ quan TTGSNH ngày càng thể hiện rõ nét trong việc xây dựng kế hoạch thanh tra, xác định rõ đối tượng và phạm vi thanh tra, nhằm tối ưu hóa nguồn lực trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Còn nhiều thách thức

Tuy nhiên, ông Lại Hữu Phước cũng chỉ ra một số hạn chế trong công tác TTGSNH. Một số chi nhánh NHNN ban hành kế hoạch thanh tra chưa có trọng tâm, và việc nắm bắt thông tin trước thanh tra còn thiếu hiệu quả. Hơn nữa, tiến độ triển khai thanh tra chưa đạt yêu cầu, dẫn đến việc chậm ban hành kết luận. Những vấn đề này cần được nhận diện và giải quyết kịp thời để nâng cao chất lượng công tác TTGSNH.

Nguyên nhân của những hạn chế này phần lớn xuất phát từ quy mô và sự đa dạng của hoạt động TCTD ngày càng lớn, khiến khối lượng công việc phải xử lý ngày càng phức tạp. Đặc biệt, lực lượng cán bộ thanh tra còn hạn chế, và chất lượng thông tin phục vụ giám sát chưa hoàn thiện, phụ thuộc nhiều vào tính trung thực và chính xác của số liệu do các TCTD báo cáo.

Tại hội nghị, bà Nguyễn Thị Thu Hương, Quyền Cục trưởng Cục II, đã đưa ra định hướng cho công tác thanh tra chuyên ngành năm 2024. Nội dung thanh tra sẽ tập trung vào việc cấp tín dụng cho các khách hàng lớn có tiềm ẩn rủi ro, các hoạt động chuyển nhượng cổ phần có thể dẫn đến thâu tóm TCTD, quản lý rủi ro, xử lý nợ xấu và thu hồi nợ ngoại bảng. Mục tiêu của các hoạt động thanh tra này nhằm phát hiện những sơ hở trong quản lý và điều hành, qua đó kiến nghị các cấp có thẩm quyền điều chỉnh, hoàn thiện cơ chế chính sách về ngân hàng. Cùng với đó, các TCTD cần được thúc đẩy thực hiện nghiêm túc các biện pháp xử lý rủi ro và đảm bảo an toàn trong hoạt động của họ.

Bà Nguyễn Thị Thu Hương cũng nhấn mạnh rằng, việc thanh tra chuyên ngành không chỉ đơn thuần là phát hiện sai phạm, mà còn là một cách để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong hoạt động ngân hàng. Bà khẳng định rằng thanh tra chuyên ngành là một phần không thể thiếu trong quá trình xây dựng một hệ thống tài chính vững mạnh.

Nhận định rằng công tác TTGSNH đang phải đối mặt với những khó khăn và phức tạp hơn trong bối cảnh mới, Phó Thống đốc Phạm Quang Dũng đã đưa ra những chỉ đạo cụ thể cho công tác TTGSNH trong thời gian tới; yêu cầu Cơ quan TTGSNH cần tiếp tục thực hiện hiệu quả kế hoạch thanh tra năm 2024, đồng thời xây dựng kế hoạch thanh tra năm 2025 với trọng tâm, không dàn trải. Điều này sẽ giúp tối ưu hóa nguồn lực và tăng cường hiệu quả hoạt động của các đoàn thanh tra.

Phó Thống đốc cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường giám sát đối với các TCTD yếu kém và có nhiều vấn đề tồn tại trong hoạt động. Việc nâng cao chất lượng kiến nghị tại các kết luận thanh tra cũng cần được chú trọng, đảm bảo rõ ràng, cụ thể đối tượng, thời hạn thực hiện kiến nghị, và cá thể hóa trách nhiệm của cá nhân có liên quan; yêu cầu cần phải có các buổi tập huấn cho cán bộ thanh tra trước khi triển khai đoàn thanh tra, nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác thanh tra. Các quy trình và phương pháp giám sát cũng cần được hoàn thiện để đảm bảo hiệu quả trong công tác TTGSNH.