Văn hóa Xã hội Pháp luật Hoạt động công đoàn

Tác giả “Mùa xuân đầu tiên” qua những chân dung khắc họa

- 17:48 | 25/01/2013

Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn từng nhận xét về nhạc sĩ Văn Cao: "Trong âm nhạc, Văn Cao sang trọng như một ông hoàng. Trên cánh đồng ca khúc, tôi như một đứa bé ước mơ mặt trời là con diều giấy thả chơi. Âm nhạc của anh Văn là âm nhạc của thần tiên bay bổng. Tôi la đà đi giữa cõi con người. Anh cứ bay và tôi cứ chìm khuất. Bay và chìm trong những thân phận riêng tư...".

Có lẽ so với nhiều văn nghệ sĩ nổi tiếng Việt Nam, Văn Cao là người được vẽ tranh, khắc tượng chân dung nhiều nhất. Đặc biệt, cứ mỗi độ Xuân về, lắng nghe những giai điệu và lời ca nhẹ nhàng êm ái: “Rồi dặt dìu mùa xuân theo én về. Mùa bình thường mùa vui nay đã về. Mùa xuân mơ ước ấy đang đến đầu tiên. Với khói bay trên sông, gà đang gáy trưa bên sông. Một tia nắng vui cho bao tâm hồn...”, mọi người lại nhớ đến Văn Cao.


	Văn Cao qua nét vẽ họa sĩ Bùi Quang Ngọc

Họa sĩ Nguyễn Hữu Khoa nổi tiếng với bút danh “Còm” và “Khoái” cho biết, trong các bức chân dung từng vẽ, anh nhớ nhất là bức vẽ Văn Cao. Khi thực hiện vẽ chân dung nhạc sĩ, anh gặp nhiều khó khăn bởi chưa có dịp tiếp xúc với nhân vật, ảnh tư liệu lại không nhiều, ảnh màu tìm được lại quá nhỏ. Vậy là anh vừa vẽ vừa phát huy hết trí tưởng tượng, tùy theo cảm nhận và ngẫu hứng riêng.

Tuy nhiên, bức chân dung nhạc sĩ Văn Cao lại được đánh giá là tác phẩm thành công nhất của anh. Nơi đây gương mặt Văn Cao trông méo mó, xộc xệch, vừa lạ mà lại rất quen. Theo Khoa, để thấy được cái “quen” trong chân dung đã được "làm méo" ấy là điều khó nhất. Những năm theo đuổi ngành điêu khắc cũng giúp anh hiểu sâu về kết cấu gương mặt và bám chắc vào kết cấu đó để thỏa sức sáng tạo. Vì vậy, khi xem tranh hí họa của Khoa, thoạt nhìn thì thấy ngờ ngợ, đến khi ngắm kỹ một vài chi tiết thì thật sự nhận ra ngay nét quen thuộc của nhân vật được thể hiện đầy sáng tạo qua nét vẽ hóm hỉnh của họa sĩ.

Họa sĩ Bùi Quang Ngọc nói rằng, ông không thể vẽ chân dung ai mà chưa gặp, chưa thấu hiểu người đó. Ông đã sống, đã trò chuyện, đã vẽ hàng trăm bức ký họa rồi mới bắt tay vào vẽ chân dung, làm sao để truyền vào bức tranh một tình cảm đặc biệt, làm hiện lên một con người sống động, thể hiện cả nhân cách của người vẽ. Bởi vậy, với ông, nhạc sĩ Văn Cao là người ông luôn ấp ủ trong tâm khảm. Đến năm 1977, khi ở Hà Nội, nhiều lần được đàm đạo và vẽ chân dung Văn Cao, ông mới chọn ra một bức tâm đắc…

Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn sinh thời đặc biệt kính trọng, luôn xem Văn Cao là bậc đàn anh trong nghề. Ông từng nhận xét về người nhạc sĩ này: "Trong âm nhạc, Văn Cao sang trọng như một ông hoàng. Trên cánh đồng ca khúc, tôi như một đứa bé ước mơ mặt trời là con diều giấy thả chơi. Âm nhạc của anh Văn là âm nhạc của thần tiên bay bổng. Tôi la đà đi giữa cõi con người. Anh cứ bay và tôi cứ chìm khuất. Bay và chìm trong những thân phận riêng tư...".

