Hạn chế phương tiện cá nhân: Cần bắt đầu từ quy hoạch

Bình quân hàng tháng, trên địa bàn thành phố Hà Nội có từ 18-22 nghìn xe gắn máy, 6-8 nghìn xe ô tô đăng ký mới. Với tốc độ này, dự báo đến năm 2020 Hà Nội sẽ có gần 1 triệu ôtô, chưa kể ô tô của các lực lượng vũ trang, các tỉnh vào Thủ đô; và khoảng 7 triệu xe máy. Con số này cho thấy áp lực lên hạ tầng giao thông tại nội đô là khá lớn, và để giải quyết tình trạng này, Hà Nội đã đưa ra lộ trình dừng sử dụng xe máy vào năm 2025.

Cần thu hút đầu tư tư nhân để phát triển nhanh xe buýt

Đây không phải là lần đầu tiên Hà Nội tính đến chuyện giảm tải giao thông bằng cách hạn chế xe máy cá nhân. Trước đó, năm 2003, Sở Giao thông - Vận tải Hà Nội đưa phương án quy định xe máy đi vào ngày chẵn, lẻ theo số cuối của biển số đã đăng ký; riêng thứ Bảy, Chủ nhật các xe lưu thông bình thường. Tuy nhiên, quy định này đã nhanh chóng “chết yểu”.

Đến năm 2004, Hà Nội lại ban hành và thực hiện quy định tạm ngừng đăng ký xe máy ở một số quận nội thành. Quy định trên lập tức lại trở thành “miếng bánh” để người ngoại thành, ngoại tỉnh “bán suất” đăng ký cho người nội thành. Cuối cùng trước sự phản ứng mạnh của dư luận, cuối năm 2005, HĐND TP. Hà Nội đã chính thức bãi bỏ quy định này. Điều đó cho thấy hạn chế phương tiện giao thông cá nhân cần phải có lộ trình và quy hoạch rõ ràng.

Theo một số chuyên gia, nếu tắc đường mà chỉ hạn chế phương tiện cá nhân, không để ý đến quy hoạch giao thông đô thị thì cũng không ổn. Giao thông đô thị chỉ hiệu quả khi có quy hoạch tốt, chứ không chỉ riêng việc hạn chế phương tiện cá nhân là có thể giảm tải hệ thống. Đồng thời nếu chúng ta có quy hoạch, nhưng việc quản lý quy hoạch không tốt thì cũng chưa giải quyết được tình trạng ùn tắc giao thông nghiêm trọng ở khu vực nội đô hiện nay…

Anh Phan Anh (Hà Nội) chia sẻ, nói là Hà Nội rộng, dân số đông, nhưng thực chất hiện đang phân bố rất không đều, chủ yếu dồn cục, tập trung ở mấy quận nội thành. Đây cũng chính là nguyên nhân cơ bản gây ùn tắc, ô nhiễm...

Thay vì tìm giải pháp về hạ tầng giao thông thì giải pháp chuyển bớt phần lớn các trường đại học, các cơ sở dạy nghề, các bến xe ra khỏi các quận trung tâm là hiệu quả nhất, hiệu quả tức thì. Vừa giải quyết được bài toán chống ùn tắc, ô nhiễm, vừa cân bằng được tiềm lực phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội cho các huyện ngoại thành.

Còn theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, nguyên Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô Việt Nam: “Khâu yếu nhất và cũng là nguyên nhân lớn nhất dẫn đến ùn tắc giao thông ở Hà Nội chính là quy hoạch và thực hiện quy hoạch. Nếu vẫn cứ để xảy ra tình trạng nhà máy, xí nghiệp di dời đến đâu, chung cư mọc lên thay thế đến đó thì giải pháp hạn chế xe cá nhân cuối cùng cũng chỉ gây khó cho dân chứ không đạt được hiệu quả trong việc chống ùn tắc”.

Một giải pháp nhận được khá nhiều sự đồng tình của người dân chính là phát triển hệ thống xe buýt công cộng. Chị Hoàng Yến chia sẻ, hiện nay mới chỉ có các công ty nhà nước đầu tư vào phát triển hệ thống xe buýt công cộng với lượng xe và tuyến còn khá hạn chế.

Bên cạnh đó, chất lượng phục vụ, chất lượng xe còn nhiều vấn đề khiến người dân không mặn mà. Do đó, cần thu hút đầu tư tư nhân để phát triển nhanh xe buýt. Tuy nhiên, để khuyến khích tư nhân đầu tư vào xe buýt thì cần phải có lộ trình cấm xe máy. Bởi nếu xe máy còn được phép hoạt động thì chả tư nhân nào dám đầu tư xe buýt cả.

Bên cạnh đó, Hà Nội có thể thí điểm một số tuyến phố cấm xe máy, để ưu tiên sử dụng các phương tiện công cộng trên các tuyến này. Đối với một số phố nhỏ, ngõ nhỏ (trên tuyến) nơi các phương tiện giao thông công cộng không vào được có thể xây dựng các bãi gửi xe máy, xe đạp để thu gom trông giữ miễn phí cho người dân, tạo điều kiện để người dân sử dụng phương tiện công cộng.

Đồng thời, công tác quy hoạch xây dựng phải được giám sát chặt chẽ. Hạn chế tối đa các công trình nhà ở cao tầng trong khu vực nội đô mà thay vào đó đẩy mạnh phát triển các khu chung cư, đô thị mới tại các huyện ngoại thành.

Như vậy, vừa dãn dân trong nội thành, lại vừa tạo điều kiện phát triển ngoại thành kết hợp với việc nâng cao chất lượng giao thông công cộng thì bài toán về giao thông đã có thêm một lời giải.