Tín dụng chính sách xã hội thực hiện thắng lợi mục tiêu xóa đói, giảm nghèo

Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái phát biểu chỉ đạo hội nghị

Ngày 29/12, Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) phối hợp với Văn phòng Chính phủ tổ chức Hội nghị trực tuyến Tổng kết 20 năm thực hiện Nghị định số 78/2002/NĐ-CP ngày 04/10/2002 của Chính phủ về tín dụng đối với người nghèo và đối tượng chính sách khác.

Đồng chí Lê Minh Khái, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; đồng chí Nguyễn Thị Hồng, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Thống đốc NHNN kiêm Chủ tịch HĐQT NHCSXH; đồng chí Dương Quyết Thắng, Ủy viên HĐQT, Tổng giám đốc NHCSXH đồng chủ trì hội nghị.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thống đốc NHNN kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị NHCSXH Nguyễn Thị Hồng cho biết, trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng và thực hiện các chủ trương, chính sách kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng, phát triển kinh tế và thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, hạn chế phân hóa giàu nghèo, thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, coi đây vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển bền vững đất nước.

Thực hiện chủ trương trên, Chính phủ đã đề ra nhiều giải pháp hỗ trợ giảm nghèo, huy động được sự tham gia tích cực của toàn xã hội. Một trong những giải pháp mang lại hiệu quả là việc hình thành kênh tín dụng dành riêng cho người nghèo và các đối tượng dễ bị tổn thương trong xã hội, cụ thể hóa quy định của Luật các Tổ chức tín dụng về phát triển các ngân hàng chính sách hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận. Ngày 04/10/2002, Chính phủ ban hành Nghị định số 78/2002/NĐ-CP về tín dụng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác; để thực hiện nhiệm vụ này, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 131/2002/QĐ-TTg thành lập Ngân hàng Chính sách xã hội trên cơ sở tổ chức lại Ngân hàng Phục vụ người nghèo.

Trải qua 20 năm triển khai thực hiện Nghị định số 78/2002/NĐ-CP, với sự kiên trì, quyết tâm cao, phát huy nội lực của NHCSXH và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, việc triển khai chính sách tín dụng ưu đãi đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, giảm số hộ nghèo, tăng số hộ khá, cải thiện từng bước đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân góp phần thực hiện thành công các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Thống đốc NHNN kiêm Chủ tịch HĐQT NHCSXH Nguyễn Thị Hồng phát biểu tại hội nghị

Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú khẳng định, với vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động tiền tệ, tín dụng, ngân hàng, triển khai Nghị định số 78/2002/NĐ-CP của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã triển khai nhiều giải pháp quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ NHCSXH thực hiện hiệu quả các chương trình, chính sách tín dụng nhằm giúp cho người nghèo và các đối tượng chính sách tiếp cận nguồn vốn tín dụng ưu đãi của Nhà nước, góp phần thực hiện thành công mục tiêu về giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị và phát triển kinh tế.

Trong đó, NHNN chỉ đạo các TCTD Nhà nước duy trì tiền gửi 2% tại NHCSXH. Trong cơ cấu nguồn vốn huy động từ tổ chức, cá nhân trên thị trường thì nguồn nhận tiền gửi 2% của các tổ chức tín dụng Nhà nước đóng một vai trò rất quan trọng và chiếm tỷ trọng lớn, đặc biệt trong thời gian đầu khi NHCSXH mới đi vào hoạt động; NHNN cũng tái cấp vốn để NHCSXH có nguồn lực triển khai các chương trình tín dụng chính sách.

Đưa ra những con số cụ thể về hoạt động tín dụng chính sách xã hội, Tổng giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng chia sẻ, trong triển khai Nghị định 78, NHCSXH đã ủy thác cho các tổ chức chính trị - xã hội thực hiện công tác tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về tín dụng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác; vận động thành lập, quản lý, kiểm tra, giám sát hoạt động Tổ TK&VV; phối hợp với NHCSXH thực hiện một số nội dung công việc liên quan đến quy trình cho vay, quản lý vốn vay, xử lý nợ, củng cố nâng cao chất lượng tín dụng… NHCSXH đã phối hợp với chính quyền địa phương thiết lập, tổ chức giao dịch tại 10.435 Điểm giao dịch xã trên địa bàn cả nước. Hoạt động giao dịch tại Điểm giao dịch xã được tổ chức nền nếp, hiệu quả với phương thức “giao dịch tại nhà, giải ngân, thu nợ tại xã” là hoạt động đặc trưng, riêng có của NHCSXH.

