An toàn vốn phải đặt lên hàng đầu
Tính đến cuối tháng 9/2015, tăng trưởng tín dụng (TTTD) đạt gần 11% so với đầu năm, mức khá cao so với cùng kỳ của 3 - 4 năm trước. Theo phân tích của các chuyên gia NH, tín dụng năm nay tăng mạnh bởi nền kinh tế đã hồi phục, GDP liên tục cải thiện qua các quý. Bên cạnh đó, việc hệ thống NH tích cực xử lý nợ xấu cũng tạo điều kiện để khơi thông dòng vốn, đến cuối tháng 9/2015, nợ xấu của hệ thống TCTD về mức dưới 3%.
Ảnh minh hoạ |
Bình luận về việc xử lý nợ xấu vừa qua, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính - NH cho rằng, thông thường nợ xấu ở mức 1 - 3% là rất tốt, còn ở mức 3 - 5% là có thể chấp nhận được. Do đó các TCTD phải kiểm soát được tỷ lệ nợ xấu ở mức thấp nhất có thể. Chính vì vậy, ngoài nhiệm vụ tiếp tục giảm nợ xấu thì cũng cần phải quan tâm hạn chế thấp nhất nợ xấu mới phát sinh.
Trên thực tế, tỷ lệ nợ xấu từng ở mức cao là do đã được “tích lũy” từ giai đoạn trước. Trong nhiều năm, TTTD trung bình ở mức 30%/năm, cá biệt có năm lên đến khoảng 50%. Khi đó, nhiều NHTM chạy theo TTTD mà “lơ là” kiểm soát chất lượng tín dụng.
Mặc dù nhiều ý kiến đồng tình rằng, đã có hoạt động NH là có nợ xấu và khó tránh được điều này, hay nói cách khác nợ xấu luôn “đồng hành” với NH, nhưng vấn đề quan trọng là phải hạn chế thấp nhất có thể. Muốn vậy, lời khuyên của các chuyên gia là khi tín dụng tăng mạnh trở lại, các NH phải đặt vấn đề ưu tiên chất lượng.
Thực tế, qua theo dõi đầu ra của tín dụng mấy năm vừa qua cũng thấy đồng vốn NH đã cho vay hiệu quả hơn. Tại khu vực châu Á, bình quân TTTD năm 2013 là 9,7% và năm 2014 ở mức 9%, trong khi tại Việt Nam năm 2013 và năm 2014 tín dụng tăng lần lượt 12,51% và 14,16%.
“Tín dụng của Việt Nam có thể tăng cao hơn bình quân của khu vực châu Á, nhưng do thị trường vốn của chúng ta chưa phát triển, nguồn vốn chủ yếu dựa vào tín dụng NH nên mức tăng trên cũng là phù hợp”, một chuyên gia NH bình luận.
Lãnh đạo một NHTM cho biết, câu cửa miệng với các cuộc họp hàng ngày, hàng tuần ở các NH hiện nay là phải đặc biệt lưu ý tới chất lượng tín dụng, chất lượng khách hàng. Ngay cả với cho vay có tài sản bảo đảm bằng bất động sản hiện nay cũng được thẩm định chặt chẽ.
Nếu được chấp nhận thì tài sản thế chấp là bất động sản có thể chỉ được định giá bằng 50% giá thị trường và NH cũng chỉ cho vay 60-70% giá tài sản đã được thẩm định. Tuy nhiên, đó mới chỉ là điều kiện “cần”, ngoài ra khách hàng còn phải đáp ứng được điều kiện “đủ” khi chứng minh được thu nhập hàng tháng và khả năng trả nợ NH.
Ngoài ra, tín dụng cũng được các NH tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ như lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; DNNVV, xuất khẩu, DN ứng dụng công nghệ cao. Thực tế đã chứng minh, tín dụng với lĩnh vực nông nghiệp nông thôn có tỷ lệ nợ xấu rất thấp, cho thấy những món vay nhỏ ở khu vực này không chỉ hỗ trợ vốn cho người dân mà còn giữ được chất lượng tín dụng.
Mới đây, tại Nghị quyết Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9/2015, Chính phủ cũng yêu cầu NHNN thực hiện các giải pháp thúc đẩy TTTD gắn với bảo đảm chất lượng và cơ cấu tín dụng hợp lý. Các chuyên gia NH cho rằng, trong bất kỳ hoàn cảnh nào thì vẫn cần phải đặt ưu tiên an toàn nguồn vốn cho vay lên hàng đầu.