Ngày Sách Việt Nam ​thúc đẩy văn hóa đọc trong cộng đồng

Sách đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần, góp phần giáo dục, hoàn thiện nhân cách con người và thúc đẩy sự tiến bộ của toàn xã hội. Vì vậy, khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng đồng nghĩa với việc phải xây dựng cho được nền tảng tri thức trong mỗi con người, mỗi gia đình và toàn xã hội.

Đánh giá cao tầm quan trọng của sách và việc đọc sách, ngày 24/2/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 284/QĐ-TTg lấy ngày 21/4 hàng năm là Ngày Sách Việt Nam - cột mốc quan trọng để khuyến khích và phát động phong trào đọc sách, viết sách, quảng bá và lưu giữ sách trên phạm vi toàn quốc. Qua 5 năm tổ chức, Ngày Sách Việt Nam đã trở thành sự kiện văn hóa, một nét đẹp được lan tỏa trong cộng đồng, mang lại những giá trị đích thực và hiệu quả to lớn, thu hút được ngày càng nhiều bạn đọc đến với sách, đặc biệt là tham gia, hưởng ứng tích cực các chuỗi hoạt động liên quan đến sách.

Lan tỏa văn hóa đọc trong nhà trường

Đóng góp quan trọng cho Ngày Sách Việt Nam đó không chỉ cần có sự quan tâm chỉ đạo, ban hành các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Chính phủ, sự nỗ lực của toàn ngành Thông tin và Truyền thông trong xây dựng các thiết chế văn hóa như hệ thống các nhà xuất bản, các cơ sở phát hành sách và các thư viện để tạo ra một chu trình hoàn chỉnh có ý nghĩa quyết định đến sự phát triển của văn hóa đọc. Mà còn là tất cả trẻ em được đọc sách tại lớp học và ở nhà; tất cả học sinh tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông và sinh viên có cơ hội đọc 50-100 đầu sách/em/năm học; là tất cả thầy cô giáo, giảng viên, cha mẹ học sinh thấu hiểu tầm quan trọng của sách đối với con trẻ và luôn tìm mọi cách khuyến khích các em đọc sách, học - làm theo sách. Bởi văn hóa đọc sẽ góp phần nâng cao dân trí vì một Việt Nam nhân văn và sáng tạo cùng với những nỗ lực của chính quyền trong việc thúc đẩy phong trào đọc sẽ cùng tạo ra hệ sinh thái khuyến đọc tại mọi ngôi nhà, trường học, nông thôn và đô thị.

Ngày Sách Việt Nam lần thứ 6 - 21/4/2019 vừa chính thức khai mạc tại Công viên Thống Nhất, Hà Nội, được triển khai trên quy mô rộng, chú trọng đặc biệt đến những địa bàn vùng sâu, vùng xa để hướng tới mục đích thu hẹp khoảng cách hưởng thụ thông tin tri thức giữa các vùng, miền. Từ đó nâng cao mức hưởng thụ về văn hóa đọc của người dân, hệ thống tủ sách gia đình, tủ sách dòng họ, tủ sách lớp học, thư viện tư nhân phục vụ cộng đồng...

Ngày Sách Việt Nam không chỉ là dịp để các nhà xuất bản, các công ty sách giới thiệu những cuốn sách mới tới bạn đọc, lan tỏa tình yêu sách; mà còn tạo cơ hội để các đơn vị gặp gỡ giao lưu, trao đổi và tổ chức các hoạt động gắn liền với sách, tạo sức hấp dẫn ngày càng sâu rộng của chuỗi hoạt động hưởng ứng Ngày Sách Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Hoàng Vĩnh Bảo nhấn mạnh.

Nhân dịp này, Bộ Thông tin và Truyền thông còn tổ chức đánh giá kết quả 5 năm thực hiện Quyết định 284 của Thủ tướng về Ngày sách Việt Nam. Sự kiện đã nhận được sự quan tâm, hưởng ứng tự nguyện tham gia, tổ chức của đông đảo mọi tầng lớp nhân dân, tạo được chuyển biến căn bản trong nhận thức của xã hội về ý nghĩa, giá trị của sách và việc đọc sách trong đời sống cộng đồng; Tổ chức xuất bản được gần 160.000 xuất bản phẩm với khoảng 1,9 tỷ bản; mô hình “đường sách”, “phố sách” đã phát huy hiệu quả… 100% thư viện cấp tỉnh, thành phố của Hà Nội đã tổ chức Ngày hội sách với nhiều hoạt động phong phú nhằm truyền thông, quảng bá rộng rãi các giá trị văn hóa tinh thần của sách, thu hút người dân, phù hợp với điều kiện, đặc thù của địa phương.

Tuy nhiên, theo Cục Xuất bản, In và Phát hành thì bình quân sức đọc của người Việt vẫn chưa được một cuốn sách/năm. Nguyên nhân được đại diện nhiều bộ, ngành, đơn vị xuất bản chỉ ra là do kinh phí hạn hẹp, cơ sở vật chất thiếu thốn, sách in bị cạnh tranh trong thời kỳ công nghệ số… tại Hội thảo “Xây dựng và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng” diễn ra mới đây nằm trong khuôn khổ hoạt động của Ngày Sách Việt Nam 2019.

Ngày hội sách 2019 sẽ có nhiều chương trình hấp dẫn, như: Thi vẽ tranh theo sách với chủ đề “Hà Nội - Thành phố Vì hòa bình”; thi kể chuyện theo sách bằng tiếng Việt và tiếng Anh; thi nhận diện tác giả, tác phẩm; tiếp nhận sách tài trợ của các tổ chức, cá nhân để hỗ trợ các thư viện vùng sâu, vùng xa và các thư viện còn gặp nhiều khó khăn; Hội sách tại Thư viện quốc gia Việt Nam với chủ đề “Sách - Kết nối tri thức và phát triển”…

Công nghệ hiện đại khiến giới trẻ hiện nay “thờ ơ, ngại ngần” lần dở từng trang sách. Để những người trẻ sống chậm hơn, biết cách chọn lựa, tiếp nhận thông tin qua những sản phẩm văn hóa phù hợp... được coi là mục tiêu chính của Ngày Sách Việt Nam, từ đó lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng.

Nhằm phát huy hơn nữa những kết quả đạt được, trong tương lai, Hà Nội cần nghiên cứu, triển khai thêm các chương trình, kế hoạch hỗ trợ hoạt động xuất bản, đẩy mạnh hơn nữa phong trào đọc sách và tôn vinh sách.

Kéo người đọc đến với thư viện nhiều hơn tăng thời gian đọc lâu hơn thì ngoài việc chỉ lấy thư viện làm trung tâm thì còn phải coi người đọc là đối tượng phục vụ, là trung tâm cho hoạt động thư viện. Đặc biệt, ngành xuất bản phải tiếp tục đổi mới mạnh hơn nữa, để vừa đáp ứng nhu cầu ngày càng phong phú, đa dạng của người đọc vừa có trách nhiệm định hướng toàn diện về nhân cách con người; xử lý mối quan hệ giữa tôn trọng và thực hiện tính đa dạng, phong phú của các loại sách, của các đề tài và kiên trì đảm bảo cho dòng mạch chính của các xuất bản phẩm; xử lý mối quan hệ mới giữa xuất bản và phát hành…