Cơ cấu nợ vay nông nghiệp không còn lo thủ tục

Hỗ trợ hai lần cho mô hình chuỗi

Khác với những quy định trước đây khi hướng dẫn thực hiện Nghị định 41 về chính sách tín dụng nông nghiệp nông thôn, trong Thông tư số 10/2015/TT-NHNN (Thông tư số 10-hướng dẫn thực hiện Nghị định 55) ban hành ngày 22/7 vừa qua, NHNN đã dành 2 trang để quy định rất chặt chẽ và chi tiết về điều kiện, trình tự thủ tục khoanh nợ, xóa nợ, gia hạn nợ đối với các khách hàng vay vốn theo Nghị định 55.

Tín dụng sẽ bơm mạnh vào sản xuất nông nghiệp hàng hóa

Cụ thể, tại điều 5 của Thông tư này, NHNN chia ra 3 trường hợp sẽ được các TCTD xem xét cơ cấu lại nợ vay. Thứ nhất là các khách hàng bị thiệt hại về tài sản do thiên tai, dịch bệnh. Thứ hai là những DN đầu mối thực hiện các liên kết theo chuỗi giá trị và DN nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao bị thiệt hại về tài sản do nguyên nhân khách quan. Thứ ba là chính các DN thuộc trường hợp thứ hai nhưng vẫn còn khó khăn, không có khả năng trả nợ sau khi được cơ cấu nợ lần thứ nhất.

Về hồ sơ, trình tự thủ tục khoanh nợ, NHNN yêu cầu tất cả các TCTD cùng thực hiện thống nhất một mẫu hồ sơ. Theo đó, các khách hàng bị thiệt hại về tài sản do thiên tai, dịch bệnh (trường hợp thứ nhất) hồ sơ đề nghị khoanh nợ bao gồm: giấy đề nghị khoanh nợ; văn bản thông báo tình trạng thiên tai dịch bệnh (do UBND cấp tỉnh, thành phố xác nhận), phương án phục hồi sản xuất kinh doanh; biên bản xác định thiệt hại do thiên tai dịch bệnh (do UBND cấp xã, cấp huyện hoặc cấp tỉnh xác nhận tùy theo trường hợp), bản sao hợp đồng tín dụng giữa khách hàng và TCTD liên quan.

Đối với các DN đầu mối thực hiện các liên kết theo chuỗi giá trị và DN nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao bị thiệt hại về tài sản do nguyên nhân khách quan, hồ sơ xin khoanh nợ lần đầu cũng tương tự như hồ sơ của các trường hợp thứ nhất. Nếu các DN đã được khoanh nợ một lần mà sau hai năm liên tục vẫn bị thua lỗ, không có khả năng trả nợ vay thì có thể làm hồ sơ xin các TCTD xem xét xóa nợ.

Hồ sơ này bao gồm: giấy đề nghị xóa nợ (có xác nhận của chính quyền địa phương); tài liệu chứng minh khách hàng đã được khoanh nợ một lần; bản sao hợp đồng tín dụng giữa khách hàng và TCTD liên quan; bản sao báo cáo tài chính của khách hàng trong vòng 2 năm liên tiếp trước thời điểm đề nghị xóa nợ; văn bản đánh giá của TCTD xác định khách hàng không có khả năng trả nợ.

Như vậy, so với các quy định trước đây, điểm mới tại Thông tư số 10 được NHNN hướng dẫn cụ thể và thống nhất hơn. Các TCTD thay vì phải tự xem xét từng đối tượng khách hàng để có phương án cơ cấu nợ thì hiện nay chỉ cần thực hiện theo các biểu mẫu hồ sơ được NHNN ban hành sẵn là có thể hỗ trợ các DN, các hộ gia đình, trang trại, hợp tác xã khi gặp khó khăn trong quá trình vay vốn lĩnh vực nông nghiệp nông thôn.

Việc xem xét hỗ trợ 2 lần đối với các DN đầu mối thực hiện các liên kết theo chuỗi giá trị và DN nông nghiệp công nghệ cao bị thiệt hại về tài sản do nguyên nhân khách quan chứng tỏ nhà làm chính sách đã có sự kết hợp chặt chẽ giữa các chương trình tín dụng ưu đãi.

Bởi thời gian qua, NHNN đã triển khai chương trình tín dụng cho vay thí điểm phục vụ phát triển nông nghiệp theo Nghị quyết 14 và chương trình này đã gặt hái được một số kết quả khả quan. Các TCTD trên cả nước đã cam kết cho vay ra trên 7.300 tỷ đồng. Nhiều mô hình sau khi vay được nguồn vốn ưu đãi từ các TCTD đã bắt đầu làm ăn có lãi và mang lại lợi ích thiết thực cho hàng chục ngàn hộ nông dân.

Giảm vốn hạ tầng, tăng vốn nông thôn mới

Ngoài những quy định chặt chẽ cụ thể về điều kiện, quy trình, thủ tục cơ cấu lại nợ vay như trình bày ở trên, Thông tư số 10 của NHNN đã cụ thể hóa được nhiều nội dung đổi mới của Nghị định 55 so với Nghị định 41.

Không phân biệt hộ sản xuất kinh doanh cư trú ở đâu

Điểm cụ thể hóa đầu tiên là Thông tư đã chấp thuận bổ sung các trường hợp vay vốn bao gồm cả các cá nhân, hộ gia đình sinh sống trên địa bàn thành phố, thị xã nhưng tham gia sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp. Việc chấp thuận các đối tượng này mở ra cơ hội tiếp cận nguồn vốn cho hàng chục triệu hộ dân sống tại khu vực ven các thành phố, thị xã trên cả nước trong các năm tới.

Điểm cụ thể hóa thứ hai là Thông tư đã thống nhất với các quy định tại Điều 2 và Điều 4 Nghị định 55, loại trừ các DN kinh doanh bất động sản, DN khai khoáng, cơ sở sản xuất thủy điện, nhiệt điện trên địa bàn nông thôn ra khỏi danh sách các DN được vay vốn ưu đãi.

Việc loại trừ những khách hàng này sẽ giúp cho các TCTD giảm bớt cho vay lĩnh vực bất động sản và xây dựng cơ bản ở nông thôn (vốn là các loại hình ẩn chứa nhiều rủi ro, dễ phát sinh nợ xấu, nợ quá hạn) để dồn vốn tập trung cho khách hàng ưu tiên là các dự án liên kết theo chuỗi nông sản, các dự án nằm trong chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và các dự án phát triển ngành nghề tại địa bàn nông thôn.

Từ việc tập trung vốn cho các dự án này sẽ giúp cho địa phương hình thành các đơn vị kinh tế tập thể kiểu mới như các hợp tác xã kiểu mới, các DN bán cổ phần cho xã viên. Khi nguồn vốn tín dụng chảy đều vào các đơn vị kinh tế này sẽ thúc đẩy quá trình tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa khép kín ở các địa phương phát triển mạnh, góp phần đẩy nhanh quá trình tái cấu trúc ngành kinh tế nông nghiệp mà Chính phủ đã đề ra.