Anh: Tuyên chiến với tham nhũng
Mục tiêu là nhắm vào hàng chục chính trị gia có dấu hiệu tham nhũng đến từ nhiều quốc gia, rửa hàng triệu bảng Anh ngay tại thủ đô London thông qua hàng loạt dự án đầu tư, bất động sản cao cấp…
Cựu Thống đốc James Ibori với án 13 năm bóc lịch trong tù |
Ông Jon Benton-người đứng đầu ICU tiết lộ, để thực hiện thành công chiến dịch này, ICU đã phối hợp với Interpol, cơ quan an ninh của các nước như Mỹ và Thụy Sĩ nhằm lôi ra các chính khách “ăn bẩn” ra ánh sáng.
Trước khi Jon Benton nhậm chức, ICU đã đạt được nhiều thành tựu, nhưng tới đây cơ quan này sẽ mở rộng điều tra sang nhiều quốc gia khác, nhất là trong bối cảnh nạn rửa tiền đang có nguy cơ “phủ sóng” toàn cầu.
Những dòng tiền bẩn đến từ Nga, Trung Quốc và Đông Âu… sau đó chúng được đầu tư vào các dự án bất động sản ở London để rửa sạch. Sở dĩ Anh là một trong những vùng đất hứa cho các hoạt động rửa tiền là do được hậu thuẫn, kể cả các công ty tư nhân, luật sư, kế toán, tài chính và cả giới chính khách Anh nhắm mắt làm ngơ nhằm thu hút đầu tư.
Theo ICU, cơ quan này sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng khác mở rộng phạm vi hoạt động chống tham nhũng trong thời gian tới. Dự kiến sẽ có hơn 20 chính khách rơi vào tầm ngắm. “Những người này được báo chí nhắc đến, thuộc nhóm siêu giàu và thành đạt. Họ sở hữu rất nhiều tài sản có giá trị cao như khách sạn, nhà hàng, máy bay, du thuyền, con cái được gửi tới đào tạo tại các trường tư cao cấp… Và với tiền lương rất khiêm tốn, nếu không làm ăn bất chính, thì sao họ giàu thế?”, ông Jon Benton cho phóng viên Independent hay.
Cũng theo Jon Benton, một trong những chính khách nhúng chàm nhức nhối nhất được dư luận điểm mặt chỉ tên là James Ibori, Thống đốc cấp bang ở Nigeria, một “con mọt điển hình” trong giới chính khách hải ngoại rửa tiền tại London.
Với tiền lương chỉ có chừng 4 nghìn bảng Anh/năm, nhưng không hiểu sao một vị thống đốc cấp bang lại có nhiều tiền là vậy, gồm siêu xe, bất động sản trị giá nhiều triệu bảng Anh, thậm chí còn đang định mua máy bay trước khi bị bắt giữ.
Theo tài liệu điều tra, James Ibori, sinh năm 1962, tại bang Delta, ở miền nam Nigeria. Năm 1981 đến nước Anh, làm nhân viên thu ngân và cưới vợ nhưng lại có tật ăn cắp vặt, sở hữu tới 2 tiền án trước khi hồi hương. Về Nigeria, Iboro đã giấu kín quá khứ bất hảo, tìm mọi cách để chiếm được lòng tin của Tổng thống độc tài Sani Abacha.
Thậm chí Ibori còn giúp Sani Abacha rửa tiền hàng chục triệu USD qua các nhà băng của Mỹ và phương Tây và rửa cả chính những đồng tiền bẩn của mình. Theo kênh truyền hình Rain, năm 1998, sau khi Sani Abacha bị lật đổ, Ibori đã đổi chủ, chi hàng triệu đô la để “mua danh”, leo lên chức Thống đốc bang Delta, và từ đây nguồn tiền bòn hút lại càng kiếm bộn...
Năm 2007, khi đang định mua chiếc trực thăng sang trọng giá 37 triệu USD, thì Ibori bị cách chức. Ngay lập tức London ra lệnh phong tỏa mọi tài khoản và hầu hết các bất động sản của y. Tòa án Nigeria cũng đã khởi tố, nhưng chỉ sau một thời gian ngắn vụ án lại “chìm xuồng”, đương nhiên là do tài luồn lách, dùng tiền để chạy án của nhân vật này. Năm 2010, Ibori sang cư trú tại Dubai thuộc Các Tiểu Vương quốc Ả rập thống nhất, nhưng sau đó đã bị bắt và đưa về London xét xử với không dưới 10 tội danh.
Quá trình điều tra, Ibori chỉ thừa nhận tham nhũng 50 triệu bảng Anh ở Nigeria, phần lớn số tiền này được đầu tư vào bất động sản tại Anh, trong đó có một căn hộ trị ở Hampstead trị giá trên 2,2 triệu bảng. Với tội danh này, James Ibori đã bị kết án 13 năm tù.
Điều tra tham nhũng toàn cầu là một trong những công việc khó khăn nhất bởi chúng liên quan đến nhiều thể chế chính trị, cấu trúc tài chính… để xác định tài sản, đồng thời kết hợp với ngoại giao quốc tế để thu hồi nguồn tiền bị mất. Hiện nay Chính phủ Anh đang hợp tác với Europol, Cơ quan chính sách châu Âu để tìm ra các đối tượng tham nhũng dùng Anh làm điểm đến rửa tiền.
Từ lâu, Anh bị chỉ trích là sao nhãng trong cuộc chiến chống rửa tiền, nhất là việc làm ngơ để thu hút đầu tư, kể cả scandal liên quan đến giới chóp bu ở Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA). Từ khi Thủ tướng David Cameron lên nắm quyền, nhất là sau khi tái đắc cử, ông đã quyết tâm giải quyết những bức xúc liên quan đến nạn rửa tiền. Ngoài ra, Cơ quan Phát triển Quốc tế cũng cam kết sẽ hỗ trợ chính phủ 21 triệu bảng để thúc đẩy chiến dịch này của Anh...
Ông Eric Pickles, người đứng đầu cơ quan chống tham nhũng của Anh cho hay, hiện chính phủ đang xem xét kế hoạch kê khai tài sản, giống như Ireland hay Úc đang áp dụng, yêu cầu những người “giàu qua đêm” giải trình nguồn gốc tài sản mà họ sở hữu.
Hai tổ chức cảnh sát London đã làm việc với các cơ quan an ninh nước ngoài điều tra 150 vụ từ năm 2006, kết quả là 27 đối tượng bị kết án và thu hồi trên 180 triệu bảng thu nhập bất chính. Trong đó, có James Ibori và nhiều quan chức ăn bẩn khác ở nhiều quốc gia như Ai Cập, Ukraine, Nga, Trung Quốc và Nigeria..