Điểm lại thông tin kinh tế tuần 15/10 - 19/10/2018

Mặc dù xuất siêu 6,33 tỷ USD trong kỳ từ đầu năm đến 15/10/2018, tuy nhiên khu vực kinh tế trong nước lại nhập siêu tới 17,65 tỷ USD, còn khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) xuất siêu lên đến 23,98 tỷ USD.

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, tính đến hết 15/10/2018, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của cả nước đạt 372,87 tỷ USD, tăng 14,6% (tương ứng tăng 47,64 tỷ USD) so với cùng kỳ năm trước.

Trong đó, trị giá hàng hóa xuất khẩu đạt 189,6 tỷ USD, tăng 16,14% và nhập khẩu đạt 183,27 tỷ USD, tăng 13,02% so với cùng kỳ năm ngoái. Cán cân thương mại hàng hóa cho thấy, lũy kế từ đầu năm đến hết kỳ I tháng 10, xuất siêu cả nước lên con số kỷ lục 6,33 tỷ USD.

Số liệu vẫn cho thấy doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI đóng góp chủ chốt trong hoạt động thương mại của các nước. Từ 01/01 đến hết 15/10/2018, kim ngạch XNK của doanh nghiệp FDI đạt 243,88 tỷ USD, tăng 12,96%, tương ứng tăng 27,99 tỷ USD so với cùng kỳ năm 2017.

Trong đó, xuất khẩu hàng hóa của khối doanh nghiệp FDI đạt mức 133,93 tỷ USD, chiếm 70,64% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước. Ở chiều ngược lại, trị giá nhập khẩu của khối này đạt 109,95 tỷ USD, bằng 59,99% kim ngạch nhập khẩu cả nước. Qua đó có thể thấy, từ đầu năm đến giữa tháng 10/2018, khối doanh nghiệp FDI xuất siêu 23,98 tỷ USD, có nghĩa là doanh nghiệp trong nước nhập siêu 17,65 tỷ.

Trong kỳ báo cáo, có tới 30 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm tới trên 90% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước, trong đó có 5 mặt hàng đạt trên 10 tỷ USD. Kim ngạch xuất khẩu một số mặt hàng chủ lực tiếp tục đạt mức cao như điện thoại và linh kiện đạt 38,82 tỷ USD; hàng dệt may đạt 23,75 tỷ USD; điện tử, máy tính và linh kiện đạt 22,89 tỷ USD; máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác đạt 12,82 tỷ USD; giày dép các loại đạt 12,35 tỷ...

Theo nhận định từ giới phân tích, với bối cảnh kinh tế trong và ngoài nước đang duy trì xu hướng thuận lợi, dự báo kim ngạch xuất khẩu cả năm 2018 có thể đạt khoảng 239 tỷ USD, tăng trưởng 10 - 12%. Ngoài ra, thông lệ cho thấy lượng đơn hàng thường rơi vào quý cuối năm sẽ tăng thêm sức bật cho xuất khẩu đạt mức cao trong các tháng cuối năm.

Có thể nói, bức tranh thương mại của Việt Nam từ đầu năm đến nay cũng như vài năm trở lại đây là rất tích cực. Tuy nhiên, để có thể phát triển thương mại một cách bền vững trong thời gian tới, vẫn còn một số vấn đề cần phải giải quyết.

Đó là, nhập siêu có xu hướng gia tăng nhanh ở khối doanh nghiệp trong nước, cán cân thương mại của các doanh nghiệp trong nước năm 2017 thâm hụt 26,2 tỷ USD, tăng so với mức 21,9 tỷ USD của năm 2016, trong khi thặng dư thương mại của các doanh nghiệp FDI lại tăng rất nhanh, từ 23,8 tỷ USD năm 2016 lên 29,2 tỷ USD năm 2017.

Doanh nghiệp Việt Nam còn nhiều hạn chế về năng lực sản xuất, công nghệ và cạnh tranh. Do vậy, khả năng tạo ra giá trị gia tăng cho hàng hóa và dịch vụ xuất khẩu còn chưa cao, chưa tham gia được vào những khâu có giá trị gia tăng cao trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Thị trường trong nước từ 15/10 - 19/10

Thị trường ngoại tệ, tuần từ 15/10 – 19/10, tỷ giá trung tâm tiếp tục được NHNN điều chỉnh tăng – giảm nhẹ qua các phiên trong tuần. Chốt tuần 19/10, tỷ giá trung tâm được niêm yết ở mức 22.719 VND/USD, giảm nhẹ 02 đồng so với cuối tuần trước đó. Tỷ giá mua giao ngay vẫn được NHNN niêm yết ở mức 22.700 VND/USD; tỷ giá mua kỳ hạn 3 tháng ở mức 22.775 VND/USD. Tỷ giá bán ra được niêm yết ở mức thấp hơn 50 đồng so với trần tỷ giá, phiên cuối tuần ở mức 23.351 VND/USD.

Tỷ giá LNH biến động trong biên độ hẹp các phiên tuần qua. Cuối tuần 19/10, tỷ giá giao dịch ở mức 23.351 VND/ÚD.

Thị trường tiền tệ LNH tuần vừa qua, lãi suất LNH VND biến động tăng – giảm nhẹ qua các phiên ở tất cả các kỳ hạn. Chốt tuần 19/10, lãi suất giao dịch quanh mức: ON 3,16% (+0,06 đpt); 1W 3,32% (+0,06 đpt); 2W 3,58% (+0,16 đpt); 1M 3,90% (+0,08 đpt).

