Dần hoàn thiện thị trường mua bán nợ

Ảnh minh họa

Thời gian qua, NHNN đã chỉ đạo các TCTD tích cực trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro để XLNX; đôn đốc thu hồi nợ; xử lý tài sản bảo đảm; tập trung bán nợ xấu cho VAMC. Đặc biệt, các TCTD phải tiết giảm tối đa chi phí, hạn chế tăng lương, thưởng; giảm mức chi cổ tức hàng năm để tạo nguồn tài chính XLNX…

Dù tiết giảm chi phí nhưng TCTD vẫn phải tiếp tục hỗ trợ vốn cho khách hàng vay với lãi suất hợp lý để khắc phục khó khăn, phục hồi sản xuất kinh doanh, từ đó có nguồn thu để trả nợ NH. Giải pháp “nuôi nợ“ này không những giúp làm giảm nợ xấu mà còn tạo cơ hội cho hàng trăm DN vượt qua khó khăn, tồn tại và có thể tiếp tục phát triển.

Đồng thời, NHNN cũng tăng cường công tác thanh tra, giám sát chất lượng tín dụng và việc chấp hành các quy định của pháp luật về tín dụng, phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phòng rủi ro nhằm làm rõ thực trạng nợ xấu để có biện pháp xử lý phù hợp.

Về hành lang pháp lý, NHNN liên tục ban hành, điều chỉnh để dần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho XLNX.

Các Thông tư 19 về mua, bán và xử lý nợ xấu của VAMC, Thông tư liên tịch số 01 hướng dẫn thủ tục thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai, Thông tư liên tịch số 16 hướng dẫn một số vấn đề về xử lý tài sản bảo đảm... không chỉ gỡ vướng, hỗ trợ XLNX mà còn là cơ sở pháp lý cho bước đầu dần hình thành thị trường mua bán nợ. Đặc biệt, theo Thông tư số 09, từ ngày 1/9 các TCTD, chi nhánh NH nước ngoài có thể được mua nợ nếu được NHNN cho phép.

Như vậy, không chỉ mình VAMC mua nợ xấu của các TCTD như hiện nay, mà tùy vào khả năng, chiến lược kinh doanh của mình, các TCTD khác có thể tham gia thị trường mua bán nợ. Tất nhiên, để làm được điều này họ phải đáp ứng được những điều kiện nhất định.

Ví dụ, chi nhánh NH nước ngoài phải ban hành quy định nội bộ về hoạt động mua bán nợ. Trong đó có quy định rõ về phân cấp thẩm quyền theo nguyên tắc phân định trách nhiệm giữa khâu thẩm định và quyết định mua bán nợ; phương thức mua bán nợ; quy trình mua bán nợ; quy trình định giá khoản nợ; quy trình bán đấu giá khoản nợ trong trường hợp tự đấu giá khoản nợ và quản trị rủi ro đối với hoạt động mua bán nợ...

Mới đây nhất, Thông tư số 14/2015/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung quy định về việc mua, bán và XLNX của VAMC được ban hành. Theo đó, việc mua bán nợ của VAMC cũng sẽ hỗ trợ tích cực cho việc XLNX, hướng tới hoàn thiện thị trường mua bán nợ. Thông tư 14 đã cụ thể hóa một số quy định mới.

Chẳng hạn, thời hạn của trái phiếu đặc biệt vẫn quy định tối đa là 5 năm, nhưng trường hợp phát hành để mua nợ xấu của các TCTD đang thực hiện phương án tái cơ cấu hoặc gặp khó khăn về tài chính thì thời hạn của trái phiếu đặc biệt có thể được kéo dài tới 10 năm. Điều này đồng nghĩa với việc giãn áp lực trích lập dự phòng rủi ro cho TCTD.

Các chuyên gia đánh giá, với Thông tư 14 cơ chế được mua nợ xấu theo giá trị thị trường của VAMC cũng đi cùng với yêu cầu phải thực hiện trích lập dự phòng đối với từng khoản nợ xấu được mua theo giá thị trường. Điều này vừa giúp cho việc hoàn thiện hơn về cơ chế mua bán nợ theo thị trường vừa hỗ trợ cho việc XLNX đi vào thực chất và hiệu quả hơn.