Thực thi EVFTA: Lấy doanh nghiệp làm trọng tâm
Chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2020, Hiệp định EVFTA được ví như con đường cao tốc hướng Tây, kết nối Việt Nam với EU. “EVFTA là thỏa thuận toàn diện, tham vọng nhất mà EU ký kết với một nước đang phát triển. EVFTA là một phiếu tín nhiệm từ Liên minh châu Âu (EU) đối với Việt Nam, đối với sự cải cách, tầm quan trọng chiến lược của Việt Nam trên trường quốc tế”, ông Jean-Jacques Bouflet - Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp EU (EuroCham) phát biểu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc “Triển khai kế hoạch thực thi EVFTA” do Thủ tướng chủ trì hôm 6/8/2020.
Quang cảnh Hội nghị đầu cầu Hà Nội |
EVFTA là một FTA thế hệ mới, có tiêu chuẩn cao, toàn diện, độ mở lớn và cân bằng lợi ích cho cả hai bên. Chúng ta đã từng có nhiều hy vọng khi Hiệp định EVFTA đi vào hiệu lực với những ước tính lạc quan về tăng trưởng, xuất khẩu. Nhưng đại dịch Covid-19 đã khiến những ước tính lạc quan phải đối diện với thực tiễn tình hình kinh tế thế giới, cả EU và cả Việt Nam đang khó khăn, đang suy giảm khiến thương mại hai chiều sụt giảm mạnh cũng có nghĩa là cơ hội và lợi ích của EVFTA mang lại chưa có cơ hội để tận hưởng.
Đã khó khăn như vậy nhưng việc thực hiện Hiệp định này trong nước còn rất nhiều thách thức. Nhận thức, hiểu biết về Hiệp định của cộng đồng DN, người dân và ngay cả trong các cơ quan quản lý Nhà nước vẫn còn hạn chế. Cơ chế chính sách còn tạo ra những rào cản vô hình. Nguồn nhân lực chất lượng cao và hệ thống hạ tầng vẫn còn thiếu. Năng lực của DN hạn chế và đang còn thụ động, chưa thay đổi tư duy kinh doanh…
Bởi vậy “công việc tiếp theo của chúng ta là bảo đảm làm sao cho hiệp định phát huy hết tiềm năng của mình”, ông Jean-Jacques Bouflet nói. Theo góc nhìn của đại diện cho cộng đồng DN, TS.Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng: “Thước đo của việc thực hiện EVFTA là số lượng các DNNVV hai bên làm ăn, buôn bán được với nhau”.
Từ thực tiễn của địa phương, lãnh đạo tỉnh Cần Thơ chia sẻ: “Bên cạnh cơ hội thì cũng nhiều khó khăn thách thức đặt ra cho cả cơ quan quản lý, DN và người nông dân. Sản phẩm của DN, nông sản của người nông dân sẽ phải cạnh tranh gay gắt hơn với những đòi hỏi khắt khe hơn về chất lượng, phải đáp ứng các yêu cầu về nguồn gốc xuất xứ và những điều kiện hàng rào kỹ thuật cao hơn”. Việc mở cửa thị trường hàng hóa, dịch vụ và đầu tư cùng với những cam kết về việc tạo lập môi trường kinh doanh bình đẳng giữa DN trong nước và DN nước ngoài sẽ tạo cơ hội để các nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận rộng rãi hơn với thị trường Việt Nam. “Điều này đặt các DN Việt Nam trước sức ép cạnh tranh lớn hơn ngay tại thị trường trong nước, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu.
Trong điều kiện bình thường thì EVFTA sẽ góp phần giúp GDP tăng thêm 3,25% cho giai đoạn 5 năm đầu thực hiện, lên đến 5,3% cho 5 năm tiếp theo và lên đến 7,72% trong 5 năm sau đó. (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) |
Ngay lúc này, câu hỏi lớn hơn, quan trọng hơn là chúng ta phải làm gì, làm như thế nào, nỗ lực ra sao để đạt được ước tính kết quả tốt đẹp đó, nhất là để nâng mình lên trong hợp tác của các đối tác EU, khối kinh tế phát triển hùng mạnh hàng đầu của thế giới. Chính phủ đã ban hành chương trình hành động thực thi hiệp định. Trong đó, đẩy mạnh thực hiện các giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế và DN là một trong các giải pháp quan trọng hàng đầu, quyết định sự thành công của việc thi hành Hiệp định.
Cũng cùng quan điểm, Bộ Trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh cho rằng, cần phải nhanh chóng có những giải pháp hết sức cụ thể và thiết thực để nâng cao năng lực cạnh tranh. Bên cạnh đó, để giúp các DN tận dụng được tối đa những cơ hội mà Hiệp định mang lại, cần tích cực xóa bỏ những rào cản đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của DN thông qua việc đẩy mạnh hơn nữa công tác cải cách hành chính, ban hành chính sách với phương châm tạo thuận lợi tối đa cho DN, minh bạch và bảo đảm công bằng, không có sự phân biệt đối xử giữa các thành phần kinh tế. “Điều quan trọng là chúng ta cần thay đổi tư duy trong việc xây dựng chính sách từ cả ở cấp trung ương và địa phương, đó là lấy DN làm trọng tâm và lấy chuẩn mực quốc tế làm thước đo. Có như vậy, những chính sách được ban hành mới thực sự đi vào cuộc sống và giúp DN hoạt động sản xuất kinh doanh được tốt hơn”.
Những vấn đề các bộ trưởng nêu lên cũng chính là điều mong mỏi của người dân của DN lâu nay. Nhưng điều cấn cá nhất vẫn là thực hiện có được như những người lãnh đạo đã nói hay không.
Tại Hội nghị Triển khai kế hoạch thực thi EVFTA hôm 6/8/2020, Thủ tướng cũng đã khẳng định, cơ hội đã có, đường cao tốc đã mở để vượt qua thách thức, nhất là suy giảm kinh tế, khó khăn hiện nay để thực hiện khát vọng giàu mạnh. Chúng ta phải có quyết tâm cao hơn nữa, thay đổi tư duy, hành động mạnh mẽ, quyết liệt, sáng tạo hơn nữa để đạt hiệu quả cao hơn. Thủ tướng yêu cầu các Bộ trưởng, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phải trực tiếp chỉ đạo, ưu tiên triển khai thực thi EVFTA hiệu quả
Những chỉ đạo của Thủ tướng và ý kiến của các bộ trưởng đã gợi nên hy vọng với sự nhận thức đúng và sự chuẩn bị tốt, chúng ta có thể đón đầu và tận dụng hiệu quả được những cơ hội và kỳ vọng mà Hiệp định EVFTA mang lại về kinh tế cũng như sức ép cải cách thúc đẩy việc xóa bỏ rào cản. Đặc biệt, Hiệp định này được kỳ vọng hỗ trợ Việt Nam và EU đẩy mạnh các nỗ lực khôi phục kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề do đại dịch Covid-19.
Kế hoạch thực thi Hiệp định EVFTA của Chính phủ tập trung vào 5 nhóm công việc lớn: - Tuyên truyền, phổ biến thông tin về Hiệp định EVFTA và thị trường của các nước EU; - Xây dựng pháp luật, thể chế; - Nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển nguồn nhân lực; - Ban hành chủ trương và chính sách đối với tổ chức công đoàn và các tổ chức của người lao động tại cơ sở DN; - Và chính sách an sinh xã hội, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Mỗi nhóm công việc này được xây dựng với những nội dung, hành động cụ thể mang tính chiến lược nhằm khắc phục những điểm còn tồn tại trong việc thực thi một số FTA trước đây, trong đó có Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). |