Động lực phát triển vùng Tây Bắc

Sau những công trình ấn tượng như đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai đi vào hoạt động, cáp treo Fansipan khánh thành… Lào Cai được đánh dấu như một điểm đến luôn duy trì sự hấp dẫn cho đầu tư, giao thương, du lịch và trải nghiệm. Nhưng nhìn rộng hơn, các dự án mang tính biểu tượng của một vùng đất đang phát triển nói trên cũng được kỳ vọng góp phần cải thiện tình hình kinh tế - xã hội của cả vùng Tây Bắc, khu vực vốn luôn được đánh giá là có ít lợi thế để phát triển năng động.

Lào Cai thành công nhờ biến mình thành trung tâm hội nhập

Từ tầm nhìn vượt lên

Không phải ngẫu nhiên mà Lào Cai luôn được NĐT ưu ái chọn làm điểm đến để rót vốn đầu tư. Nếu xét trong cục diện chung của 63 tỉnh thành trên cả nước, vốn đầu tư đổ vào Lào Cai không phải cao nhất. Song nếu so với cả khu vực Tây Bắc thì khó có địa phương nào vượt được Lào Cai về thu hút đầu tư.

Tính đến hết tháng 4/2016, toàn tỉnh có 565 dự án đầu tư còn hiệu lực với tổng vốn cam kết gần 80.000 tỷ đồng. Trong đó, 28 dự án FDI có tổng số vốn là 11.000 tỷ đồng; 537 dự án đầu tư trong nước với tổng số vốn 69.000 tỷ đồng. Sức hút đầu tư của Lào Cai còn thể hiện ở thành tích nhiều năm liền luôn nằm trong top đầu bảng xếp hạng Chỉ số Năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI).

“Lào Cai đã làm được điều khác thường”, PGS-TS. Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam đánh giá. Dưới góc nhìn của ông Thiên, thành công này có được là nhờ tỉnh đã sớm nhận diện mình là trung tâm của hội nhập. Ông phân tích, Lào Cai xác định thế mạnh của mình nằm ở tính liên kết, cửa khẩu, do đây là cửa ngõ của Việt Nam và các nước ASEAN với thị trường Vân Nam và miền Tây Nam của Trung Quốc.

Xác định rõ lợi thế của mình, Lào Cai đã tập trung từng bước hoàn thiện hệ thống hạ tầng liên kết vùng và quốc tế. Nhờ đó, kinh tế biên mậu phát triển và trở thành điểm hội nhập quốc tế. Cũng theo ông Thiên, Lào Cai thuộc số ít tỉnh vùng Tây Bắc sớm chọn con đường hướng về DN, cũng là vì địa phương này đã chọn mình thành trung tâm hội nhập, đón cơ hội vào, xác định cạnh tranh ở đẳng cấp cao…

“Cho nên, tôi đánh giá cao Lào Cai ở chỗ tầm nhìn vượt lên, chọn cái khó để làm trước dù là tỉnh nghèo”, ông Thiên bày tỏ. Nhờ điểm mấu chốt là có tầm nhìn đúng, chính quyền các cấp tại Lào Cai đã từng bước hình thành cơ sở quyết định để thay đổi toàn bộ cấu trúc phát triển địa phương này, từ đó thay đổi thể chế, có chính sách phù hợp, lấy hội nhập làm cơ sở cho đổi mới…

Đương nhiên, các thay đổi của Lào Cai vừa qua có dấu ấn của ngành Ngân hàng. Ông Đinh Ngọc Hiền, Giám đốc NHNN chi nhánh tỉnh Lào Cai cho biết, các dự án quan trọng được hình thành từ một phần hỗ trợ của vốn ngân hàng tạo thành dấu ấn cho phát triển kinh tế Lào Cai, điển hình là dự án cáp treo Fansipan, Nhà máy Gang thép Việt Trung; Nhà máy sản xuất phân bón Diamon Photphat (DAP) số 2; các nhà máy thủy điện…

Điều ông Hiền nói cũng được ông Đặng Xuân Phong, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai thừa nhận, trong dòng chảy phát triển kinh tế - xã hội mạnh mẽ của tỉnh, nguồn vốn ngân hàng cũng đóng vai trò huyết mạch nền kinh tế, khơi thông và mở rộng dòng vốn tín dụng, tạo động lực phát triển kinh tế mới.

