Khó khăn tuyển sinh nghệ thuật
Mùa tuyển sinh năm 2017-2018 cũng không ngoại lệ, nhiều cơ sở đào tạo lo lắng trước lượng thí sinh ảo, đăng ký nhiều nhưng lúc tuyển đạt tỷ lệ rất thấp. Ví dụ như trường Đại học Nghệ thuật Huế, những năm trước tuyển được khoảng 300 đến 400 thí sinh, thì năm 2016 chỉ tuyển được 100 em; trong số các ngành của trường thì có ngành đồ họa trong 2 năm liền 2015 và 2016 không tuyển được thí sinh nào. Số lượng sinh viên theo học ngành này tại Trường hiện nay là 25 sinh viên và giảm rõ theo từng năm.
Học trò và chuyên gia từ Anh trong một tiết học tại Nhạc viện Quốc gia Việt Nam |
Cũng ở ngôi trường này, ngành đồ họa tạo hình có nguy cơ đóng cửa do rất hiếm thí sinh đăng ký. Tại Học viện Âm nhạc Huế, những năm trước tuyển được 200 thí sinh hệ chính quy, thì năm 2016 chỉ tuyển được 37 em; trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội, có những chuyên ngành rất ít hồ sơ nộp về, như ngành Lý luận phê bình sân khấu và Lý luận phê bình điện ảnh chỉ có vài hồ sơ.
Ở trường Cao đẳng Múa Việt Nam, việc tuyển sinh những năm qua cũng rất khó khăn mà theo ông Nguyễn Văn Quang - Hiệu trưởng nhà trường, để tuyển được những em có năng khiếu đã khó, đến khi duy trì việc học còn khó hơn, bởi nhiều gia đình không muốn con theo ngành phải luyện tập vất vả mà lúc ra trường đi làm đồng lương lại thấp.
Nhiều trường đào tạo các môn nghệ thuật truyền thống cũng “kêu trời” do khó khăn trong tuyển sinh các môn nghệ thuật tuồng, chèo, cải lương… Để “cứu” nghệ thuật truyền thống, từ năm 2013, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đổi mới hình thức đào tạo.
Theo đó, thực hiện Dự án đào tạo thí điểm diễn viên, 4 nhà hát trực thuộc, gồm Nhà hát Chèo Việt Nam, Nhà hát Tuồng Việt Nam, Nhà hát Cải lương Việt Nam, Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam sẽ tham gia liên kết đào tạo, phối hợp với các trường nghệ thuật tham gia giảng dạy, đào tạo.
Và trong dự án trên, Nhà hát Chèo Việt Nam đề nghị có 20 chỉ tiêu đào tạo diễn viên trình độ trung cấp hệ chính quy (3 năm); Nhà hát Tuồng Việt Nam đề xuất 30 chỉ tiêu đào tạo diễn viên và nhạc công hệ trung cấp; Nhà hát Cải lương Việt Nam với 35 chỉ tiêu (20 diễn viên, 15 nhạc công); Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam xin 40 chỉ tiêu diễn viên. Riêng Nhà hát Chèo Việt Nam đề nghị tuyển diễn viên ở độ tuổi học sinh vào lớp 10.
Tuy nhiên từ đó đến nay, các nhà hát mới chỉ tuyển được một khóa duy nhất, đồng thời số lượng học viên theo học cũng không được duy trì đầy đủ. NSƯT Hoàng Văn Đạt - Phó Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam chia sẻ: “Dự án cho phép tuyển 35 em, nhưng chúng tôi chỉ tuyển được 15 và chỉ còn 12 người theo học. Năm học 2015-2016, do không có thí sinh đăng ký chúng tôi không thể triển khai tiếp”. NSƯT Hoàng Văn Đạt cũng nêu lên một thực trạng tại Nhà hát Cải lương Việt Nam, do tuyển người học khó nên luôn thiếu diễn viên, nhạc công, phải khoán cho nhạc sĩ thu đĩa sẵn.
Trước tình trạng “đói” thí sinh, nhiều trường đã phải chủ động “đi săn” tại các địa phương, thay vì thông báo tuyển sinh rồi chờ thí sinh nộp hồ sơ đăng ký dự tuyển. Trường Múa TP Hồ Chí Minh còn đến tận từng gia đình để giới thiệu về những ưu việt khi trúng tuyển vào trường, nhằm giúp gia đình và các thí sinh có sự hào hứng tham gia. Một số trường khác lại chủ động kết nối, quảng bá trên các phương tiện truyền thông, mạng xã hội về sự tiện lợi khi tham gia đăng ký tuyển sinh…
Rõ ràng, đó là những động thái tích cực, chứng tỏ các trường ngành nghệ thuật đã chủ động hơn trong công tác tuyển sinh. Song như đánh giá của không ít chuyên gia văn hóa, một số trường đào tạo nghệ thuật vẫn theo lối tư duy cũ, vẫn chủ quan, một số trường có thể thực hiện cách này từ sớm hơn nhưng đã không làm. Bởi vậy, từ các bộ, ngành chủ quản đến các trường đào tạo nghệ thuật, việc tìm ra một lối đi, một hình thức thu hút thí sinh đăng ký là vô cùng quan trọng và cần thiết.