Kinh tế Nhật Bản: Còn nhiều hệ lụy
Ảnh minh họa |
Vừa qua, theo dữ liệu thống kê được công bố, kinh tế Nhật Bản đã tăng trưởng cao hơn so với kỳ vọng trong ba tháng đầu năm 2015: tăng trưởng kinh tế bình quân đạt 2,4% trong quý I/2015, có tốc độ tăng trưởng liên tục đầu tiên kể từ năm 2013. Ngay sau khi tốc độ tăng trưởng kinh tế trong quý I được công bố, chỉ số Nikkei 225 đã tăng 0,82%, góp phần khẳng định chu kỳ bội thu của chứng khoán Nhật Bản trong thời gian gần đây.
Bên cạnh đó, thông tin này cũng nhanh chóng hạ nhiệt kỳ vọng về các gói kích thích tiếp theo từ Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ). Theo chuyên gia kinh tế chiến lược cao cấp của công ty chứng khoán Daiwa, Takuya Takahashi dữ liệu tăng trưởng kinh tế trong quý I và thu nhập theo năm tài khóa của các doanh nghiệp đến tháng 3/2015 nhìn chung là rất tốt, và điều đó sẽ đem lại sự lạc quan cho kinh tế Nhật Bản trong cả năm.
Tuy nhiên, cũng có nhiều ý kiến cảnh báo rằng, mặc dù đang trên đà cất cánh nhưng tăng trưởng của cả năm 2015 có thể không có nhiều thay đổi. Theo chuyên gia Marcel Thieliant của Capital Economics, một số chỉ số kinh tế khác như PMI (chỉ số quản trị nhà mua hàng) và chỉ số hàng tồn kho đang có dấu hiệu xấu đi, tốc độ tăng trưởng tiêu dùng vấn yếu có thể ảnh hưởng không tích cực đối với tốc độ tăng trưởng kinh tế trong quý II/2015. Hiện tại, PMI ở mức 4%, thấp hơn mức đỉnh của tháng 1/2015 và chỉ số hàng tồn kho đang có xu hướng gia tăng.
Bên cạnh đó, việc tăng thuế doanh thu từ mức 0,5% lên 0,8% nhằm hỗ trợ giảm bớt gánh nặng nợ quốc gia vào năm ngoái được đánh giá là đã góp phần làm suy yếu nhu cầu tiêu dùng trong nước. Đây là lần đầu tiên trong 17 năm qua, thuế doanh thu đã tăng mạnh, góp phần đẩy nền kinh tế vào suy thoái và đặt chương trình thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Thủ tướng Shinzo Abe vào mối nghi ngại lớn. Chính vì thế, Chính phủ đã trì hoãn kế hoạch tăng thuế lần hai trong năm nay sang năm 2017.
Hiện tại, vẫn chưa rõ ràng rằng liệu việc tăng tiền lương từ các công ty lớn của Nhật Bản được công bố hàng năm có thể thúc đẩy sức mua trong nền kinh tế hay không. Theo khảo sát của chuyên gia kinh tế trưởng của IHS Economics, Harumi Taguchi thì sức mua của các hộ gia đình vẫn còn yếu do việc tăng lương đang ở mức thấp.
Ngoài ra, Nhật Bản cũng đang đau đầu với diễn biến của giá cả đang có xu hướng xa rời mục tiêu đặt ra trong thời gian gần đây (mức lạm phát mục tiêu mà BoJ đặt ra trong năm 2015 là 2%). Lạm phát của Nhật Bản trong tháng 3/2015, mặc dù là tháng đầu tiên tăng tốc trong 10 tháng trở lại đây nhưng mới chỉ tăng ở mức rất thấp là 0,2%.
Hiện tại giữ vững được lạm phát là cơ sở để chính sách của Chính quyền Abe vượt qua được nỗi lo giảm phát và kích hoạt sự tăng trưởng kinh tế. Bởi vì giảm phát có vẻ như là một tín hiệu tốt đối với người tiêu dùng, nhưng điều đó lại có nghĩa người tiêu dùng sẽ trì hoãn các nhu cầu vì hy vọng giá cả sẽ tiếp tục giảm, và điều này lại tác động không tích cực đến người sản xuất, họ sẽ không thực hiện các kế hoạch mở rộng sản xuất, thậm chí là có thể thu hẹp. Đó sẽ là những thông tin vô cùng xấu đối với một nền kinh tế.