Vốn ngân hàng luôn đi đầu trong các lĩnh vực xây dựng cơ bản, đầu tư cơ sở hạ tầng, ưu tiên cho các dự án thuộc các ngành, các lĩnh vực kinh tế ưu tiên như nông nghiệp, nông thôn, sản xuất hàng xuất khẩu, các DNNVV… góp phần khơi mở những tiền năng kinh tế của tỉnh.

Đến tiếp thêm động lực phát triển

Tuy nhiên những chuyển động có phần chững lại của kinh tế Lào Cai mấy năm trở lại đây cho thấy sự phát triển của tỉnh dường như đang cần thêm động lực. Nếu so với mục tiêu đi đầu trở thành động lực thúc đẩy cả vùng Tây Bắc, thì Lào Cai cũng đang cách khá xa so với kỳ vọng.

Ông Trần Bắc Hà, Chủ tịch HĐQT NHTMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) chỉ ra thách thức là Lào Cai đã không thể tự mình mở rộng quy mô nền kinh tế. Tổng thu ngân sách của tỉnh có mức tăng tưởng cao trong các năm qua, nhưng tới nay mới chỉ chiếm 0,62% tổng thu ngân sách quốc gia. Trong khi đó, gần đây thứ hạng PCI của Lào Cai lại có biểu hiện giảm sút, một số chỉ tiêu năng lực cạnh tranh có chiều hướng giảm hoặc chững lại.

Ông Nguyễn Văn Hiếu, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng lo ngại, mô hình tăng trưởng kinh tế của Lào Cai vẫn bị động, thiếu chuyên môn sâu và hàm lượng kỹ thuật cao, thiếu sự liên kết, khó khai thác thế mạnh hạ tầng thương mại để thu hút vốn FDI, ODA… Do đó, số vốn đầu tư tuy nhiều nếu so với khu vực Tây Bắc, song chưa nhiều khi so với các vùng khác trên cả nước.

Tuy nhiên, điều đáng mừng là với nền tảng phát triển đã được định hình và thiết lập trong những năm qua, thì để tiếp tục tạo động lực mới cho phát triển sẽ không phải là việc khó khăn đối với lãnh đạo Lào Cai. PGS-TS. Trần Đình Thiên quả quyết, Lào Cai phải xốc lại cho một giai đoạn mới. Về cơ bản, theo ông Thiên, hướng phát triển của tỉnh cần tiếp tục gắn với hội nhập, song đặt ở đẳng cấp cao hơn. Đây chính là điểm bùng nổ, buộc Lào Cai phải thay đổi, đất nước phải thay đổi.

Và để bùng nổ, các chuyên gia cho rằng Lào Cai cần có công trình hạ tầng quy mô đủ lớn để kết nối với cả khu vực. Đơn cử tuyến hành lang quốc tế Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng trở thành lợi thế cạnh tranh của đất nước, để xây dựng khu vực này thành trung tâm logistics. Như vậy, Lào Cai sẽ trở thành điểm kết nối của cả khu vực ASEAN với Trung Quốc.

Với câu chuyện thu hút đầu tư vào cơ sở hạ tầng, các chuyên gia đề xuất việc quy hoạch sân bay. Theo đó, sân bay Nà Sản (Điện Biên), sân bay Lai Châu cần xem xét đầu tư ở quy mô phù hợp, dồn nguồn lực để Lào Cai đầu tư sân bay cấp 4E để đón máy bay quy mô lớn. Và cùng với việc hoàn thiện các tuyến đường cao tốc nội vùng, đường sắt, đường thuỷ… Lào Cai sẽ thành động lực phát triển cho cả vùng Tây Bắc, các chuyên gia khẳng định.