Ngành Ngân hàng Vĩnh Phúc: Xử lý nợ xấu - Những kết quả bước đầu

	Vĩnh Phúc và bước chuyển từ cải cách hành chính
	Ngành Ngân hàng Vĩnh Phúc: Đi đầu trong tái cơ cấu, xử lý nợ xấu

Ông Nguyễn Văn Tâm

Thời báo Ngân hàng đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Tâm, Tỉnh ủy viên, Giám đốc NHNN Chi nhánh tỉnh Vĩnh Phúc để nhìn lại hành trình một năm vừa qua và chia sẻ những định hướng để tiếp tục triển khai Nghị quyết 42 trong thời gian tới.

Xin ông cho biết đôi điều về kết quả xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42 đối với các TCTD trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc?

Trước hết phải khẳng định rằng Nghị quyết 42 có hiệu lực đã góp phần khắc phục khó khăn, vướng mắc, bất cập về mặt pháp lý so với các quy định hiện hành trong quá trình xử lý tài sản bảo đảm để tạo điều kiện cho TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, Công ty quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) thúc đẩy nhanh quá trình xử lý nợ xấu; tránh trường hợp chủ tài sản cố tình chây ỳ, chống đối kéo dài thời gian, gây ảnh hưởng lớn đến việc xử lý nợ xấu.

Đối với tỉnh Vĩnh Phúc, tính đến quý II/2018, tổng nợ xấu của các khoản nợ hình thành trước ngày 15/8/2017 được xác định theo Nghị quyết 42 là 1.889,3 tỷ đồng; giá trị tài sản bảo đảm của các khoản nợ xấu là 2.240,4 tỷ đồng. Tổng nợ xấu được xử lý đến quý II/2018 là 398,76 tỷ đồng, tăng 72,8 tỷ đồng so với quý I/2018, tỷ lệ tăng là 22,4%.

Nhờ những yếu tố nào mà quá trình xử lý nợ xấu của tỉnh Vĩnh Phúc được đẩy nhanh như vậy, thưa ông?

Nghị quyết 42 ra đời thể hiện sự quan tâm rất lớn của Đảng và Nhà nước, đồng thời tạo hành lang pháp lý thông thoáng, đồng bộ thực hiện đẩy mạnh thu hồi nợ xấu để làm lành mạnh hóa nền kinh tế. Nhận thấy quyết tâm chính trị thống nhất từ các cấp cao nhất, UBND tỉnh Vĩnh Phúc cũng rất quan tâm, sát sao chỉ đạo thực hiện Nghị quyết 42.

Trên cơ sở tham mưu của NHNN Chi nhánh Vĩnh Phúc, ngày 2/10/2017, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành Chỉ thị số 12/CT-UBND về việc thực hiện Nghị quyết số 42 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các TCTD trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Chỉ thị đã nêu rõ mục tiêu, nhiệm vụ, trách nhiệm của các sở, ngành, UBND các cấp và giao cho NHNN tỉnh làm đầu mối phối hợp tổ chức triển khai thực hiện.

NHNN chi nhánh đã thực hiện tốt công tác tuyên truyền Nghị quyết 42 trên các phương tiện thông tin đại chúng và trong các hội nghị. Cụ thể là trực tiếp trả lời phỏng vấn trên Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, cử bộ phận chuyên môn viết bài tuyên truyền trên Báo Vĩnh Phúc; mời đại diện của Công an tỉnh, Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh và đại diện Ban Nội chính tỉnh tham dự Hội nghị trực tuyến giới thiệu về Nghị quyết 42 do NHNN Việt Nam tổ chức…

Qua đó tuyên truyền cho các sở, ban, ngành liên quan và UBND huyện, thành, thị nắm rõ chức năng, nhiệm vụ của đơn vị mình, cũng như các tổ chức, cá nhân vay vốn ngân hàng hiểu rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của mình với TCTD cho vay vốn để thực hiện theo đúng quy định. NHNN Chi nhánh Vĩnh Phúc cũng đã thực hiện tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 7800/KH-UBND ngày 6/10/2017 “Thực hiện đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020 trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc”.

