Triển vọng của tiến trình hòa bình ở Colombia

	Đối mặt với lạm phát, NHTW Colombia đã tăng lãi suất đến 9 lần
	Rửa tiền ở Colombia

Mặc dù còn nhiều vấn đề tồn tại trong nội bộ đất nước với việc cử tri Colombia bỏ phiếu bác bỏ thỏa thuận hòa bình vừa được ký kết giữa ông Santos và thủ lĩnh Lực lượng Vũ trang cách mạng Colombia (FARC) Timoleón Jiménez, cộng đồng quốc tế đánh giá cao triển vọng về một thỏa thuận hòa bình nhằm chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài suốt hơn nửa thế kỷ qua ở nước này.

Sinh viên đại học và những người ủng hộ thỏa thuận hòa bình được ký kết giữa chính quyền Colombia và FARC

Hướng đi nào cho thỏa thuận hòa bình Colombia?

Ngày 2/5/2002, một nhóm các tay súng FARC đã ném bom vào nhà thờ tại Bojaya nơi có hàng chục người đang ẩn náu để tránh các cuộc đấu súng giữa các thành viên FARC và một nhóm bán vũ trang cánh hữu, khiến 79 người thiệt mạng. Cùng ngày, thủ lĩnh của FARC Luciano Marín, nhân vật thứ hai của nhóm này, cũng lên tiếng xin lỗi các nạn nhân vì vụ thảm sát.

Hôm 24/8 vừa qua, sau 4 năm kiên trì đàm phán với nỗ lực và thiện chí của Chính phủ Colombia và FARC, cùng với sự hỗ trợ của các bên trung gian hòa giải, hai bên đã đạt được thỏa thuận hòa bình. Tuy nhiên, việc các cử tri Colombia bất ngờ bác bỏ thỏa thuận hòa bình vừa đạt được này trong cuộc trưng cầu dân ý mới đây đã "dội một gáo nước lạnh" vào thiện chí và những nỗ lực của các bên mong muốn một nền hòa bình dài lâu tại quốc gia Nam Mỹ. Thực tế đó đặt ra yêu cầu Chính phủ Colombia và FARC phải nỗ lực hơn nữa để thúc đẩy tiến trình hòa giải, hòa hợp dân tộc đang dang dở.

Giới quan sát khu vực nhận định việc tỷ lệ cử tri nói "Không" với thỏa thuận hòa bình giữa Chính phủ Colombia và FARC cao hơn so với tỷ lệ ủng hộ (50,23% - 49,76%), mặc dù chỉ với chênh lệch rất ít, đã tạo ra một tình thế chính trị ngoài dự liệu tại quốc gia Nam Mỹ này. Không ít người dân Colombia lo sợ các thành viên FARC sẽ gây bất ổn về an ninh cho họ.

Với kết quả bất ngờ của cuộc trưng cầu ý dân, tất cả những nội dung đã nhất trí tại La Habana trong hơn 40 vòng đàm phán vừa qua đã không còn hiệu lực pháp lý. Việc chuyển đổi các dự luật và các cải cách hiến pháp đều bị tạm ngừng vì phụ thuộc vào quyết định của người dân. Quyết định bác bỏ thỏa thuận hòa bình của người dân Colombia cũng tác động sâu sắc tới hoạt động của cộng đồng quốc tế nhằm hỗ trợ tiến trình hòa bình.

Mặc dù tuyên bố sẽ tiếp tục hỗ trợ nhằm chấm dứt cuộc nội chiến tại Colombia và cũng là cuộc xung đột kéo dài nhất tại Mỹ Latinh, song trên thực tế phái đoàn giám sát thỏa thuận hòa bình của Liên hợp quốc đã ngừng thực hiện nhiệm vụ của mình, do đó nguồn ngân sách quốc tế để triển khai các dự án tái thiết Colombia sau nội chiến cũng đồng loạt bị treo.

Ngày 5/10, Liên minh châu Âu (EU) đã ngừng giải ngân gói tín dụng cung cấp cho Colombia nhằm phục vụ tái thiết đất nước sau chiến tranh. Gói tín dụng này được EU cung cấp cho Colombia từ tháng 5/2016 trị giá khoảng 600 triệu euro (tương đương 672 triệu USD). Tuy nhiên, người phát ngôn của đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại EU Federica Mogherini tuyên bố trong hoàn cảnh hiện tại, EU không thể tiếp tục giải ngân các quỹ phục vụ triển khai thỏa thuận hòa bình.