Trịnh Công Sơn và Văn Cao đã từng nhiều lần gặp gỡ, đàm đạo với nhau. Và trong một lần như thế, nguời nhạc sĩ họ Trịnh đã chớp lấy cơ hội vẽ chân dung tác giả “Mùa xuân đầu tiên”. Tác giả Nguyệt Cầm, người chuyên viết về mỹ thuật đưa ra nhận xét: "Những họa sĩ chuyên nghiệp đôi lúc cũng ngợ tay, khó bóp méo hình thể và sắp xếp không gian được như vậy. Sơn rất giỏi về nắm bắt những nét đặc trưng khi vẽ chân dung, nhất là chân dung những người bạn thân thiết. Sơn vẽ nhiều chân dung Văn Cao rất đẹp. Lột tả được nét tinh tế trên từng khuôn mặt".

Một điều thú vị, trong một bức ảnh chụp chân dung Văn Cao vài năm trước khi Văn Cao mất (được trao giải của Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh), nhiều người rất chú ý đến pho tượng chân dung Văn Cao đặt trên đàn piano của nhà điêu khắc Phạm Văn Hạng: “Những phím piano ngả ố, thời gian/ Một bức tượng chân dung đặt trên bệ đàn/ Có bó hoa vàng, phải chăng ai vừa tặng?/ Cửa sổ căn phòng đã khép…”.

Theo Phạm Văn Hạng, cũng như Trịnh Công Sơn, ông là người kết giao với nhạc sĩ Văn Cao từ rất sớm, thế nhưng đến năm 1977, mới thực hiện pho tượng này. Tượng phác thảo tại Hà Nội, sau đó đổ đồng tại Đà Nẵng. Con người Văn Cao và nhân cách đặc biệt của ông vẫn là nguồn cảm hứng sáng tác cho Phạm Văn Hạng cũng như rất nhiều nghệ sĩ khác. Bên pho tượng này, một nhiếp ảnh gia người Mỹ cũng đã chụp Văn Cao ngồi bên dương cầm, bàn tay không phải chơi mà nắm lại, đấm xuống phím đàn…

Vào tháng 11/2002, tại khuôn viên Trường Văn hóa Nghệ thuật Hải Phòng, Sở Văn hóa Hải Phòng và gia đình cố nhạc sĩ đã dựng bức tượng Văn Cao theo mẫu pho tượng của Phạm Văn Hạng. Theo người nhà của nhạc sĩ Văn Cao, năm 1985, điêu khắc gia Phạm Văn Hạng đã tặng tác giả “Mùa xuân đầu tiên” bức tượng tạc khuôn mặt ông, bằng thạch cao màu đen, cao 20cm. Có vài người nữa cũng tặng phiên bản tượng Văn Cao, song tác phẩm của Phạm Văn Hạng được nhạc sĩ thích hơn cả và ông đã viết một câu: ''Bức tượng cho tôi cảm giác tôi đang muốn nói một câu gì đó''.

Bài và ảnh Trần Trung Sáng

thoibaonganhang.vn

Tin khác

Xuất cấp 668,505 tấn gạo dự trữ hỗ trợ Hà Giang, Tuyên Quang và Bắc Kạn

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc vừa ký Quyết định số 913/QĐ-TTg ngày 13/5/2025 xuất cấp gạo từ nguồn dự trữ quốc gia cho các địa phương dịp giáp hạt đầu năm 2025.

