Tăng cường hiệu quả xử lý tranh chấp hợp đồng tín dụng

	Giải quyết các vụ án kinh doanh, thương mại trong lĩnh vực tranh chấp hợp đồng tín dụng
	Vietcombank ký hợp đồng tín dụng tài trợ dự án Nhà máy nhiệt điện Quảng Trạch 1
	Kết nối Ngân hàng - Doanh nghiệp tại Nam Định:​ Thêm 2 hợp đồng tín dụng được ký kết

Cuối tuần qua tại Đà Nẵng, NHNN Việt Nam, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) phối hợp Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tối cao tổ chức hội thảo với chủ đề “Hoạt động kiểm sát việc giải quyết các vụ án kinh doanh, thương mại trong lĩnh vực tranh chấp hợp đồng tín dụng”.

Tranh chấp hợp đồng tín dụng ngày càng phức tạp

Theo đánh giá của TS. Nguyễn Quốc Hùng - Tổng Thư ký VNBA, cùng với sự phát triển nền kinh tế, nhu cầu vay vốn mở rộng sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp ngày càng tăng cao, theo đó tranh chấp hợp đồng tín dụng (HĐTD) ngày càng phát sinh nhiều, với diễn biến phức tạp cả về tính chất, quy mô. Để giải quyết hiệu quả tranh chấp HĐTD, các TCTD chủ yếu lựa chọn biện pháp tố tụng thông qua Tòa án. Với chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp, thời gian qua, VKSND các cấp đã phối hợp với Tòa án Nhân dân các cấp về cơ bản giải quyết các Vụ án tranh chấp HĐTD đúng pháp luật, kịp thời; bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự. Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, các TCTD phản ánh quá trình giải quyết tranh chấp về tín dụng tại Tòa án còn phát sinh một số vướng mắc, bất cập do khác biệt về nhận thức và áp dụng pháp luật của các cơ quan tiến hành tố tụng trong quá trình giải quyết tranh chấp lĩnh vực ngân hàng.

Phó Vụ trưởng Vụ 10 (VKSND tối cao) Đoàn Văn Thắng cũng thừa nhận, trong những năm qua, tình trạng vi phạm, phát sinh tranh chấp HĐTD tăng, tính chất ngày càng phức tạp, quy mô lớn; nhiều vụ án có yếu tố nước ngoài. Bên cạnh đó, chất lượng giải quyết tranh chấp của các cơ quan tố tụng cũng còn nhiều hạn chế, không ít vụ án bị huỷ, sửa...

Thông tin thêm những vướng mắc, bất cập trong quá trình thực hiện thủ tục tố tụng và giải quyết tranh chấp tại Tòa, bà Nguyễn Thị Phương – Phó Chủ nhiệm CLB Pháp chế Ngân hàng (VNBA) cho biết, hiện nay, các Tòa án thường chậm trễ về thời hạn giải quyết các vụ án. Các TCTD gửi đơn đến VKSND để kiến nghị, can thiệp, tuy nhiên, VKSND chỉ ra công văn chuyển yêu cầu khiếu nại của TCTD đến Chánh án Tòa án để giải quyết. Khi phiên tòa diễn ra, tại phần phát biểu ý kiến, đa số ý kiến của đại diện VKSND cho rằng thủ tục tố tụng chậm trễ nhưng vi phạm này không nghiêm trọng nên không ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án. Tuy nhiên, thực tế việc chậm trễ giải quyết vụ án tranh chấp đã gây ảnh hưởng rất nhiều đến quyền lợi hợp pháp của TCTD. Đặc biệt, đối với những vụ việc tranh chấp về HĐTD, xử lý tài sản bảo đảm để thu hồi nợ, việc chậm trễ này dẫn đến giảm sút hiệu quả thu hồi nợ của TCTD, tài sản bảo đảm kém thanh khoản sẽ dẫn đến giá trị thu hồi khoản vay bị sụt giảm.

Bên cạnh đó, có những trường hợp ngay cả khi VKSND yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự thực hiện kịp thời các trình tự, thủ tục thi hành án theo quy định của Luật Thi hành án dân sự, nhưng chưa được cơ quan này thực hiện triệt để, nghiêm túc, thường chậm từ khâu xác minh, kê biên tài sản thế chấp để thi hành án, đến chậm thẩm định giá; việc bán đấu giá bị kéo dài khi có thể thực hiện thủ tục rút gọn.

