Kinh tế Nga tăng trưởng mạnh mẽ

Thống kê từ Cơ quan Thống kê Liên bang Nga Rosstat cho thấy trong năm 2018, GDP của Nga đạt mức tăng 2,3% so với năm 2017 và đạt con số 103,6 nghìn tỷ Rúp. Trong đó, mức tăng trưởng kinh tế đã vượt qua cả dự đoán trước đó của Bộ Kinh tế Nga cũng như Ngân hàng Thế giới (WB) khi cho rằng, kinh tế Nga sẽ đạt mức tăng trưởng 2%.

Báo cáo của Rosstat còn cho thấy các lĩnh vực có mức tăng trưởng lớn hơn 6% bao gồm ngành kinh doanh khách sạn, thực phẩm, tài chính và bảo hiểm. Xây dựng và khai thác mỏ cũng là những lĩnh vực đóng vai trò quan trọng trong con số tăng trưởng của nền kinh tế Nga khi lần lượt đạt mức tăng trưởng là 4,7% và 3,8%.

Kinh tế Nga đang vươn lên mạnh mẽ

Với những diễn biến tích cực của tăng trưởng kinh tế như vậy, theo dự báo của ngân hàng đa quốc gia Standard Chartered, đến năm 2020, kinh tế Nga sẽ vượt Đức và Anh, đứng vào nhóm 5 nước có nền kinh tế phát triển nhất thế giới. Còn theo thống kê của World Bank, trong bảng xếp hạng Doing Business, Nga đã vươn từ vị trí thứ 35 lên 31 trong một năm. Năm 2012, vị trí của Nga trong bảng xếp hạng này là đứng thứ 120.

Như vậy, nền kinh tế Nga đã liên tiếp tăng trưởng trong 3 năm qua sau khi sụt giảm 2,5% năm 2015. Với những kết quả như vậy, có thể thấy rằng các biện pháp trừng phạt kinh tế của Mỹ và đồng minh ít nhiều tác động đến nền kinh tế Nga trong thời gian qua, tuy nhiên quốc gia này vẫn có những phương pháp riêng để đảm bảo sự tăng trưởng cho nền kinh tế.

Thông qua các lệnh trừng phạt mà phương Tây áp dụng, Nga đã có nhiều biện pháp cải cách nền kinh tế của mình. Mà trong đó, thành tựu đáng kể nhất là việc phi USD trong nền kinh tế Nga. Chính phủ Nga đã thực hiện nhiều biện pháp để giảm thiểu tối đa lượng dự trữ USD trong kho bạc nhà nước, đồng thời thực hiện hàng loạt hành động nhằm đào thải đồng USD trên mọi giao dịch của Nga.

Cụ thể, vào năm 2010, đầu tư vào trái phiếu chính phủ Mỹ của Nga, cùng với đồng USD, vốn được coi là các công cụ tài chính đáng tin cậy và có tính thanh khoản nhất thế giới, đã đạt mức 176 tỷ USD. Tuy nhiên, trước sức ép ngày một gia tăng từ các lệnh trừng phạt của Washington, Ngân hàng Trung ương Nga đã quyết định giảm thiểu đầu tư vào trái phiếu chính phủ Mỹ. Kể từ tháng 4/2014, Ngân hàng Trung ương Nga đã bắt đầu giảm nguồn tài chính đầu tư vào các trái phiếu Mỹ, nhưng đến năm 2018 lượng bán ra đã tăng vọt. Sau các lệnh trừng phạt của Mỹ, các nhà quản lý Nga đã ngay lập tức giảm một nửa lượng đầu tư vào trái phiếu kho bạc Mỹ. Qua đó, các biện pháp trừng phạt đã không gây ra nhiều tác động. Như vậy, tính đến tháng 6/2018, tỷ trọng trái phiếu trong dự trữ ngoại tệ của Nga chỉ còn dưới 10% và đến nay con số này đã giảm xuống gần bằng 0.

Việc từ bỏ các trái phiếu Mỹ cũng là hợp lý theo quan điểm kinh tế học, bởi điều này sẽ giúp thị trường tài chính Nga tránh khỏi cú sốc trong trường hợp có thêm lệnh trừng phạt áp đặt lên các công ty trong nước.

Trong khi giảm đầu tư vào trái phiếu chính phủ bằng đồng USD, Nga lại gia tăng thu mua dự trữ vàng. Năm 2018, Ngân hàng Trung ương Nga đã thu mua 92,2 tấn vàng dự trữ, đạt kỷ lục mới và vươn lên đứng đầu thế giới về sức mua kim loại quý này. Tỷ trọng dự trữ vàng trong tổng dự trữ ngoại tệ hiện ở mức 18%, đạt mức hơn 2.000 tấn. Đây là một công cụ để bảo đảm đầu tư và phân tán rủi ro trong trường hợp Nga vẫn đang phải đối mặt với tình trạng gia tăng cấm vận và kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều diễn biến phức tạp.

Ngoài ra, sau khi Mỹ và phương Tây áp dụng trừng phạt, Nga buộc phải tìm kiếm các thị trường mới và những cơ hội hợp tác mới. Nước Nga hướng về các nền kinh tế vững mạnh và ít bị tác động bởi yếu tố chính trị đến từ châu Á, trong đó phải kể đến Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ... Thị trường của nền kinh tế Nga đã được mở rộng đáng kể sau khi họ buộc phải tự tìm hướng đi mới vì bị trừng phạt.

Với những bước điều chỉnh chính sách hợp lý và xu hướng tăng của giá dầu mỏ, tới cuối năm 2018, Nga lần đầu tiên đạt thặng dư ngân sách sau bảy năm. Theo thống kê của Bộ Tài chính Nga, mức thặng dư ngân sách năm 2018 của Nga đạt mức 2,5% GDP. Trong năm 2017, ngân sách Nga đã bị thâm hụt với mức chi tiêu vượt mức thu ngân sách khoảng 1,4% GDP. Thặng dư ngân sách sẽ giúp tạo ra biên độ an toàn cho nền kinh tế và giúp Nga có thể chống chọi lại những lệnh trừng phạt mới từ phương Tây.

Ngoài ra, Nga hiện là một trong số những nước có nợ nước ngoài thấp nhất thế giới, chỉ đạt mức 525 tỷ USD. Theo phân tích của Ngân hàng USB của Thụy Sĩ, Nga hiện đang đi đầu về mặt giảm tỷ lệ nợ nước ngoài (bao gồm cả nợ chính phủ và nợ của tất cả các khu vực trong nền kinh tế). Các nhà kinh tế tin rằng, quy mô nợ hiện nay của Nga là tối ưu ở mức 20,4% GDP và tổng nợ nước ngoài cũng phù hợp với quy mô dự trữ ngoại tệ của nước này.