Đà Nẵng hợp tác với Tập đoàn Vingroup phát triển xanh

Trong khuôn khổ hội thảo “Trí tuệ nhân tạo - Động lực mới phát triển Đà Nẵng”, UBND TP. Đà Nẵng và Tập đoàn Vingroup đã ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác toàn diện về thúc đẩy chuyển đổi xanh và phát triển bền vững.

TP. Hồ Chí Minh đề xuất tiếp tục thực hiện cơ chế đặc thù sau sáp nhập đến 2030

Theo Đề án sắp xếp tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu, Bình Dương và TP. Hồ Chí Minh, UBND TP. Hồ Chí Minh đề xuất Trung ương xem xét, chấp thuận, tiếp tục tạo cơ chế thực hiện Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển áp dụng cho TP. Hồ Chí Minh sau khi sắp xếp, nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh kéo dài thời gian thực hiện đến hết năm 2030.

Generali tài trợ 2,5 tỷ đồng cho dự án bảo vệ trẻ em trong tình huống khẩn cấp

Tập đoàn Generali đã chính thức trao bảng chứng nhận tài trợ 2,5 tỷ đồng cho UNICEF, với mong muốn tiếp tục góp phần tạo nên những tác động tích cực nhằm hỗ trợ trẻ em và các gia đình sống trong hoàn cảnh dễ bị tổn thương tại Việt Nam.

Sẽ nối đường từ Chiến Thắng kéo dài đến Nguyễn Xiển - Xa La

Ngày 13/5, UBND Thành phố Hà Nội ban hành Quyết định số 2399/QĐ-UBND về việc phê duyệt phương án, vị trí tuyến đường nối từ đường Chiến Thắng kéo dài đến đường Nguyễn Xiển - Xa La, tỷ lệ 1/500, đi qua các xã Thanh Liệt, Tân Triều - huyện Thanh Trì.

Vietcap ra mắt Dự án vì cộng đồng "Vững xanh tài chính, phủ xanh Việt Nam"

Công ty Cổ phần Chứng khoán Vietcap vừa chính thức khởi động dự án vì cộng đồng Go Green Go Up từ ngày 12/5 đến ngày 12/6/2025 - một sáng kiến cộng đồng mới dành cho nhà đầu tư với mục tiêu gắn kết tài chính với trách nhiệm xã hội, tạo cơ hội cho nhà đầu tư tham gia trực tiếp vào các hoạt động cộng đồng ý nghĩa qua mỗi giao dịch tại Vietcap.

Hà Nội triển khai nhiều giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm

Ngày 13/5, UBND thành phố Hà Nội có Công văn số 1929/UBND-KT về việc triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong thời gian cao điểm năm 2025 và thời gian tới.

Prudential ra mắt thị trường sản phẩm bảo hiểm liên kết chung mới

Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ Prudential Việt Nam vừa ra mắt sản phẩm bảo hiểm liên kết chung mới với tên gọi “PRU-Bảo Vệ Tối Đa” nhằm đáp ứng nhu cầu bảo vệ ở mức độ tối ưu trên mức phí bảo hiểm phù hợp nhất với khả năng tài chính của khách hàng.

Công bố sản phẩm giải pháp khoa học công nghệ tiêu biểu Make in Viet Nam

Ngày 13/5/2025, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức công bố danh sách các sản phẩm, giải pháp, sáng kiến khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tiêu biểu đã được đánh giá, thẩm định và lựa chọn để đăng tải trên Cổng Thông tin điện tử nq57.mst.gov.vn.

Giá điện tăng, khách hàng sử dụng điện tìm cách thích nghi

Việc điều chỉnh giá điện theo hướng tăng ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân, chi phí đầu vào của doanh nghiệp... Vì vậy, nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp đang phải tìm cách thích nghi.

Cà phê với CEO

Sau một năm tăng mạnh, thị trường chứng khoán cần điều gì để đi tiếp?

Chiến lược đầu tư hiệu quả nằm ở tư duy dài hạn, kỷ luật danh mục và khả năng thích ứng với sự luân chuyển giữa các nhóm ngành.

