Hành trang khi ra “biển lớn”

Ông Nguyễn Hữu Thái Hòa

Trong thị trường khu vực và rộng hơn là toàn cầu, các DN Việt Nam cần phải chuẩn bị những gì?

Đối với thị trường kinh tế cạnh tranh khốc liệt như hiện nay thì các DN của chúng ta phải học cách huy động vốn. Trước hết là tạo khả năng tiếp cận vốn hiện được chu chuyển rộng khắp, trên phạm vi toàn cầu và thường chịu sự chi phối của các NHTM, quỹ đầu tư, và các tổ chức tài chính khác. Tại nhiều nước đang phát triển, nhà nước cũng là nhà đầu tư rất lớn (ở Việt Nam, đầu tư nhà nước hiện chiếm khoảng 35% tổng đầu tư xã hội).

Các hình thức huy động vốn cũng trở nên đa dạng hơn, không chỉ là vay tín dụng, phát hành trái phiếu và cổ phiếu, mà còn là sự giao thoa giữa chúng. Một lưu ý là các định chế tài chính ngày càng coi việc có hay không khía cạnh “xanh” trong dự án, trong sản xuất kinh doanh như một yêu cầu bắt buộc để có thể cung ứng vốn. Thứ nữa là tài sản có và dòng tiền sản xuất kinh doanh. Nhiều tài sản thì khả năng thế chấp vay vốn cao; song vay vốn theo dòng tiền ngày càng được lưu tâm.

Bên cạnh đó cũng phải quan tâm đến quản trị sự bất định thông qua việc hiểu và sử dụng hiệu quả các công cụ phòng chống rủi ro, “biến cái bất định thành cái xác định” (như công cụ phái sinh; bảo hiểm). Nhận thức và đảm bảo đầy đủ yêu cầu tiêu chuẩn, các hàng rào kỹ thuật (nhất là tại các thị trường phát triển) cũng là một cách hạn chế rủi ro đối với các nhà xuất khẩu. Nắm bắt mức độ bất ổn kinh tế vĩ mô để có thể tiên liệu về thay đổi chính sách (sốc chính sách) là cơ sở cho những điều chỉnh bộ phận hay điều chỉnh tổng thể chiến lược kinh doanh.

Bước vào giai đoạn hội nhập là phải chấp nhận có rủi ro, các DN cần gì để hạn chế rủi ro là thấp nhất?

Hiểu thông tin cam kết hội nhập là chưa đủ; cần nắm bắt cả những chính sách, cải cách hiện hành và sắp tới của Chính phủ. Thực tiễn kinh doanh cũng là một cơ sở “đắt giá” để Chính phủ có cam kết hội nhập, có chính sách thích hợp hơn. Và điều đó đòi hỏi phải có những trao đổi, đối thoại cởi mở, thẳng thắn giữa DN, hiệp hội với Chính phủ.

Ngoài ra, Nhà nước còn có thể có những chính sách, chương trình hỗ trợ vốn cho DN, nhất là các DNNVV. Nhà nước và DN là bạn đồng hành, song không nên quá “gần gũi” để tạo sự đàng hoàng, minh bạch.

Trên thực tế, tranh luận và thực thi đảm bảo hợp đồng kinh doanh và quyền lợi DN dựa trên cơ sở và thủ tục pháp lý phải là một phần không tách rời của đời sống DN, nhất là trong bối cảnh hội nhập sâu rộng dựa trên các cam kết và chuẩn mực quốc tế.

Điều đó chỉ có thể đạt được nhờ không ngừng nâng cao hiểu biết và khả năng vận dụng cơ sở pháp lý cũng như cơ chế, quy trình giải quyết tranh chấp. Hội nhập vừa là cơ hội, vừa là thách thức và có không ít rủi ro. Song rủi ro lớn nhất của không hội nhập là không có sự phát triển đi cùng thời đại. Đồng thời, hội nhập mới chỉ là điều kiện cần chứ chưa phải đủ cho phát triển.

Vậy theo ông, cơ hội của các DN Việt Nam là gì?

Hội nhập phải là một bộ phận trong cải cách và chiến lược phát triển, gắn bó hữu cơ với tiến trình cải cách bên trong của đất nước. Nhìn chung cam kết và thực thi cam kết hội nhập (nhất là các FTAs có thể được ký kết trong năm 2015) tương thích với yêu cầu cải cách, tái cấu trúc nền kinh tế và thay đổi mô hình tăng trưởng của Việt Nam trong giai đoạn phát triển hiện nay. Và đó cũng chính là cơ hội và thách thức.

Cả Chính phủ, bộ máy Nhà nước, DN và xã hội cần vào cuộc vì một đất nước Việt Nam hưng thịnh, phát triển bền vững. Tất cả phụ thuộc vào chính đội ngũ DN của chúng ta.

Xin cảm ơn ông!