WB: Vốn đầu tư bật tăng, giải ngân FDI tăng trưởng vững chắc

Ảnh minh họa.

Vốn FDI tăng, sản xuất công nghiệp và xuất khẩu giảm

Báo cáo cập nhật kinh tế vĩ mô Việt Nam vừa được Ngân hàng Thế giới phát hành. Thông tin đáng chú ý được các chuyên gia WB đánh giá là số đăng ký vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) bật tăng nhờ dòng vốn đầu tư mới tăng trong các lĩnh vực điện, khí và cấp nước, trong khi số giải ngân FDI vẫn duy trì tăng trưởng vững chắc.

Cụ thể, tổng vốn đăng ký đầu tư nhảy vọt lên 3,7 tỷ USD trong tháng Mười, tăng 22% so cùng kỳ. Mức tăng này có được là nhờ các khoản đầu tư lớn vào cơ sở sản xuất kinh doanh mới (2 tỷ USD) trong lĩnh vực điện, khí và cấp nước.

Số giải ngân vốn FDI vẫn đứng vững, tăng 8,1% trong tháng 10 so cùng kỳ và tăng 15,2% trong 10 tháng đầu năm so cùng kỳ.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam. Nguồn: WB

Trong khi đó, sản xuất công nghiệp và doanh số bán lẻ giảm trong tháng 10 do nhu cầu trong nước và nước ngoài chững lại. Tăng trưởng xuất khẩu giảm xuống mức thấp trong 12 tháng qua, đạt 4,8% so cùng kỳ năm trước do nhu cầu bên ngoài yếu đi; lạm phát tăng cao; điều kiện huy động tài chính toàn cầu bị thắt chặt và bất định gia tăng trên toàn cầu.

Yếu tố đóng góp của lĩnh vực vận tải tiếp tục giảm mạnh do giá xăng dầu trong tháng 10 giảm lần lượt 6% so cùng kỳ và 0,6% so tháng trước, thấp hơn 2,1% so với năm trước. Bù lại, lạm phát gia tăng là do giá lương thực thực phẩm tăng mạnh từ 2,8% trong tháng 9 so cùng kỳ lên 5,0% trong tháng 10/2022 - mức cao nhất kể từ tháng tháng 12/2020. Nhóm hàng này chiếm 21,3% giỏ tính CPI.

Lạm phát cơ bản, nghĩa là không bao gồm giá lương thực, thực phẩm, năng lượng và các mặt hàng được Nhà nước quản lý giá (y tế và giáo dục) tiếp tục tăng từ 3,8% trong tháng 9 (so cùng kỳ) lên 4,5% trong tháng 10, đạt kỷ lục mới.

Có thể cân nhắc cho phép tỷ giá linh hoạt hơn nữa

WB cho rằng, nền kinh tế Việt Nam đang đối mặt với nhiều lực cản mạnh. Sức cầu bên ngoài chững lại trong khi điều kiện huy động tài chính toàn cầu bị thắt chặt gây ảnh hưởng đến tỷ giá. Lạm phát giá tăng và điều kiện huy động tài chính trong nước cũng bị thắt chặt có thể ảnh hưởng đến cầu trong nước trong vài tháng tới.

Theo đó, mặc dù giá nhiên liệu giảm nhưng lạm phát tính theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) vẫn tăng từ 3,9% trong tháng Chín lên 4,3% trong tháng 10 (so cùng kỳ năm trước) do tăng giá lương thực thực phẩm, đây là nhóm mặt hàng chiếm 21,5 giỏ hàng hóa tính CPI.

Tuy nhiên, giá xăng nhập khẩu bình quân giảm 4 tháng liên tiếp (giảm 9,0% so tháng trước) và dự kiến sẽ giúp hạ áp lực lạm phát trên thị trường trong nước. Giá phân bón nhập khẩu cũng giảm 15,0% (so tháng trước), gần bằng mức cách đây một năm. Giá thép cũng giảm 3 tháng liên tiếp (giảm 8,5% so tháng trước) và 20,4% so cùng kỳ năm trước. Mặc dù giá than nhập khẩu tăng 18,7% (so tháng trước) sau khi giảm 3 tháng, nhưng giá này chỉ cao hơn 3,3% so với năm trước đó.

WB đánh giá tăng trưởng tín dụng hạ nhiệt xuống còn khoảng 16,5% trong tháng 10 (so cùng kỳ năm trước) khi các điều kiện huy động tài chính trong nước bị thắt chặt. Lãi suất qua đêm liên ngân hàng bình quân tăng từ 4,95% trong tháng Chín lên mức 5,8% trong tháng Mười. Lãi suất cũng biến động mạnh hơn trong tháng Mười.

Trong bối cảnh điều kiện huy động tài chính toàn cầu bị thắt lại và đồng USD mạnh lên, tính đến ngày 3/11, VND mất 9,1% giá trị so với đồng USD kể từ đầu năm. Mặc dù vậy, đồng nội tệ vẫn bị mất giá ít hơn so với các đồng tiền khác.

Vì vậy, nhằm giảm áp lực hạ giá VND, NHNN đã nâng độ linh hoạt của tỷ giá bằng cách nới rộng biên tỷ giá VND/USD từ +/- 3% lên +/- 5% đồng thời nâng các mức lãi suất chính sách thêm 1% trong tháng Mười.

Vào cuối tháng Mười, ngân sách nhà nước ghi nhận bội thu ở mức 10,7 tỷ USD. Do bội thu ngân sách và chi phí vay nợ gia tăng trên thị trường trong nước, khối lượng phát hành trái phiếu Chính phủ trong 10 tháng chỉ bằng 34,9% kế hoạch, so với 72,5% trong năm trước đó.

Do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dự kiến tiếp tục nâng lãi suất, WB cho rằng, cơ quan quản lý tiền tệ của Việt Nam có thể cân nhắc cho phép tỷ giá linh hoạt hơn nữa, bao gồm cho phép tỷ giá tham chiếu tăng nhanh hơn.

“Biện pháp này có thể được bổ sung bằng cách tiếp tục sử dụng lãi suất tham chiếu, đặc biệt nếu tỷ giá tăng nhanh dẫn đến tăng lạm phát và làm cho kỳ vọng lạm phát gia tăng. Do áp lực tỷ giá kéo dài, biện pháp bán ngoại tệ trực tiếp nên được áp dụng sáng suốt để bảo tồn dự trữ ngoại hối. Phối hợp chính sách tài khóa và tiền tệ lúc này trở nên hết sức quan trọng để đảm bảo giá cả ổn định trong bối cảnh lạm phát cơ bản trong nước tăng tốc”, WB khuyến nghị.