Khúc bi tráng trong bản Giao hưởng tháng 8

Tôi thường đi không biết bao lần qua cái hàng song sắt ấy và chẳng thể nào quên những vết đạn còn vương lại theo thời gian. Đôi lúc tôi cứ ngẩn ra trước một lỗ sâu hoắm còn giữ lại cái vỏ đạn trên thanh sắt của hàng rào bao quanh Nhà khách Chính phủ. Nơi đây là một Di tích lịch sử cách mạng. Ai cũng rõ ngôi nhà khách này chính là dinh thự Bắc Bộ phủ, nơi đã xảy ra cuộc chiến kiên cường và bất khuất của một đơn vị vệ quốc đoàn nhỏ bé, chống lại cả binh đoàn lính lê dương của thực dân Pháp, cách đây 66 năm.

Quân và dân ta trong ngày chiếm Phủ toàn quyền (Bắc Bộ phủ), tháng 8/1945. (Ảnh: ST)

Mọi ký ức trở về như ngày nào khi bài ca “19 tháng 8” thường vang lên trong tâm tưởng mọi người. Một không khí rạo rực và hào hùng khi quân và dân thủ đô ào ạt tiến lên trong ngày giành lại chính quyền. Ngôi nhà Phủ toàn quyền được đổi thành Bắc Bộ phủ từ ngày đó. Nơi đây đã trở thành trụ sở của chính quyền cách mạng và cũng là nơi Bác Hồ trở về làm việc trong những ngày đầu tiên.

Nhưng rồi mọi chuyện trở nên nóng bỏng khi giặc Pháp âm mưu trở lại đánh chiếm nước ta một lần nữa. Toàn dân tộc ta sôi động trong một tâm thế mới của những ngày toàn quốc kháng chiến. Lời hiệu triệu của Bác Hồ, ngày 19/12/1946 vang lên:

“…Không! Chúng ta thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ… Hỡi đồng bào!... là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc…”.

Và đó cũng là ngày giặc Pháp mở cuộc tiến công hòng đánh chiếm Bắc Bộ phủ một cách nhanh chóng, với âm mưu đánh úp trụ sở lãnh đạo chính quyền cách mạng. Nhưng Bác Hồ và Chính phủ ta đã nắm rõ âm mưu đó, nên đã rút lui sớm trở về An toàn khu. Để cầm chân giặc, chính quyền cách mạng đã cử một đại đội cảm tử ở lại, cùng với các đơn vị khác ở các trận địa trên khắp địa bàn Hà Nội, chiến đấu với khẩu hiệu “Cảm tử cho Tổ quốc quyết sinh”.

Riêng Đại đội 1 của chính trị viên Lê Gia Định ở lại giữ Bắc Bộ phủ. Sau khi làm lễ nhận danh hiệu “Đội quyết tử của thủ đô”, Đại đội nắm tay nhau thề: “Chúng tôi còn, Bắc Bộ phủ còn”. Với họ đây là ngôi nhà của cha Hồ, nơi nuôi dưỡng những ý tưởng cách mạng giải phóng đất nước, giành lại độc lập tự do cho dân tộc Việt Nam. Họ sẽ quyết hy sinh cho đến chiến sĩ cuối cùng để bảo vệ ngôi nhà lịch sử này. Cuộc chiến đấu mang tính chất một mất một còn, nung nấu ý chí của những người con quyết tử của thủ đô; Họ sẵn sàng lao vào cuộc chiến tử thủ với giặc Pháp.

Biết lực lượng của ta có ít người cùng với số lượng vũ khí ít ỏi, giặc Pháp huy động một đơn vị xe tăng, gồm 18 chiếc, cùng khoảng 300 tên lính lê dương mở cuộc tấn công ào ạt nhằm nhanh chóng chiếm lại Bắc Bộ phủ. Một cuộc chiến tưởng như không cân sức, nhưng không ngờ suốt từ 21giờ tối 19/12, đến 15 giờ ngày 20/12/1946, giặc Pháp đổ bộ quân tới 6 lần bắn phá dữ dội vào Bắc Bộ phủ nhưng đều bị các chiến sĩ ta đánh bật ra. Chúng bị chết và thương vong nhiều, tính tới hơn trăm tên và không lường được sự chống trả quyết liệt và sẵn sàng hy sinh của những người lính Cụ Hồ. Lần lượt từng chiến sĩ đều giành lấy nhiệm vụ ôm bom ba càng lao vào xe tăng địch và bắn trả kẻ địch đến viên đạn cuối cùng. Lực lượng của Đại đội 1 bị tiêu hao dần, bởi kẻ địch quá đông, trong khi đó đạn dược cũng đã cạn kiệt.

Bất ngờ, xe tăng địch húc đổ hàng rào để cho bộ binh tiến vào, nhưng các chiến sĩ ta vẫn kiên cường bắn trả và quyết sống mái đánh một trận cuối cùng, nên giặc Pháp không dễ gì vào được tới cửa. Nhưng rồi mọi người lần lượt hy sinh chỉ còn lại Đại đội trưởng Lê Gia Định. Giặc Pháp tiến vào ngôi nhà. Anh chờ cho bọn chúng vào trong sân, rồi bất ngờ ôm quả bom lớn lao đến đập kíp nổ vào thành xe tăng. Quả bom nổ tung, xe tăng cháy bùng lên và hàng chục tên lính Pháp lăn lộn trong vũng máu. Người Đại đội trưởng anh dũng hy sinh trong thế đứng cao vời vợi cùng những tiếng ca vang từ hàng triệu trái tim người con đất Việt. Cả đơn vị anh hùng; họ đã chiến đấu và hy sinh anh dũng với đúng như lời thề: “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”…

Giờ đây, tất cả đã trở thành lịch sử, một lịch sử hào hùng và bất tử. Mỗi vết đạn còn ghi dấu trên hàng rào sắt của ngôi nhà ấy. Mỗi vết đạn như một câu chuyện có thể âm vang lên những âm thanh của một thời hào sảng. Mỗi khi đến tháng 8, bao giờ trong tôi cũng vang lên bản giao hưởng hùng ca của một ngày cách mạng bắt đầu cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Ngày lại ngày, đi qua ngôi nhà lịch sử cách mạng, Bắc Bộ phủ xưa và Nhà khách Chính phủ nay, tôi không thể không dừng chân trước những vết đạn ấy; và lại nhớ đến cuộc chiến bất tử của người anh hùng Lê Gia Định cùng với đồng đội của mình.

Vẻ đẹp của sự quyết tử mà họ đã chiến đấu và hy sinh như một bức tranh hoành tráng, mỹ lệ và đầy bi tráng.

Vương Tâm