Rào cản thu hút đầu tư hạ tầng logistics tại Đồng bằng sông Cửu Long

	Phát triển ngành logistics xứng tầm
	TP.HCM: Cần nhiều giải pháp đồng bộ để phát triển logistics
	Cải thiện điểm yếu của xuất khẩu Việt

Nhiều doanh nghiệp chế biến nông thủy sản tại Cần Thơ phản ánh, hiện nay đa phần các doanh nghiệp xuất khẩu vẫn phải đóng xe hàng, container chở lên TP. HCM hoặc cụm cảng miền Đông Nam Bộ để xuất hàng đi. Do phải vận chuyển xa nên ước tính chi phí sẽ “đội” thêm khoảng 5-10 USD/tấn. Ngoài ra, thời gian vận chuyển bằng đường bộ khá lâu, từ Cần Thơ đến cảng Cát Lái (TP.HCM) mất 5 giờ, từ Cần Thơ đến cảng Cái Mép (Bà Rịa - Vũng Tàu) tốn khoảng 8 giờ. Nếu vận chuyển hàng hóa từ TP. Cần Thơ đến hai địa điểm trên bằng đường thủy còn lâu hơn, lần lượt là 18 giờ và 36 giờ. Điều này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí, giá thành, mà cả chất lượng sản phẩm.

Theo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới (WB), hiện nay Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) có nhu cầu vận chuyển khoảng 18 triệu tấn hàng hóa xuất nhập khẩu nhưng vùng còn thiếu các trung tâm logistics trọng điểm và các hệ thống trung tâm vệ tinh, thiếu bãi container rỗng, hệ thống kho ở các cảng, nhất là cảng nước sâu cho tàu vận chuyển container xuất khẩu. Chính vì vậy, 70% lượng hàng hóa, nông sản của khu vực phải vận chuyển qua nhiều địa điểm mới lên tới TP. HCM để xuất đi các nơi trong và ngoài nước khiến chi phí đội lên cao.

Ảnh minh họa

Các chuyên gia đều cho rằng, đây là “điểm nghẽn” của các doanh nghiệp xuất khẩu vùng ĐBSCL, chi phí logistics đang là “gánh nặng” đối với năng lực cạnh tranh của hàng hóa, nông sản. Vì vậy, phát triển hệ thống logistics cho nông sản ĐBSCL đang nổi lên là vấn đề cấp bách hiện nay để nâng cao năng lực cho hàng hóa Việt Nam nói chung và sự phát triển bền vững cho nông sản ĐBSCL nói riêng.

Qua tìm hiểu thực tế tại ĐBSCL, hiện nay phần lớn các dịch vụ logistics mới chỉ dừng lại ở từng hoạt động riêng lẻ như cho thuê kho bãi, làm thủ tục hải quan, vận chuyển nội địa… chứ chưa có sự tích hợp, tổ chức, kết nối chặt chẽ với nhau giữa các phương thức hoạt động trong chuỗi logistics nên thường bị đứt đoạn, gây ra chậm trễ, chi phí phát sinh cao, trung bình tăng hơn từ 10 - 40% tùy từng tuyến.

Tại 13 tỉnh thành phố ĐBSCL, hiện có khoảng 1.400 doanh nghiệp logistics, chỉ chiếm khoảng 4,3% số doanh nghiệp trong lĩnh vực này trong cả nước, chưa đáp ứng được nhu cầu thông thương hàng hoá, nông sản dồi dào tại đây. Cùng với đó, trong tương lai, nhu cầu vận chuyển hàng hóa sẽ càng lớn hơn. Song trên thực tế, vẫn còn nhiều rào cản khiến cho các doanh nghiệp đầu tư vào hệ thống logistics tại đây chưa mặn mà bởi nhiều yếu tố khách quan từ cơ chế chính sách, cũng như vấn đề nội tại của mỗi doanh nghiệp.

Ông Phạm Tiến Hoài, Giám đốc Công ty Tiến Thịnh chuyên về chế biến, xuất khẩu nông sản cho biết, sau hơn 10 năm hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, doanh nghiệp mới quyết định đầu tư phát triển trung tâm logistics Hạnh Nguyên tại khu vực ĐBSCL. Hiện, trung tâm logistics này đã đầu tư giai đoạn 1 giá trị 500 tỷ đồng và đang bắt đầu triển khai giai đoạn 2 tương ứng 500 tỷ đồng, dự kiến hoàn thiện trong năm tới. Khi hoàn thiện, trung tâm logistics Hạnh Nguyên sẽ là “một điểm đến đa dịch vụ” giúp tối ưu hóa chi phí logistics.

Tuy nhiên, rất nhiều doanh nghiệp có ý định đầu tư vào hạ tầng logistics tại khu vực ĐBSCL đều chia sẻ những khó khăn trong giai đoạn đầu xây dựng. Trước tiên, để đầu tư một trung tâm logistics bài bản, chuyên nghiệp đòi hỏi doanh nghiệp phải có tiềm lực tài chính mạnh, nếu không chỉ có thể làm từng công đoạn manh mún, nhỏ lẻ, rời rạc, không có sự kết nối. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cần có sự đồng thuận, hỗ trợ từ chính quyền địa phương về mặt chủ trương, chính sách để tạo ra sự liên kết tất cả các bên trong chuỗi từ người nông dân sản xuất, thu mua, vận chuyển, kho bãi, bảo quản, nhà máy chế biến đóng gói… và đi kèm với đó là rất nhiều công đoạn, dịch vụ. Có thể nói đây là lĩnh vực kinh doanh khó, đầu tư lớn, khả năng thu hồi vốn và tỷ suất sinh lời không cao, khiến cho doanh nghiệp e ngại. Đó là chưa kể đến vấn đề nhân lực để vận hành cũng rất phức tạp, đòi hỏi tính chuyên nghiệp cao.

Cùng quan tâm đến vấn đề này, ông Đặng Anh Diệp, Phó Giám đốc Tân Cảng Sài Gòn khu vực Tây Nam Bộ chia sẻ, khi doanh nghiệp đầu tư tại ĐBSCL cũng mất nhiều thời gian, công sức để tuyển dụng đội ngũ nhân sự cho chuỗi vận hành logistics, và việc này rất khó khăn. Thực tế, doanh nghiệp đã phải tự đào tạo nhân sự cho mình, liên kết với đối tác nước ngoài mở các khoá đào tạo ngắn hạn về lĩnh vực khai thác cảng biển, logistics.

Tuy nhiên, đây cũng chính là thời điểm thích hợp để đầu tư đồng bộ về logistics tại ĐBSCL, hướng đến xây dựng một trung tâm logistics ở đây để khu vực này “cất cánh”.