Lo ngại tăng trưởng kinh tế giảm dần đã được loại trừ
ADB dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam ở mức 6,9% | |
Vai trò của DN trong tăng trưởng kinh tế cao | |
Tăng trưởng kinh tế sẽ không giảm tốc mạnh |
Theo báo cáo VIETNAM CHARTBOOK mà Công ty Chứng khoán Sài Gòn (SSI) vừa công bố, từ số liệu vĩ mô 9 tháng, đã xuất hiện một số tín hiệu lạc quan hơn cho tăng trưởng kinh tế trong năm 2018 mà điểm nhấn chính nằm trong ngành công nghiệp. Nhiều ngành công nghiệp như thép, ôtô, dệt may, dược và tinh chế dầu mỏ đang có tăng trưởng cao giúp bù đắp cho sự giảm tốc của công nghiệp điện tử. Giá cả hàng hóa tăng cũng như nền thấp của cùng kỳ đã thu hẹp đà giảm của ngành khai khoáng, giúp khai khoáng không còn là gánh nặng lớn như các năm trước.
Đáng chú ý về thị trường tiền tệ, báo cáo ghi nhận, chính sách tiền tệ đã được vận hành linh hoạt và bao quanh vấn đề chính là kiểm soát tỷ giá. “Thanh khoản ngân hàng được chủ động giảm bớt đẩy lãi suất tăng đã giúp ổn định đồng VND. Tín dụng tăng chậm hơn các năm trước nhưng tốc độ tăng trưởng GDP vẫn ở mức cao là một dấu mốc quan trọng để có hướng đi mới trong kiểm soát tín dụng”, báo cáo cho biết.
Xuất khẩu đang là một trong những trụ cột của tăng trưởng |
Tuy vậy, đi cùng những kết quả này là những rủi ro không thể bỏ qua. Thứ nhất, tốc độ tăng trưởng của ngành nông nghiệp quý III không còn giữ được phong độ cao như 2 quý đầu năm. Tăng trưởng ngành nông nghiệp quý III chỉ đạt 2,2%, thấp hơn đáng kể so với mức tăng 3,28% của nửa đầu năm, cho dù đây vẫn là mức cao so với mặt bằng chung của các năm trước. Sự giảm tốc của quý III vì vậy có thể coi là sự “hồi quy” của ngành nông nghiệp sau nửa đầu năm tích cực nhờ thời tiết và giá cả thuận lợi.
Ngành nông nghiệp có giá trị lớn thứ 2 trong cơ cấu GDP nên việc tăng trưởng chậm đã luôn là “sức ì” với tăng trưởng nói chung. Điều này đặt ra vấn đề phải tiếp tục có sự thay đổi nhanh hơn nữa trong sản xuất nông nghiệp để kéo tăng trưởng ngành lên đến 4%-5%, qua đó giảm sức ì cho nền kinh tế.
Thứ hai, ngành du lịch đang đối mặt với thách thức từ sự giảm tốc nhanh của khách du lịch quốc tế. Trong nhóm thị trường lớn, khách Trung Quốc đạt 3,8 triệu lượt, tăng 29,7% và khách Hàn Quốc là 2,56 triệu lượt, tăng 49,6%. Trong khi cùng kỳ, 2 nhóm khách này tăng lần lượt 47,7% và 51,2%. Lượng khách đến từ Trung Quốc tăng chậm lại là nguyên nhân chính khiến tăng trưởng khách du lịch quốc tế giảm dần, kéo theo ngành du lịch và dịch vụ lưu trú ăn uống. Sâu xa hơn, điều này phần nào phản ánh tác động của chiến tranh thương mại đến nhu cầu của thị trường Trung Quốc - thị trường lớn thứ hai về hàng hóa và lớn nhất về du lịch của Việt Nam. Do đó, đây sẽ là rủi ro cho không chỉ năm 2018 mà còn cả cho các năm tiếp theo.
Thứ ba, CPI 9 tháng đã tăng 3,2% so với cuối năm 2017, mức cao nhất 5 năm. Trong các tác nhân có thể làm lạm phát tăng cao trong quý IV, lương thực và năng lượng (xăng, dầu, gas) là 2 nhóm mặt hàng cần phải quan tâm nhiều nhất.
