Thêm động lực cho DNNVV từ hệ sinh thái tài chính toàn diện

Khu vực kinh tế tư nhân hiện đang đóng góp gần 60% vốn đầu tư toàn xã hội, hơn 30% ngân sách nhà nước.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể (Bộ Tài chính), bà Trịnh Thị Hương cho biết, chặng đường gần 40 năm đổi mới đã ghi dấu một Việt Nam kiên cường, năng động và luôn khát khao phát triển với sự đóng góp rất quan trọng từ khu vực kinh tế tư nhân, với khoảng 40 nghìn doanh nghiệp, khoảng 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, khu vực kinh tế tư nhân hiện đang đóng góp khoảng 51%, hơn 30% ngân sách nhà nước, khoảng 82% tổng số lao động, gần 60% vốn đầu tư toàn xã hội.

“Chính vì vậy, việc xây dựng hệ sinh thái tài chính toàn diện cho DNNVV là điều vô cùng cần thiết trong bối cảnh hiện nay khi vai trò của khu vực kinh tế tư nhân ngày càng quan trọng trong phát triển kinh tế. Khi các doanh nghiệp được tiếp cận nguồn vốn nhanh chóng, minh bạch và đa dạng, doanh nghiệp sẽ có thêm động lực để đầu tư vào đổi mới công nghệ, mở rộng sản xuất kinh doanh và tạo ra nhiều giá trị gia tăng cho xã hội”, bà Trịnh Thị Hương nhấn mạnh.

Tuy nhiên, kinh tế tư nhân vẫn còn không ít tồn tại, hạn chế, đối mặt với nhiều rào cản kìm hãm sự phát triển, không thể bứt phá về quy mô và năng lực cạnh tranh, chưa đáp ứng được yêu cầu là lực lượng nòng cốt của kinh tế đất nước. Khoảng 98% tổng số doanh nghiệp có quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa, gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận nguồn lực, đặc biệt là vốn tín dụng, đất đai, tài nguyên, khoa học công nghệ, chuyển đôi số và nhân lực chất lượng cao.

Trong đó, tiếp cận tài chính luôn là vấn đề nan giải nhất, đặc biệt đối với các DNNVV ở Việt Nam. Nguyên nhân khách quan từ tình hình kinh tế thế giới và trong nước có nhiều diễn biến phức tạp, ẩn chứa nhiều yếu tố bất ổn. Hoạt động sản xuất kinh doanh của DNNVV chịu ảnh hưởng lớn bởi khó khăn chung. Các tổ chức tín dụng đang ngày càng đẩy mạnh áp dụng chuẩn mực quản trị rủi ro theo thông lệ quốc tế, đòi hỏi ngày càng cao về tính minh bạch thông tin, tài chính, tài sản đảm bảo, do đó không thể “hạ chuẩn” điều kiện tín dụng. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp thường kém minh bạch thông tin tài chính, quản trị, thiếu tài sản thế chấp, thiếu phương án kinh án kinh doanh khả thi; nhu cầu vốn chủ yếu là trung và dài hạn để đầu tư tài sản cố định với giá trị lớn so với quy mô…

Toàn cảnh Hội thảo

Để phát triển khu vực kinh tế tư nhân, bà Lê Thị Xuân Quỳnh, Phòng Chính sách, môi trường kinh doanh và hợp tác quốc tế, Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể, Bộ Tài chính cho biết, các doanh nghiệp cần đa dạng các loại tài sản thế chấp phù hợp (tài sản vô hình, tài sản hình thành trong tương lai, dữ liệu); đa dạng hóa nguồn cung tín dụng, đặc biệt cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; đồng thời, hoàn thiện khung pháp lý cho loại hình công ty tài chính, mở rộng danh mục tài sản cho thuê… Đáng chú ý, định hướng chính sách của Chính phủ Việt Nam đề xuất cần thực hiện nghiêm nguyên tắc người dân, doanh nghiệp được làm những gì pháp luật không cấm; bỏ tư duy “không quản được thì cấm" chuyển mạnh từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”; hoàn thiện pháp luật; đồng thời thực thi pháp luật minh bạch; thanh kiểm tra và cần có cơ chế hỗ trợ và bảo vệ nhà đầu tư tư nhân.

Muốn doanh nghiệp mạnh tay thay đổi thì cơ chế cũng cần đi trước mở đường, ông Trần Anh Quý, Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN cho biết, định hướng giải pháp tăng cường tín dụng cho DNNVV, NHNN nghiên cứu hoàn thiện cơ chế tín dụng; chỉ đạo các tổ chức tín dụng đơn giản hóa quy trình, thủ tục nội bộ, triển khai các sản phẩm tín dụng cho ngành, lĩnh vực phù hợp với đối tượng khách hàng DNNVV để tăng khả năng tiếp cận và hấp thụ vốn.

Việc phát triển hệ sinh thái nhằm nâng cao khả năng tiếp cận tài chính toàn diện cho DNNVV tại Việt Nam nếu chỉ có riêng nỗ lực và giải pháp của ngành Ngân hàng là chưa đủ. Do đó, ông Trần Anh Quý đề xuất, Bộ Tài chính chỉ đạo Quỹ Phát triển DNNVV tích cực triển khai hoạt động cho vay trực tiếp đối với DNNVV, tạo thêm kênh cung ứng vốn cho DNNVV. Rà soát, đánh giá các khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện Nghị định số 34/2018/NĐ-CP của Chính phủ về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của quý bảo lãnh tín dụng cho DNNVV theo hướng tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn trong hoạt động của các Quỹ Bảo lãnh DNNVV hiện nay, xem xét xây dựng cơ chế tạo nguồn quỹ dự phòng rủi ro của Quỹ, đảm bảo khi xảy ra rủi ro Quỹ có khả năng xử lý mà vẫn bảo toàn vốn điều lệ.

Không chỉ vậy, UBND các tỉnh, thành phố cần quan tâm cấp vốn và đẩy nhanh việc kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của các Quỹ bảo lãnh DNNVV tại địa phương. Đồng thời, tiếp tục phối hợp với ngành Ngân hàng triển khai chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp để kịp thời nắm bắt, xử lý khó khăn cho doanh nghiệp. Đối với Hiệp hội DNNVV Việt Nam và các hiệp hội ngành nghề cần nâng cao vai trò, tầm ảnh hưởng của mình làm cầu nối cho DNNVV tiếp cận với các tổ chức tín dụng; đầu mối trong việc hỗ trợ cho các DNNVV về thông tin thị trường, các hoạt động xúc tiến thương mại, triển lãm và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho các doanh nghiệp thành viên.

Về phần mình, Phó Cục trưởng Trịnh Thị Hương cho biết, Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể, Bộ Tài chính đang là đầu mối giúp Lãnh đạo Bộ và Chính phủ xây dựng Đề án Phát triển kinh tế tư nhân, tập trung khơi thông các điểm nghẽn, tháo gỡ rào cản thể chế; tạo ra môi trường thuận lợi, an toàn, minh bạch để kích hoạt, huy động tối đa nguồn lực, khai thác tiềm năng, trí tuệ và tinh thần kinh doanh; thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao sức cạnh tranh của kinh tế tư nhân, trở thành động lực quan trọng nhất để phát triển nền kinh tế.

Tại hội thảo, các chuyên gia đầu ngành, đại diện các cơ quan nhà nước, chuyên gia, ngân hàng và doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp đã có những phân tích đa chiều và sâu sắc, đây chính là đầu vào quan trọng để cơ quan quản lý nhà nước hoàn thiện cơ chế, chính sách thuận lợi hơn nữa để thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển nhanh, bền vững và hiệu quả.