Lạm phát có thể tăng cao trong quý 2, giảm trở lại trong quý 3/2024

Báo cáo đánh giá, Việt Nam tiếp tục chặng đường phục hồi không mấy bằng phẳng trong tháng 4, phần nào phản ánh mức độ bất ổn cao của môi trường toàn cầu. Điều đáng khích lệ là xuất khẩu tăng 10,6% so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu nhờ nhóm hàng điện tử (+20% so với cùng kỳ). Tuy nhiên, những rủi ro bên ngoài khiến tâm lý trong ngắn hạn trở nên tương đối cẩn trọng, bất chấp lòng tin vào sự phục hồi gia tăng nhờ tính chu kỳ trong thương mại toàn cầu. Một số nhà xuất khẩu đã ghi nhận những mối lo ngại bắt nguồn từ gián đoạn ở Biển Đỏ trong thương mại với châu Âu. Không bất ngờ khi xuất khẩu dệt may và da giày vốn có điểm đến chính là châu Âu đã ngưng phục hồi, giảm gần 3% so với cùng kỳ năm trước.

Mặc dù vậy, năng lực sản xuất của Việt Nam mở rộng thông qua các dòng FDI dồi dào sẽ tạo thêm điều kiện thuận lợi cho sự phục hồi mang tính chu kỳ mạnh mẽ hơn khi thương mại chung lấy lại phong độ. Trong bốn tháng đầu năm, FDI mới vào lĩnh vực sản xuất tăng 50% so với cùng kỳ năm trước, còn vốn FDI giải ngân cũng vọt lên mức cao kỷ lục trong nhiều năm, đạt hơn 6 tỷ USD. Apple, vốn đã đầu tư gần 16 tỷ USD, vừa công bố ý định đẩy mạnh đầu tư ở Việt Nam sau khi CEO Tim Cook có chuyến đến thăm.

Trong khi nhu cầu hàng hóa vẫn đang phục hồi dần, nhu cầu đối với dịch vụ du lịch đã gia tăng. Một phần là nhờ chính sách nới lỏng thị thực năm ngoái, Việt Nam đã đón tổng cộng hơn 6 triệu lượt khách quốc tế từ đầu năm tới nay, cho thấy mục tiêu 17-18 triệu khách tới cuối năm hoàn toàn nằm trong tầm tay. Trên thực tế, Việt Nam có tỷ lệ phục hồi hàng tháng cao nhất ở ASEAN kể từ tháng 2.

Phục hồi du lịch của Việt Nam đã vượt 100% mức của năm 2019

“Tuy nhiên, trong bối cảnh cạnh tranh thu hút khách du lịch trong khu vực ngày càng gia tăng, chúng tôi cho rằng các biện pháp như mở rộng danh sách miễn thị thực, vốn đang được xem xét, sẽ đóng vai trò quan trọng trong duy trì “phong độ” hiện tại của Việt Nam”, báo cáo nhận định.

Ngoài ra, lạm phát dường như đã trở thành một vấn đề sát sườn. Lạm phát toàn phần tháng 4 tăng gần 0,1% so với tháng trước, đẩy lạm phát so với cùng kỳ lên 4,4%, tương đương với dự báo của thị trường (HSBC: 4,4%; BBG: 4,4%). Đây là lần đầu tiên trong hơn một năm rưỡi lạm phát tăng đến gần mức 4,5%.

Lạm phát tháng 4 so với cùng kỳ năm ngoái đã tăng gần chạm 4,5%

Cũng giống như những lần trước, yếu tố thúc đẩy chính vẫn là giá dầu cao hơn và lạm phát thực phẩm tăng.

“Yếu tố giá dầu một lần nữa nhắc chúng ta về mức độ dễ bị ảnh hưởng của Việt Nam đối với những biến động trên thị trường hàng hóa thế giới, trong khi yếu tố liên quan đến lạm phát thực phẩm cho thấy ngay cả với một nước xuất khẩu lương thực như Việt Nam cũng không tránh khỏi ảnh hưởng từ chi phí thực phẩm cao”, theo các chuyên gia Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu HSBC.

Trong bối cảnh áp lực lên VND gần đây gia tăng, đã có những băn khoăn liệu điều này có thúc giục NHNN tăng lãi suất. Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu HSBC nhận định: “Mặc dù cũng có rủi ro nhưng chúng tôi không cho rằng khả năng này sẽ xảy ra. Chúng tôi kỳ vọng lạm phát sẽ vượt trần 4,5% trong quý 2/2024 nhưng chỉ trong thời gian rất ngắn, trước khi có thể giảm xuống dưới 4% so với cùng kỳ năm trước trong quý 3/2024. Ngoài ra, việc tăng lãi suất trong khi tăng trưởng tín dụng còn yếu có thể ảnh hưởng không tốt đến tăng trưởng kinh tế mới "chớm nở", và đây cũng không phải "liều thuốc tiên" để hỗ trợ cho đồng nội tệ. Vì vậy, chúng tôi không kỳ vọng NHNN sẽ có động thái”, Bộ phận Nghiên cứu Toàn cầu HSBC nhận định.