Thị trường chứng khoán năm 2026: Chu kỳ tái định giá và sàng lọc cơ hội đầu tư?

Thị trường chứng khoán năm 2026: Bước vào chu kỳ tái định giá và sàng lọc cơ hội đầu tư?

Dự thảo thay thế Thông tư 32/2024/TT-NHNN: Cơ hội “vẽ lại bản đồ” mạng lưới ngân hàng

Dự thảo Thông tư thay thế đã kế thừa hợp lý cấu trúc của Thông tư 32, đồng thời điều chỉnh nhiều nội dung để phù hợp hơn với bối cảnh pháp lý và thực tiễn hiện nay.

ĐỌC NHIỀU

NHTW Nhật phát tín hiệu sẽ còn tăng tiếp lãi suất trong năm 2026

NHTW Nhật Bản (BOJ) hôm thứ Sáu đã tăng lãi suất lên cao nhất trong ba thập kỷ và phát tín hiệu sẵn sàng cho những đợt tăng lãi suất tiếp theo sau năm tới, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng khác trong việc chấm dứt chính sách kích thích tiền tệ kéo dài h

Lộ trình lãi suất năm 2026 của các NHTW lớn thế nào?

Trong hai tuần vừa qua thị trường đã chứng kiến các quyết định lãi suất cuối cùng trong năm 2025 của một loạt NHTW lớn nhất trên thế giới. Câu hỏi đặt ra là lộ trình lãi suất trong năm 2026 của các NHTW này sẽ thế nào.

Nhanh hơn, rẻ hơn: Google đang muốn gì với Gemini 3 Flash?

Gemini 3 Flash được Google định vị là mô hình cân bằng giữa hiệu suất suy luận và chi phí, hướng tới việc triển khai AI ở quy mô lớn.

Phiên cuối tuần thăng hoa: VN-Index “tái chiếm” mốc 1.700 điểm

Phiên giao dịch ngày 19/12 khép lại trong cảm xúc hứng khởi của giới đầu tư khi VN-Index bứt phá mạnh mẽ hơn 27 điểm, chính thức tái chiếm mốc tâm lý quan trọng 1.700 điểm sau nhiều phiên giằng co. Đà tăng ấn tượng này diễn ra đúng vào ngày cuối tuần, cũng là thời điểm các quỹ ETF hoàn tất cơ cấu danh mục quý IV/2025, tạo nên một phiên giao dịch sôi động và giàu cảm xúc bậc nhất trong tháng.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng làm thành viên Hội đồng điều hành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Quyết định số 2755/QĐ-TTg ngày 18/12/2025 thành lập Hội đồng điều hành (HĐĐH) Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Ngân hàng Nhà nước Khu vực 6 giữ vững ổn định tiền tệ, tín dụng tăng trưởng bền vững

Năm 2025, bám sát chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước Khu vực 6 đã tổ chức thực hiện hiệu quả chính sách tiền tệ trên địa bàn, qua đó giữ vững ổn định thị trường tiền tệ – tín dụng, duy trì mặt bằng lãi suất hợp lý và bảo đảm tăng

Sân bay quốc tế Long Thành hướng tới trung tâm trung chuyển hàng không khu vực

Ngày 19/12, Lễ khánh thành các công trình và đón ba chuyến bay đầu tiên đã diễn ra tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành (Đồng Nai), đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình hình thành sân bay lớn nhất cả nước.

Sông Hồng mở lối đại lộ, đánh thức không gian đô thị ven sông Thủ đô

Ngày 19/12, tại phường Phú Thượng, thành phố Hà Nội chính thức khởi công Dự án Đầu tư xây dựng Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng - công trình có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, mang tầm vóc chiến lược, được kỳ vọng sẽ tái thiết toàn diện không gian đô thị ven sông, tạo động lực phát triển bền vững và lâu dài cho Thủ đô.