Paul Krugman bác bỏ lo ngại lạm phát vượt kiểm soát
Krugman - hiện là giáo sư tại Đại học Thành phố New York cũng cho biết, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có đầy đủ các công cụ để có thể “dễ dàng” giải quyết áp lực giá cả và không có khả năng áp dụng “chính sách tiền tệ vô trách nhiệm” của những năm 1970.
Nhà kinh tế đoạt giải Nobel này cũng cho biết, trong trường hợp xấu nhất thì gói kích thích tài chính mới sẽ làm giá tiêu dùng tăng đột biến nhất thời như đã từng thấy trong chiến tranh Triều Tiên. Dự luật cứu trợ “chắc chắn là kích thích đáng kể, nhưng không thể kích thích lạm phát quá mức”, ông nói.
Ảnh minh họa |
Nhà kinh tế học này cũng gợi ý rằng các nhà hoạch định chính sách của Fed không nên hành động chỉ vì lo ngại về phản ứng trên thị trường trái phiếu, khi mà lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ gia tăng đã gây ảnh hưởng đến cổ phiếu. Sự thắt chặt của Fed đã dẫn tới một cú sốc trên thị trường trái phiếu vào năm 1994, nhưng cuối cùng “không có gì thực sự khủng khiếp xảy ra” và các nhà hoạch định chính sách sẽ ghi nhớ điều đó. “Không ai ở Fed muốn trở thành người chịu trách nhiệm đưa những năm 1970 trở lại, vì vậy tôi không nghĩ rằng họ bị hạn chế nhiều như vậy”, ông nói.
Theo Krugman, việc lợi suất trái phiếu tăng vọt vào năm 1994 là sự kết hợp của chính sách tài khóa mở rộng quá mức dưới thời Tổng thống Lyndon B.Johnson, hai cú sốc về dầu mỏ và chính sách tiền tệ vô trách nhiệm dưới thời Chủ tịch Fed Arthur Burns, đã kết hợp lại để tạo ra lạm phát hai con số trong những năm 1970, đỉnh điểm vào năm 1980.
Theo nhà kinh tế này rủi ro là các nhà hoạch định chính sách đang “chiến đấu trong cuộc chiến cuối cùng” - chống lại việc lạm phát thường xuyên chạy dưới mục tiêu 2% và các biện pháp tài khóa hạn chế được thực hiện sau cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2009. Mặc dù vậy, ông cho rằng các khía cạnh “tái phân phối” của gói cứu trợ đại dịch sẽ làm giảm nhu cầu của Fed trong việc duy trì kích thích tiền tệ quá mạnh trong thời gian quá dài để giải quyết tình trạng thất nghiệp cao.
Chủ tịch Fed Jerome Powell đã nhiều lần cho biết ngân hàng trung ương muốn thấy sự mạnh lên toàn diện trên thị trường lao động, chứ không chỉ giảm tỷ lệ thất nghiệp trên toàn quốc. “Không phải ngớ ngẩn khi nghĩ rằng có thể có một số áp lực lạm phát” từ gói tài chính, Krugman nói. Nhưng nó được thiết kế là một kế hoạch cứu trợ và ít mang tính kích thích hơn, ông nói.
Trước đó tại cuộc họp chính sách tháng 3, Fed đã tăng mạnh kỳ vọng về tăng trưởng kinh tế Mỹ, nhưng cơ quan này cũng cho biết không có khả năng tăng lãi suất cho đến năm 2023. “Sau khi tốc độ phục hồi được điều chỉnh, các chỉ số về hoạt động kinh tế và việc làm đã tăng lên trong thời gian gần đây, mặc dù các lĩnh vực bị ảnh hưởng bất lợi nhất bởi đại dịch vẫn còn yếu. Lạm phát tiếp tục ở mức dưới 2%”, Ủy ban Thị trường mở (FOMC) - cơ quan hoạch định chính sách của Fed cho biết trong tuyên bố sau cuộc họp.
Theo dự báo kinh tế hàng quý từ các thành viên của FOMC, GDP của Mỹ dự kiến sẽ tăng 6,5% trong năm 2021, cao hơn khá nhiều so với mức tăng 4,2% được đưa ra trong dự báo tháng 12/2020. Dự báo cho năm 2022 và 2023 lần lượt là 3,3% và 2,2%, trước khi tăng trưởng ổn định trong phạm vi dài hạn hơn là 2,3%.
Trong khi tỷ lệ thất nghiệp được dự báo sẽ giảm xuống 4,5% từ mức 6,2% hiện tại; thấp hơn ước tính 5% đưa ra hồi tháng 12. Dự báo trong hai năm tới là 4,2% và 3,7% trước khi chuyển sang mức dài hạn hơn là 4%. Kỳ vọng về lạm phát cơ bản cũng tăng cao hơn, khi FOMC hiện dự báo chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) tăng 2,2% trong năm nay, song sẽ giảm xuống mức 2% vào năm 2022 và sau đó lại tăng lên 2,1% vào năm 2023, kỳ vọng dài hạn là 2%.