Vốn tín dụng chính sách xã hội đã được đầu tư đến 100% xã, phường, thị trấn trên cả nước, trong đó tập trung ưu tiên đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, huyện đảo, xã đảo, vùng bãi ngang ven biển. Trong 20 năm qua, mặc dù có những thời điểm còn khó khăn, nhưng với việc triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp, NHCSXH đã tập trung huy động được nguồn lực lớn để cho vay, đảm bảo hoàn thành 100% chỉ tiêu, kế hoạch tăng trưởng tín dụng được Thủ tướng Chính phủ giao, tạo điều kiện giúp trên 42,8 triệu lượt hộ nghèo và đối tượng chính sách khác được vay vốn với doanh số cho vay gần 830.087 tỷ đồng.

Từ 8.631 tỷ đồng dư nợ nhận bàn giao của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, Ngân hàng Công thương Việt Nam, Kho bạc Nhà nước Việt Nam, đến 30/11/2022, tổng dư nợ tín dụng chính sách đạt 279.732 tỷ đồng, tăng 271.101 tỷ đồng (gấp 32 lần). Tốc độ tăng trưởng dư nợ bình quân hằng năm đạt 21,1%. Hiện nay, có gần 6,5 triệu hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách đang còn dư nợ.

Trong tổng dư nợ tín dụng chính sách xã hội, dư nợ cho vay các xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là 99.810 tỷ đồng, chiếm 35,7%, với gần 2,2 triệu khách hàng còn dư nợ; dư nợ cho vay tại huyện nghèo là 30.494 tỷ đồng, chiếm 10,9%, với gần 590 nghìn khách hàng còn dư nợ; dư nợ đối với khách hàng là đồng bào dân tộc thiểu số là 69.175 tỷ đồng, chiếm 24,7% với trên 1,4 triệu khách hàng còn dư nợ.

Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú khẳng định: NHNN đã triển khai nhiều giải pháp quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ NHCSXH thực hiện hiệu quả các chương trình, chính sách tín dụng

Đại diện cho các hộ đang vay vốn ưu đãi, bà Ngô Thị Lan, xã Thụy Lâm, huyện Đông Anh, Thành phố Hà Nội cho biết, gia đình bà được vay vốn hộ nghèo để sản xuất, kinh doanh đồng thời cũng được NHCSXH cho vay vốn tín dụng học sinh – sinh viên cho 2 con gái và 1 con trai học đại học và cao đẳng. Học xong, các cháu ra trường đều có công việc và thu nhập ổn định.

“Thay mặt gia đình tôi xin được cảm ơn Đảng, Nhà nước, chính quyền và ban, ngành, đoàn thể tại địa phương và đặc biệt là NHCSXH đã quan tâm, tạo điều kiện cho gia đình tôi được vay vốn để vươn lên trong cuộc sống”, bà Lan xúc động nói.

Theo thống kê được Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Lê Văn Thanh chia sẻ tại hội nghị, là thông qua vốn tín dụng chính sách, đã giúp cho gần 6,3 triệu hộ gia đình vượt qua ngưỡng nghèo, giải quyết việc làm cho hơn 5,9 triệu lao động (trong đó hơn 141 nghìn lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài). Vốn tín dụng chính sách cũng góp phần quan trọng trong việc giảm tỷ lệ hộ nghèo nhanh và bền vững theo chuẩn nghèo từng thời kỳ: giai đoạn 2001-2005 từ 17% xuống 7% cuối năm 2005, bình quân giảm 2%/năm, giai đoạn 2006-2010 từ 22% cuối năm 2005 xuống 9,45%, bình quân giảm 2,51%/năm; giai đoạn 2011-2015 từ 14,2% xuống 4,25%, bình quân giảm 2%/năm; giai đoạn 2016-2020 từ 9,88% xuống 2,75%, bình quân giảm 1,43%/năm; đến cuối năm 2021, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,23%.