Hòa bình – Ước vọng của người dân

Theo các chuyên gia, một nền hòa bình dài lâu và vĩnh viễn vẫn là mong muốn và ước vọng của các bên cũng như tất cả người dân Colombia. Vì vậy, về các bước đi tiếp theo của chính quyền và FARC, các ý kiến nhất trí cho rằng hai bên cần có những điều chỉnh và sửa đổi cần thiết để phù hợp hơn với nguyện vọng của người dân và tiếp tục theo đuổi hòa bình và đối thoại dân tộc.

Chính phủ Colombia và FARC cũng cho biết họ đã nhất trí thảo luận "những điều chỉnh" đối với một thỏa thuận hòa bình gây tranh cãi và tiếp tục duy trì lệnh ngừng bắn song phương. Trong một tuyên bố chung, hai bên cho biết họ sẽ tiếp tục lắng nghe những ý kiến phản đối thỏa thuận vốn bị phủ quyết trong một cuộc trưng cầu dân ý, và thảo luận những thay đổi.

Tổng thống Santos cũng cho biết sẽ trao toàn bộ 950.000 USD tiền thưởng từ giải Nobel Hòa bình năm 2016 mà ông vừa được vinh danh hôm 7/10 vừa qua cho các nạn nhân của cuộc xung đột vũ trang tại nước này giữa quân đội chính quyền và FARC.

Trong diễn biến mới đây, ngày 10/10, tại thủ đô Caracas, Venezuela, Chính phủ của Tổng thống Santos và nhóm Quân đội giải phóng quốc gia (ELN) tuyên bố chính thức giai đoạn hòa đàm công khai. Theo đó, hai bên sẽ bắt đầu hòa đàm từ ngày 27/10 tới tại thủ đô Quito, Ecuador. Chính phủ Colombia bắt đầu hòa đàm sơ bộ bí mật với ELN, nhóm vũ trang lớn thứ hai tại nước Nam Mỹ sau FARC, từ tháng 1/2014, với mục đích tiến tới chấm dứt xung đột vũ trang.

Về phía cộng đồng quốc tế, Tổng thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon mới đây đã có các cuộc điện đàm với Tổng thống Colombia Santos và thủ lĩnh FARC, đề nghị hai bên duy trì các nỗ lực hòa bình. Ông Ban Ki-moon khẳng định tiếp tục đặt niềm tin vào thỏa thuận mà hai bên ký kết sau gần 4 năm hòa đàm tại La Habana, bất chấp kết quả bất lợi trong cuộc trưng cầu dân ý ngày 2/10 vừa qua, đồng thời đề cao tính linh hoạt và quyết tâm tiến tới một lối thoát chính trị phù hợp.

Phát biểu trong chuyến thăm Colombia mới đây, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị khẳng định muốn khởi động sớm nhất có thể các cuộc đàm phán nghiên cứu tính khả thi cho một Hiệp định thương mại tự do (FTA) với quốc gia Nam Mỹ này. Nhân chuyến thăm Colombia, ông Vương Nghị cũng nhấn mạnh với tư cách một thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và “một người bạn tốt” của Bogota, Bắc Kinh sẽ tiếp tục hỗ trợ tiến trình hòa bình ở Colombia.

Ngày 10/10, Lầu Năm Góc cho biết Chính phủ Mỹ sẽ cấp 10 triệu USD cho Colombia nhằm hỗ trợ các nỗ lực tháo gỡ bom mìn ở quốc gia Nam Mỹ này. Colombia là một trong những quốc gia chịu hậu quả nặng nề nhất từ mìn sát thương trên thế giới, xuất phát từ cuộc xung đột vũ trang nội bộ.

Kể từ năm 1990, đã có gần 11.500 người Colombia thương vong do mình sát thương theo thống kê của Chính phủ Colombia, trong số đó có hơn 7.000 binh sĩ và hơn 4.000 thường dân. Chính phủ Colombia ước tính chi phí lên tới 327 triệu USD cho chương trình tháo gỡ bom mìn tại quốc gia Nam Mỹ này.