Tiếp tục thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái phát biểu tại Hội thảo

Dịch bệnh thay đổi thói quen dùng tiền mặt

Tham luận tại Hội thảo, đại diện nhiều doanh nghiệp bán lẻ cho rằng, trong hai năm vừa qua do tác động từ dịch bệnh Covid-19 thói quen thanh toán không dùng tiền mặt của người dân đã có sự thay đổi đáng kể theo chiều hướng tích cực.

Ông Nguyễn Anh Đức, Tổng Giám đốc Saigon Co.op cho biết, trước khi xảy ra dịch bệnh tỷ trọng thanh toán không dùng tiền mặt của hệ thống siêu thị này chỉ chiếm khoảng 4%, thì khi dịch bệnh xảy ra tỷ trọng này đã được nâng lên mức 40%, đặc biệt là ở các thành phố lớn.

Đáng chú ý là sau khi dịch bệnh được đẩy lùi, một số bộ phận người tiêu dùng đã quen dần với các giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt. Vì thế tỷ trọng thanh toán không dùng tiền mặt tại Saigon Co.op được nâng lên mức 5-6% trong những tháng gần đây. Ở các thành phố lớn, tỷ lệ này khoảng 10-11%.

Theo khảo sát của Saigon Co.op hiện nay 32% người tiêu dùng tỏ ra thích thanh toán không dùng tiền mặt và 17% khách hàng mua sắm tại hệ thống siêu thị này cho rằng họ sẽ chuyển sang thanh toán không dùng tiền mặt nhiều hơn trong thời gian tới, ông Đức thông tin thêm.

Từ phía các đơn vị công nghệ và trung gian thanh toán, ông Lưu Tuấn Nghĩa, Giám đốc phát triển kinh doanh, mảng chấp nhận thanh toán của Visa Việt Nam cho biết, các khảo sát được thực hiện vào quý 3/2021 cho thấy do ảnh hưởng từ dịch bệnh, thói quen mang theo tiền mặt trong ví vật lý của người dân đã giảm. Theo đó, 65% người tiêu dùng cho biết lượng tiền mặt trong ví của họ đã giảm, thay vào đó họ sử dụng nhiều thẻ và các phương thức thanh toán không tiếp xúc hơn.

"Tần suất sử dụng thanh toán không tiếp xúc bằng điện thoại và số lượng giao dịch trên các sàn thương mại điện tử cũng đang tăng mạnh", ông Nghĩa đánh giá và đưa ra con số cụ thể, có tới hơn 75% số người dân được hỏi cho biết họ thực hiện giao dịch nhiều hơn một lần mỗi tuần. Trong 9 tháng đầu năm 2021, hơn một nửa người Việt chuyển sang ưu tiên lựa chọn sử dụng một ứng dùng chung cho tất cả các loại giao dịch, chiếm 53% số người tiêu dùng được khảo sát, trong khi đó tỷ lệ này năm 2020 chỉ khoảng 32%.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN sẽ tập trung hoàn thiện hành lang pháp lý, trong đó hoàn thiện các Nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt

Theo đa số các diễn giả tại Hội thảo, đại dịch Covid-19 đã tạo ra cách nhìn nhận khá cởi mở đối với các giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt. Người tiêu dùng quan tâm nhiều hơn đến các yếu tố an toàn cá nhân, hình thành và duy trì thói quen mua sắm hạn chế tiền mặt, mua sắm thanh toán chuyển khoản, quẹt thẻ, trả bằng ví điện tử thông qua các trang thương mại điện tử và các ứng dụng tài chính nhúng. Các thói quen này dự báo sẽ được duy trì tốt ngay cả sau khi đại dịch kết thúc.

“Hơn 1/3 người tiêu dùng đã kỳ vọng Việt Nam trở thành một xã hội không tiền mặt trong vòng từ 5-9 năm tới. Thanh toán hóa đơn, mua sắm siêu thị và du lịch quốc tế là những lĩnh vực được dự đoán sẽ dẫn đầu trong xu thế xã hội không tiền mặt”- ông Lưu Tuấn Nghĩa nhận định.

