Cải tạo mặt bằng để khai thác trái phép

	Ngang nhiên khai thác tài nguyên trái phép
	Bịt lỗ hổng khai thác tài nguyên

“Núp bóng” cải tạo mặt bằng?

Thời gian gần đây, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn TP. Đà Nẵng diễn ra hết sức phức tạp. Trong đó, nổi lên hiện tượng một số DN lợi dụng cải tạo mặt bằng sản xuất đất nông nghiệp, lâm nghiệp… để khai thác đất đá, trái phép.

Điều đáng nói, trước thực trạng này chính quyền một số địa phương lại không kiên quyết xử phạt các hành vi vi phạm. Điều này không chỉ tạo tiền lệ xấu, gây khó khăn cho các hoạt động quản lý tài nguyên khoáng sản, mà còn gây ra những luồng dư luận không tốt…

Cải tạo đất hay tận thu khoáng sản trái phép?

Điển hình trên địa bàn huyện Hoà Vang, hai DN là Thịnh Quốc Phong và Thịnh Phú Lâm bị người dân tố cáo đã lợi dụng chủ trương cải tạo đất sản xuất của TP. Đà Nẵng, rồi dùng máy móc, khai thác đất sản xuất dùng cho việc san lấp mặt bằng các công trình trên địa bàn.

Cụ thể, địa điểm các DN khai thác đất ở khu vực gò Cấm, nằm trên địa bàn xã Hòa Phú. Hai địa điểm khai thác này có diện tích hơn 12.000m2, do hai DN Thịnh Quốc Phong và Thịnh Phú Lâm chịu trách nhiệm cải tạo.

Tuy nhiên, sau đó các DN này thỏa thuận với người dân để cải tạo đất, nhưng thực chất khai thác đất cung cấp vật liệu san lấp cho dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi hoặc cho các nhà máy làm nguyên liệu sản xuất gạch…

Được biết, từ năm 2010 đến nay, UBND TP. Đà Nẵng đã cấp 40 giấy phép khai thác đất đồi. Trong đó, không ít DN cố tình làm sai với nội dung đã được cấp phép. Trong số đó, có những DN đã bị “vạch mặt, chỉ tên” như, CTCP Tập đoàn Nguyễn Phan Chánh, Công ty TNHH Phúc Đặng, Công ty TNHH Đầu tư khai thác khoáng sản Hòa Vang…

Điều đáng nói, không chỉ có DN lợi dụng cải tạo mặt bằng để khai thác khoáng sản trái phép, vì lợi nhuận một số cá nhân cũng tích cực tham gia vào vấn nạn này. Có thể kể ra đây trường hợp một cá nhân ở huyện Hoà Vang, lợi dụng được cải tạo 2.000m2 đất màu ở xã Hòa Nhơn, hạ cao trình để làm đất sản xuất.

Tuy nhiên, sau khi có được giấy phép thay vì hạ cao trình xuống 0,5m so với hiện trạng như đã cam kết với cơ quan chức năng, cá nhân này lại huy động máy xúc, xe tải tiến hành khoét sâu khai thác cát trên diện tích đất nói trên rồi vận chuyển ra điểm tập kết để… bán.

Chính quyền sẽ “mạnh tay”

Có thể nói, hiện tượng DN sau khi có được giấy phép với danh nghĩa cải tạo mặt bằng, nhưng lại “tranh thủ” tận thu đất, cát… rồi bán cho các dự án san lấp mặt bằng trên địa bàn đã và đang diễn ra khá phức tạp ở TP. Đà Nẵng. Một lý do dễ nhận thấy là thủ tục xin cải tạo mặt bằng rất đơn giản và dễ hơn thủ tục DN đứng ra xin khai thác mỏ. Trong hồ sơ xin cải tạo mặt bằng, mục đích được các DN đưa ra là hỗ trợ người dân sản xuất nông nghiệp hoặc lâm nghiệp…

Đặc biệt, nhiều DN khai thác đất, đá… trái phép xong vẫn không hoàn thổ tái tạo môi trường. Hệ quả để lại, biến những quả đồi xanh tươi thành những vùng đất chết.

Ông Hồ Văn Thái, một người dân ở huyện Hoà Vang bức xúc cho biết, nhiều diện tích đất đồi của người dân ở địa phương sau khi DN cải tạo lại trở thành… đất hoang, không thể sản xuất được. Bởi, DN đã khoét sâu khai thác xuống tận lớp đá ong. Việc trồng lại hoa màu hay cây công nghiệp là rất khó, khi lớp đất màu đã mất hết. Thế là người dân lại phải gánh chịu hậu quả!

Nguyên nhân chính, dẫn đến thực trạng DN “núp bóng” cải tạo mặt bằng, để khai thác khoáng sản trái phép, theo nhiều người là do sự buông lỏng quản lý, thậm chí một số trường hợp có sự “tiếp tay” của cơ quan chức năng. Chính quyền “ngó lơ”, điều này dẫn đến hiện trạng là DN công khai tận thu khoáng sản, môi trường bị ảnh hưởng nghiêm trọng, Nhà nước thất thu thuế.

Ngoài ra, theo nhiều người, việc xử phạt các hành vi vi phạm cũng còn nhẹ. Theo đó, đối với những DN khai thác vi phạm giấy phép, theo pháp luật chỉ bị phạt tột khung vào khoảng 140 triệu đồng. Điều này, thực sự chưa đủ sức răn đe đối với các DN cố tình vi phạm, bởi lợi nhuận do khai thác khoáng sản đem lại rất cao.

Mới đây, UBND TP. Đà Nẵng đã tổ chức cuộc họp liên quan đến việc DN khai thác khoáng sản trái phép diễn ra trên địa bàn. Ông Huỳnh Đức Thơ, Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng cho biết, việc khai thác lộn xộn, bát nháo đã và đang xảy ra, và người dân đã gửi mail trực tiếp cho lãnh đạo thành phố.

Ông Thơ đặt câu hỏi vì sao DN đem cả đội quân, xe pháo ầm ầm khai thác đất đồi vượt ra ngoài phạm vi cấp phép đem đi bán, vượt khối lượng mà các cơ quan chức năng không hay biết?...

“Mạnh tay” với hiện tượng “núp bóng” khai thác khoáng sản trái phép này, trong thời gian đến Đà Nẵng sẽ triển khai nhiều giải pháp quyết liệt. Ông Huỳnh Đức Thơ chỉ đạo, ở đâu để xảy ra khai thác trái phép thì bí thư, chủ tịch, trưởng công an xã phải điều chuyển.

Bên cạnh, phải thanh tra, kiểm tra lại các mỏ đất, kể cả những mỏ đã đóng cửa, qua đó truy thu số lượng DN khai thác sai phép. Đối với các mỏ đang hoạt động, cơ quan chức năng sẽ chụp lại bản đồ, sau đó so chiếu với giấy phép. Nếu DN vi phạm thì phải tính toán để truy thu, không để thất thoát ngân sách...