Cùng với đó, việc triển khai Nghị quyết 42 được đồng bộ và có hiệu quả còn nhờ sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan, ban ngành, chính quyền các cấp có liên quan. Đến nay, Tòa án nhân dân tối cao đã ban hành công văn số 152/TANDTC-PC ngày 19/7/2017 hướng dẫn giải quyết tranh chấp hợp đồng tín dụng, xử lý nợ xấu; và văn bản số 3022/TCTHADS-NV1 ngày 15/8/2017 của Tổng cục Thi hành án hướng dẫn một số nội dung liên quan đến triển khai Nghị quyết 42.

Mới đây, Tòa án nhân dân tối cao tiếp tục ban hành Nghị quyết số 03/2018/NQ-HĐTP ngày 15/5/2018 hướng dẫn áp dụng một số quy định của pháp luật trong giải quyết tranh chấp về xử lý nợ xấu, tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu tại Tòa án nhân dân. Đây là dấu hiệu tích cực thể hiện sự quyết liệt của các cơ quan, ban ngành để xử lý dứt điểm nợ xấu.

Ngành Ngân hàng Vĩnh Phúc đã đạt được những kết quả tích cực trong xử lý nợ xấu

Ông có thể cho biết thêm về sự tham gia của các TCTD trên địa bàn vào quá trình thực hiện Nghị quyết như thế nào?

NHNN Chi nhánh Vĩnh Phúc đã triệu tập các TCTD trên địa bàn tham dự Hội nghị trực tuyến giới thiệu về Nghị quyết 42 do NHNN Việt Nam tổ chức. Từ đó giúp cho các TCTD nắm rõ nội dung của Nghị quyết, hiểu hơn về quyền lợi và nhiệm vụ của mình trong việc thực hiện xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42, từ đó triển khai đầy đủ, kịp thời Nghị quyết 42 và các văn bản có liên quan.

NHNN tỉnh cũng đã ban hành công văn số 634/VPH-TTGS về kết quả xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42 của các TCTD trên địa bàn tỉnh, yêu cầu các đơn vị nghiêm túc triển khai, thực hiện tốt chế độ thông tin báo cáo, kịp thời báo cáo NHNN chi nhánh những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện.

Do các TCTD trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc đều nhận thức được tầm quan trọng và ý nghĩa đó nên việc chỉ đạo triển khai thực hiện Nghị quyết là tương đối thuận lợi và nhận được sự đồng thuận cao của các TCTD trên địa bàn. Điều này được thể hiện ở việc các đơn vị đều đã thành lập Ban chỉ đạo xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42 gồm các thành phần theo đúng quy định; tổ chức quán triệt đến 100% cán bộ nội dung Nghị quyết 42 và các văn bản có liên quan.

Các TCTD cũng chủ động xây dựng kế hoạch xử lý nợ xấu theo lộ trình cụ thể, từng TCTD phấn đấu đưa nợ xấu cả nội, ngoại bảng và nợ xấu bán cho VAMC tại đơn vị xuống dưới 3% cuối thời gian thực hiện Nghị quyết. Cử cán bộ quản lý khoản vay thường xuyên rà soát thực trạng cấp tín dụng, nợ xấu theo Nghị quyết 42, từ đó có biện pháp xử lý cụ thể kịp thời đối với từng khoản vay.

Sau một năm thực hiện, ông đánh giá đâu là vấn đề khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai các giải pháp xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42?