Tập trung nhiều giải pháp toàn diện

Tại Hội thảo, bà Lê Thị Thúy Sen, Vụ trưởng Vụ Truyền thông NHNN cho biết, thời gian qua NHNN đã có nhiều thay đổi đột phá trong hoạt động truyền thông giáo dục tài chính. Theo đó, thay đổi đầu tiên là chú trọng đến chủ trương của Chính phủ về tài chính toàn diện, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt. Tiếp đó là thay đổi nội dung thông tin và hình thức truyền thông, lựa chọn các hình thức truyền thông đa dạng, sáng tạo, linh hoạt, phù hợp với từng đối tượng công chúng mục tiêu.

Ngoài ra, Vụ truyền thông NHNN cũng đã thay đổi về cách thức đánh giá kết quả truyền thông. Sau khi thực hiện các chương trình truyền thông, NHNN sẽ thực hiện đánh giá kết quả dựa trên các cơ sở dữ liệu cụ thể chứ không chỉ là các đánh giá định tính thông thường.

Về định hướng trong thời gian tới để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng khẳng định: NHNN sẽ tập trung hoàn thiện hành lang pháp lý, trong đó hoàn thiện các Nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt và Nghị định quy định về cơ chế thí điểm sandbox thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tạo cơ chế pháp lý cho các mô hình mới trong lĩnh vực thanh toán không dùng tiền mặt cũng như chuyển đổi số.

"NHNN cũng sẽ tiếp tục hoàn thiện hạ tầng kết nối liên thông tất các các ngân hàng, các tổ chức trung gian thanh toán cũng như các tổ chức cung ứng các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ cho nền kinh tế", Thống đốc chia sẻ.

Song song đó, NHNN sẽ tiếp tục chỉ đạo hệ thống TCTD đẩy mạnh chuyển đổi số, triển khai các giải pháp công nghệ như định danh khách hàng điện tử (e-KYC), tập trung công nghệ bảo mật đảm bảo an toàn giao dịch, bảo vệ dữ liệu, quyền lợi hợp pháp của khách hàng.

Cùng với đó là tập trung truyền thông mạnh mẽ chủ trương xây dựng xã hội không tiền mặt đến mọi tầng lớp nhân dân, nâng cao nhận thức của công chúng về tài chính - ngân hàng, thanh toán không dùng tiền mặt, từ đó góp phần thay đổi hành vi, thói quen và phương thức sử dụng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng, góp phần giảm thiểu chi phí xã hội, bảo vệ người sử dụng dịch vụ các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng.

Các diễn giả thảo luận, trao đổi về các giải pháp thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt

Phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái nhấn mạnh rằng mục tiêu hướng tới xã hội không tiền mặt là vấn đề vừa có tính cấp bách vừa có ý nghĩa lâu dài. Phó Thủ tướng cho biết, hiện Chính phủ đã phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số quốc gia trong đó xác định ngân hàng là lĩnh vực ưu tiên chuyển đổi trước. Trên thực tế, trong thời gian qua, hoạt động chuyển đổi số ngân hàng đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, đặc biệt là hoạt động thanh toán đã mang lại những lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp.

Phó Thủ tướng đánh giá cao việc NHNN chủ động nghiên cứu, ban hành kịp thời các cơ chế chính sách về chuyển đổi số và thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt như mở tài khoản thanh toán trực tuyến eKYC, tiền di động (Mobile money),…

Trong bối cảnh tác động của Cách mạng công nghiệp 4.0 và ảnh hưởng do đại dịch COVID-19, nhu cầu, hành vi tiêu dùng của người dân có xu hướng thay đổi từ giao dịch gặp mặt trực tiếp sang tương tác chủ yếu qua các kênh số. Vì thế, Phó Thủ tướng tin tưởng rằng với sự nỗ lực toàn diện của ngành Ngân hàng và các bộ ngành, địa phương, hoạt động chuyển đổi số và thanh toán không tiền mặt sẽ phát triển hơn nữa trong thời gian tới.