Thứ tư, hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu cùng yếu đi kéo giảm tăng trưởng chung. Cụ thể, xuất nhập khẩu tháng 9 đã giảm mạnh sau khi đạt kỷ lục trong tháng 8. Tổng giá trị thương mại hai chiều giảm -9,2% so với tháng 8 và chỉ tăng 8,1% so với cùng kỳ, kéo tăng trưởng 9 tháng xuống mức 13,7%, thấp hơn nhiều mức tăng 21,2% của năm 2017 và đây là tốc độ tăng thấp thứ hai trong 20 tháng trở lại đây (chỉ cao hơn tháng 6/2018).
Bên cạnh đó, việc Chỉ số PMI tháng 9 giảm xuống mức thấp nhất 10 tháng (xu hướng giảm tốc nhanh của chỉ số PMI bắt đầu từ tháng 6, thời điểm nổ ra chiến tranh thương mại Mỹ - Trung) và nhập khẩu tháng 9 giảm 8,52% so với tháng 8 (nhập khẩu phần lớn là nguyên liệu đầu vào sản xuất và xuất khẩu), có thể xem là một chỉ báo cho thấy hoạt động xuất khẩu kỳ sau cũng sẽ chậm lại.
Bình luận về tổng quan kinh tế 9 tháng và triển vọng thời gian tới, ông Nguyễn Đức Hùng Linh - Giám đốc bộ phận phân tích và tư vấn đầu tư khách hàng cá nhân, SSI cho rằng: “Lo ngại tăng trưởng kinh tế giảm dần đều gần như đã được loại trừ nhờ kết quả của quý III đã tích cực hơn”. Tuy nhiên, chuyên gia này cho rằng, những thách thức với các cân đối vĩ mô đang gia tăng. Làn sóng bảo hộ và chiến tranh thương mại đã có những tác động rõ rệt hơn đến hoạt động sản xuất theo cả chiều hướng tích cực lẫn tiêu cực trong khi thị trường tài chính, tiền tệ phải chịu sức ép nhiều hơn từ các yếu tố bên ngoài.
“Mục tiêu kiểm soát lạm phát, tỷ giá gặp nhiều thách thức hơn các năm trước. Thực thi chính sách tiền tệ thận trọng, kết hợp khơi thông nguồn vốn ngân sách để thúc đẩy sức cầu nội địa trong bối cảnh rủi ro bên ngoài ra tăng là cần thiết. Bên cạnh đó Việt Nam cũng hoàn toàn có khả năng để cần tận dụng cơ hội nảy sinh từ các căng thẳng thương mại để mở rộng thị trường xuất khẩu và thu hút FDI”, ông Linh khuyến nghị.
TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính-ngân hàng: Từ nay đến cuối năm chỉ còn hơn hai tháng nữa và các động lực tăng trưởng về cơ bản vẫn duy trì như đà hiện nay. Cho nên khả năng tăng trưởng kinh tế vượt mục tiêu là rất cao. Chúng tôi dự báo tốc độ tăng trưởng cả năm sẽ ở mức khoảng 6,8-6,9%. Tuy nhiên vẫn có một số rủi ro, áp lực cần hết sức lưu ý, đặc biệt là áp lực về lạm phát. Vì bên ngoài, đồng USD vẫn có xu hướng tăng giá, giá dầu cũng có khả năng tiếp tục tăng, dù khó tăng mạnh như 2 - 3 tháng vừa qua. Trong nước, ngoài áp lực liên quan đến tăng giá một số mặt hàng dịch vụ công đã nói nhiều thì vẫn còn những áp lực khác. Như trong 9 tháng đầu năm vừa qua, 5 nhóm hàng chiếm 72% chỉ số lạm phát thì đều tăng khá mạnh, cho thấy áp lực tăng giá của các mặt hàng cơ bản của Việt Nam vẫn còn tương đối lớn. Hay lượng cung tiền thường tăng vào cuối năm do tính chất thời vụ thì cũng có thể tạo ra hiệu ứng tới lạm phát. Về tỷ giá, trong bối cảnh đồng USD tiếp tục tăng lên, đồng Nhân dân tệ dự báo sẽ mất giá nhẹ thời gian tới nên rõ ràng tạo ra áp lực cho tỷ giá và đòi hỏi phải điều hành hết sức linh hoạt thì mới có thể giữ ổn định được. Một áp lực nữa là giải ngân đầu tư công chậm mà trong đó có nhiều yếu tố chậm là do phải chờ sửa Luật Đầu tư công. Giả sử dự thảo luật sửa đổi có được trình và thông qua vào cuối năm và sau đó còn phải hướng dẫn triển khai nên cũng không kỳ vọng quá nhanh được. Cho nên trong năm nay chắc chắn đầu tư công khó hoàn thành được theo kế hoạch. |