Hãy biết tự bảo vệ mình

Ảnh minh họa

Đó là một kỹ năng sống mà ai cũng cần phải có, nhưng đáng tiếc là không ít người trong chúng ta chưa có sự quan tâm đúng mức. Câu chuyện “trở thành người tiêu dùng thông thái” mà bài viết này sẽ bàn đến cũng là một ví dụ sinh động. Và có điều đáng để ý là bản thân nó cũng… “chẳng mới nhưng cũng không hề cũ” và dường như đang sẵn sàng “nóng” lên bất cứ lúc nào!

Mới đây thôi, trong một hội thảo do Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tổ chức, thì ông Nguyễn Mạnh Hùng - Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội có “tiết lộ” một thông tin rằng, có khoảng… 90% người tiêu dùng trong nước không hề biết đến việc có một tổ chức để bảo vệ quyền lợi cho mình trong các giao dịch mua bán hàng hóa. Con số này thật đáng giật mình, bởi như thế là hầu hết chúng ta chẳng “thèm” quan tâm đến chuyện mình, với tư cách người tiêu dùng, có những quyền lợi gì và được ai bảo vệ.

Vậy điều này gây nên những tác hại thế nào? Xin dẫn ra đây số liệu từ cuộc khảo sát của Viện Nghiên cứu xã hội - kinh tế và môi trường tiến hành vào đầu năm nay: Có đến 46% người tiêu dùng đã mua phải hàng hóa kém chất lượng hơn so với quảng cáo đã đưa ra. Bên cạnh đó, khoảng 40% số người mua hàng đã mua phải hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Tuy nhiên, chỉ có khoảng 3% số “nạn nhân” này biết đến và gửi đơn khiếu kiện đến các cơ quan chức năng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đang của mình. Họ hành xử như thế, đa phần là do… không biết kêu ở đâu và bị đè nặng bởi tâm lý “bỏ qua”, vì cho rằng số tiền mất mát không đáng là bao và rất ngại khi làm các thủ tục cần thiết để khiếu kiện.

Việc này gây ra những tổn thất cho người tiêu dùng là đương nhiên. Nhưng đằng sau nó, lại là một hệ lụy mà ít người để ý. Đó là việc vô hình trung, những người tiêu dùng “vô tâm” ấy đã gián tiếp tiếp tay cho gian lận thương mại. Những công ty hay cơ sở sản xuất đã và đang làm ra những hàng hóa không đảm bảo chất lượng ấy, có thể sẽ yên tâm mà… tiếp tục sản xuất như vậy, bởi cái lợi trước mắt và thấy “không có vấn đề gì”!

Bởi vì, chẳng có ai nói đến chuyện này. Nhưng nếu mang kiểu làm ăn “chụp giựt” ấy mà hội nhập với thế giới, thì rõ ràng các doanh nghiệp đó sẽ tự “khai tử” mình một cách chóng vánh.

Trở lại với vai trò của người tiêu dùng. Đến đây chúng ta có thể thấy rằng nếu xây dựng được một “văn hóa tự bảo vệ”, thì “người tiêu dùng thông thái” không những đảm bảo được quyền lợi chính đáng và hợp pháp của mình, mà còn góp phần làm lành mạnh hóa môi trường kinh doanh, thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp một cách lâu dài và bền vững.