Đại diện một ngân hàng chia sẻ thêm khó khăn, trong các vụ việc liên quan đến đấu giá tài sản bảo đảm, khi người trúng đấu giá tài sản nộp hồ sơ đăng ký giải chấp, chuyển quyền sở hữu đối tài sản thì nhận được thông báo tài sản đang bị ngăn chặn chuyển nhượng với nhiều lý do không phù hợp khác nhau. TCTD gửi văn bản cho cơ quan thi hành án và đồng kính gửi VKSND để kiến nghị về vụ việc, nhưng cơ quan thi hành án vẫn giữ quan điểm và không đồng ý hủy bỏ việc ngăn chặn chuyển nhượng tài sản. Theo chức năng nhiệm vụ, quyền hạn của VKSND (được quy định tại Luật Thi hành án dân sự) thì VKSND kiểm sát việc tuân theo pháp luật của Tòa án, cơ quan thi hành án dân sự, Chấp hành viên, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc thi hành án dân sự... Tuy nhiên, trong những trường hợp trên, VKSND cũng không có ý kiến phản hồi TCTD hoặc kháng nghị cần thiết theo đúng chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền. Việc này gây ảnh hưởng tới quyền, lợi ích hợp pháp của TCTD…

Gỡ vướng mắc từ cơ chế

Trước thực tế trên, đại diện ngân hàng kiến nghị VKSND các cấp thường xuyên kiểm tra, kiểm sát chặt chẽ hơn nữa đối với hoạt động thi hành án dân sự của cơ quan Thi hành án dân sự các cấp. Trong quá trình thực hiện tố tụng và giải quyết các tranh chấp tín dụng, ở giai đoạn thi hành án dân sự cũng cần có sự quan tâm, kiểm sát, hướng dẫn từ VKS nhằm đảm bảo quyền lợi của TCTD. “Khi cơ quan thi hành án dân sự có những quyết định hoãn thi hành án, thủ tục tổ chức bán đấu giá chưa phù hợp ảnh hưởng đến quyền lợi của TCTD nhưng chưa được sự kiểm sát kịp thời từ VKSND, đề nghị khi TCTD có văn bản gửi VKSND để xin chỉ đạo thì VKSND cần có hướng dẫn cụ thể, kịp thời vấn đề”, đại diện ngân hàng đề xuất.

Để nâng cao chất lượng kiểm sát việc giải quyết tranh chấp HĐTD, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, khắc phục các vi phạm và nâng cao hiệu quả hoạt động của các TCTD, ông Đoàn Văn Thắng kiến nghị Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS), Luật Đất đai năm 2013 và Luật Các TCTD. Cụ thể, sửa đổi các quy định BLTTDS năm 2015 tạo điều kiện cho VKSND tham gia sâu hơn vào một số hoạt động giải quyết của Tòa án trong tố tụng dân sự nói chung, trong đó có hoạt động giải quyết tranh chấp HĐTD của Tòa án, như quy định bổ sung quy định về sự tham gia của kiểm sát viên đối với hoạt động xem xét thẩm định tại chỗ (Điều 101)…

Ngoài ra, đại diện Vụ 10 đề xuất, sửa khoản 1 Điều 167 Luật Đất đai năm 2013 theo hướng bổ sung quyền cầm cố quyền sử dụng đất như sau: “Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho, thế chấp, cầm cố, góp vốn quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này”, cho phù hợp với Điều 310 BLTTDS năm 2015. Việc quy định biện pháp cầm cố bất động sản là biện pháp bảo đảm tiền vay sẽ quản lý tài sản bảo đảm chặt chẽ hơn, an toàn hơn, hạn chế rủi ro cho TCTD.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng cho biết, NHNN sẽ chỉ đạo VNBA, các đơn vị thuộc NHNN nghiên cứu, tổng hợp các phản ánh và kiến nghị của các đơn vị, các ngành liên quan để có phương án xử lý phù hợp trong thời gian tới. Phó Thống đốc cũng yêu cầu các TCTD phải phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng để tăng cường phối hợp thực hiện nhiệm vụ của hai ngành nói riêng và công tác xét xử giải quyết tranh chấp các vụ án tín dụng ngân hàng nói chung, giúp cho ngành Ngân hàng ngày càng phát triển ổn định...