Tương tự, lãi suất LNH đối với USD biến động trong biên độ hẹp so với tuần trước đó ở tất cả các kỳ hạn. Phiên cuối tuần 19/10, lãi suất đứng ở mức ON 2,30 (không thay đổi); 1W 2,38% (-0,01 đpt), 2W 2,47% (+0,02 đpt) và 1M 2,58% (-0,04 đpt).

Với thị trường mở, tuần qua, NHNN giảm khối lượng chào thầu tín phiếu NHNN xuống mức 10.000 tỷ đồng đều với kỳ hạn 14 ngày, lãi suất 3,0%. Các TCTD chỉ hấp thụ được 1.650 tỷ đồng. Trong tuần khối lượng tín phiếu đáo hạn ở mức với 1.900 tỷ đồng. Như vậy, NHNN bơm ròng 250 tỷ đồng ra thị trường, đưa khối lượng tín phiếu lưu hành trên thị trường giảm xuống mức 36.890 tỷ đồng.

NHNN duy trì chào thầu 1.000 tỷ đồng/phiên trên kênh cầm cố trong tuần qua với kỳ hạn 7 ngày, lãi suất giữ ở mức 4,75%, tuy nhiên không có khối lượng trúng thầu.

Trên thị trường trái phiếu, tuần qua, thị trường trái phiếu chính phủ sơ cấp giao dịch trầm lắng. Mặc dù khối lượng dự thầu lớn gấp 2 lần khối lượng cần huy động nhưng tỷ lệ trúng thầu chỉ đạt 29%.

Cụ thể, KBNN gọi thầu 3.500 tỷ đồng TPCP ở 4 loại kỳ hạn 5, 10, 15 và 20 năm. Tuy nhiên, KBNN chỉ huy động được 100 tỷ đồng kỳ hạn 5 năm, 286 tỷ đồng kỳ hạn 10 năm và 25 tỷ đồng kỳ hạn 15 năm. Lãi suất trúng thầu 3 loại kỳ hạn trên lần lượt là 4,1% (+0,08 đpt), 4,85% (không thay đổi) và 5% (-0,12 đpt).

NHCSXH gọi thầu 1.190 tỷ đồng TPCPBL ở 2 loại kỳ hạn 10 và 15 năm. Kết quả, Cơ quan này huy động được 950 tỷ đồng kỳ hạn 15 năm với lãi suất trúng thầu không thay đổi so với phiên đấu thầu trước đó ở mức 6%.

Trên thị trường chứng khoán, tuần vừa qua, thị trường tiếp tục đà giảm điểm của tuần trước đó, tuy đã chững lại. Chốt tuần 19/10, VN-Index đứng ở mức 958,36 điểm, giảm 11,72 điểm (-1,21%) so với tuần trước đó; HNX-Index giảm 1,66 điểm (-1,51%) xuống 108,10 điểm.

Thanh khoản thị trường giảm mạnh so với tuần trước đó với giá trị giao dịch đạt trên 4.100 tỷ đồng/phiên. Khối ngoại tiếp tục bán ròng gần 203 tỷ đồng trên cả 2 sàn.

Tin quốc tế

Trên thị trường tài chính quốc tế, đồng USD khởi sắc trong tuần qua nhờ biên bản phiên họp tháng 9 của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ FOMC. Cụ thể, các nhà hoạch định chính sách phát tín hiệu lãi suất sẽ tiếp tục được nâng dần khi tăng trưởng kinh tế ổn định, thị trường lao động vững chắc và lạm phát gần ngưỡng mục tiêu 2%.

Tuy nhiên, triển vọng tăng lãi suất cũng diễn ra trong điều kiện thị trường đang bấp bênh cùng mối lo từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, khả năng suy giảm tăng trưởng toàn cầu và sự suy yếu của thị trường bất động sản Mỹ.

Theo đó, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết, Cơ quan này sẽ cố gắng cân bằng những rủi ro giữa việc kinh tế tăng trưởng quá nóng nếu tăng lãi suất quá chậm với việc bóp nghẹt tăng trưởng kinh tế bằng việc tăng lãi suất quá nhanh.

Chứng khoán chạm đáy, tăng trưởng thấp nhất gần một thập kỷ đang tạo thêm gánh nặng cho lãnh đạo Trung Quốc, trong bối cảnh chiến tranh thương mại với Mỹ. Ngày 18/10, chỉ số Shanghai Composite trên sàn chứng khoán Thượng Hải (Trung Quốc) xuống đáy 4 năm vì bị bán tháo.

Cùng ngày, Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục đưa cuộc chiến thương mại với Trung Quốc sang chiến trường mới, khi tuyên bố rút khỏi một hiệp ước về bưu chính. Đến ngày 19/10, Trung Quốc tiếp tục đón nhận thông tin GDP quý III, với tốc độ tăng trưởng chỉ 6,5% so với cùng kỳ năm ngoái – thấp nhất kể từ khủng hoảng tài chính toàn cầu 2009. Thế khó của Trung Quốc lúc này là giữ ổn định tài chính trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế giảm tốc, chiến tranh thương mại leo thang với Mỹ và Fed nâng lãi suất.

Việc không dán nhãn thao túng tỷ giá lên Trung Quốc trong báo cáo tiền tệ của Bộ Tài chính Mỹ ngày 17/10 được xem là giúp Bắc Kinh có thêm dư địa để cho phép tỷ giá đồng nội tệ giảm sâu hơn. Bên cạnh đó là hàng loạt biện pháp kích thích như hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc cho các ngân hàng và huy động vốn từ trái phiếu để đầu tư vào cơ sở hạ tầng. Đây là dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đang phải nhượng bộ nỗ lực giảm đòn bẩy trong nền kinh tế.