Đối với tỉnh Vĩnh Phúc, các vướng mắc hiện nay vẫn tập trung chủ yếu xung quanh vấn đề xử lý tài sản bảo đảm, như việc thực hiện quyền thu giữ tài sản bảo đảm, hay việc áp dụng thủ tục rút gọn trong giải quyết tranh chấp liên quan đến tài sản bảo đảm tại tòa án, cũng như việc bàn giao tài sản sau khi đấu giá…

Tôi xin lấy ví dụ, Điều 7 của Nghị quyết 42 quy định về quyền thu giữ tài sản bảo đảm, theo đó TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán nợ xấu có quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu của bên bảo đảm khi đáp ứng được đầy đủ các điều kiện quy định tại Nghị quyết. Trong đó có điều kiện “Tại hợp đồng bảo đảm có thỏa thuận về việc bên bảo đảm đồng ý cho TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu khi xảy ra trường hợp xử lý tài sản bảo đảm theo quy định của pháp luật”.

Tuy nhiên rất nhiều hợp đồng thế chấp của các TCTD trước đây đều chưa có điều khoản này, hoặc có điều khoản nhắc đến nhưng nội dung chưa thể hiện rõ. Đặc biệt đối với các khoản nợ xấu, khách hàng thường không hợp tác nên việc bổ sung điều kiện này là rất khó khăn. Trong thực tế, ngay cả cơ quan thi hành án khi tiến hành thi hành với đầy đủ các lực lượng chuyên môn như công an, chính quyền địa phương, Tài nguyên môi trường… thì việc cưỡng chế thu giữ tài sản vẫn rất khó khăn khi có hành vi cản trở, chống đối.

Ông có kiến nghị gì để việc triển khai thực hiện Nghị quyết 42 được đẩy nhanh hơn trong thời gian tới?

Từ vướng mắc mà tôi vừa nêu ở trên, có thể thấy rằng trong các kỳ tiếp theo, chỉ với các chính sách về xử lý nợ xấu và xử lý tài sản bảo đảm của các khoản nợ xấu tại TCTD theo Nghị quyết 42 là chưa đủ. Công tác xử lý nợ xấu tại các TCTD trên địa bàn cả nước nói chung và tỉnh Vĩnh Phúc nói riêng sẽ được đẩy mạnh và có triển vọng đạt được kết quả khả quan hơn nếu có sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, các ngành và toàn xã hội.

Một số ngành khác chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể việc thực hiện xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42 hoặc có nhưng chưa cụ thể, rất khó thực hiện trong thực tế, do đó việc triển khai trên địa bàn còn chưa thực sự hiệu quả do các sở, ngành liên quan còn chờ chỉ đạo của bộ, ngành quản lý.

Bên cạnh đó, qua một năm thực hiện, các TCTD trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc cũng nhận thấy một số vấn đề phát sinh khác. Đó là hầu hết các khoản nợ xác định theo Điểm b Khoản 1 Điều 4 Nghị quyết 42 “Khoản nợ được hình thành trước ngày 15/8/2017 và được xác định là nợ xấu trong thời gian Nghị quyết có hiệu lực” là nợ ngắn hạn, nên đến thời điểm quý II/2018 (sau khi thực hiện Nghị quyết được 10 tháng) thì phần lớn các khoản nợ này đã tất toán và được cho vay theo một chu kỳ mới. Khoản vay ở chu kỳ mới này nếu có phát sinh nợ xấu thì lại không được áp dụng chính sách xử lý nợ xấu và xử lý tài sản bảo đảm quy định tại Nghị quyết. Điều đó dẫn đến khó khăn cho các TCTD trong quá trình xử lý, thu hồi nợ.

Ngoài ra, công tác thông tin báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết 42 với các thông tin, thời điểm, nội dung lấy số liệu quá nhiều chỉ tiêu, vì vậy các TCTD nhất là các chi nhánh NHTM cổ phần, quỹ tín dụng nhân dân khó đáp ứng ngay yêu cầu thống kê, báo cáo về thời gian cũng như chất lượng báo cáo. Từ đó gây khó khăn cho công tác tổng hợp báo cáo NHNN Việt Nam và UBND tỉnh của NHNN chi nhánh.

Xin trân trọng cảm ơn ông!