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái khẳng định: chính sách tín dụng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác là chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước; là giải pháp sáng tạo, có tính nhân văn sâu sắc, phù hợp với thực tiễn của Việt Nam, đã được tổ chức thực hiện thành công, trên toàn quốc, được nhân dân đồng tình ủng hộ và cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Phó Thủ tướng cho rằng, mô hình tổ chức NHCSXH đã phát huy được sức mạnh của cả hệ thống chính trị, giúp hệ thống phát triển bền vững. “Tôi rất ấn tượng khi nguồn vốn huy động đã tăng 41 lần (hơn 290.000 tỷ) khi thành lập, tiếp nhận vốn ủy thác khoảng 30.000 tỷ. Tăng 26.000 tỷ so với trước khi Ban Bí thư ban hành Chỉ thị 40-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội. Kết quả này là sự vào cuộc đồng bộ của cấp ủy, chính quyền các cấp. Nhất là các thành phố trực thuộc trung ương và một số địa phương Đông Nam Bộ đã chiếm hơn 50% vốn ủy thác. Qua hội nghị này, Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương quan tâm ủy thác cho NHCSXH để cùng chung tay chăm lo vấn đề an sinh xã hội.

Tổng giám đốc NHCSXH Dương Quyết Thắng báo cáo kết quả 20 năm triển khai thực hiện Nghị định 78

Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị NHNN Việt Nam tập trung chỉ đạo NHCSXH tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, bộ, ban ngành, tổ chức chính trị-xã hội và các địa phương nghiêm túc triển khai Kết luận số 06-KL/TW của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội và Quyết định 401/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW; Quyết định 1630 của Thủ tướng Chính phủ thực hiện kết luận của Ban Bí thư; tập trung khắc phục những hạn chế, bất cập triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra; trong đó tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định pháp luật; cơ chế, chính sách liên quan đến tín dụng chính sách xã hội; Nghiên cứu, đề xuất tích hợp thống nhất các chương trình tín dụng ưu đãi để tập trung nguồn lực, tránh dàn trải gắn với đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động. Hoàn thiện cơ chế, chính sách về tài chính, lao động tiền lương, tạo động lực thực hiện hiệu quả tín dụng chính sách xã hội; cơ chế trích lập dự phòng rủi ro; tạo điều kiện để NHCSXH phát triển đội ngũ cán bộ đủ năng lực, phù hợp với đặc thù của ngành, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Cùng với đó là tập trung huy động các nguồn lực tài chính theo phương châm “Nhà nước, doanh nghiệp và nhân dân cùng làm”, “Trung ương và địa phương cùng làm” đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu vay vốn của người nghèo và các đối tượng chính sách khác, nhất là trong điều kiện các nguồn lực của nhà nước còn nhiều hạn chế, khó khăn.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương và NHCSXH tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách xã hội, trong đó tập trung ưu tiên nguồn vốn để cho vay các đối tượng chính sách nhất là các hộ nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số miền núi, vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo. Tăng cường quản lý, kiểm tra, giám sát vốn vay chặt chẽ, không để cho vay sai đối tượng, sai mục đích sử dụng vốn. Tăng cường công tác thu hồi nợ quá hạn, xử lý nợ bị rủi ro do nguyên nhân khách quan, tạo điều kiện để người vay khôi phục sản xuất kinh doanh, tránh nguy cơ tái nghèo.

Phát biểu tiếp thu ý kiến chỉ đạo Hội nghị của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, thay mặt HĐQT và Ban điều hành NHCSXH, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cam kết sẽ chỉ đạo toàn hệ thống tập trung thực hiện tốt chính sách tín dụng đối với người nghèo và đối tượng chính sách khác. NHCSXH sẽ kế thừa, phát huy những mặt tốt, mặt tích cực, khắc phục những mặt còn hạn chế để tiếp tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

Với những kết quả đã đạt được trong việc thực hiện chính sách tín dụng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác theo Nghị định số 78 trong 20 năm qua, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng tin tưởng việc thực hiện các chương trình tín dụng chính sách tiếp tục được triển khai mạnh mẽ, tích cực hơn nữa để hướng về người nghèo và các đối tượng dễ bị tổn thương trong xã hội, góp phần thực hiện chủ trương "không để ai bỏ lại phía sau" trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.