Phát triển hệ sinh thái Fintech tại Việt Nam, thúc đẩy đổi mới sáng tạo

	Lo chính sách cho Fintech
	Sandbox: Không áp dụng theo phong trào

Ông Nghiêm Thanh Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Phó Trưởng ban chỉ đạo Fintech NHNN phát biểu khai mạc Hội thảo

Tham dự Hội thảo có ông Nghiêm Thanh Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Phó Trưởng ban Chỉ đạo Fintech; ông Tomi P.Sarkioja, Chuyên gia phát triển khu vực tư nhân Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB); đại diện một số NHTM, một số tổ chức và các chuyên gia tài chính công nghệ trong và ngoài nước.

Trong những năm gần đây, thế giới đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực Fintech. Tại Việt Nam, số lượng các công ty Fintech đã tăng gần gấp bốn lần từ khoảng 40 công ty vào cuối năm 2016 lên đến gần 150 công ty ở thời điểm hiện tại.

Tuy nhiên, Fintech ở Việt Nam hiện đang phát triển ở giai đoạn đầu do hệ sinh thái còn đang trong quá trình hoàn thiện, đồng thời lĩnh vực này hiện nay cũng phải đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có khuôn khổ pháp lý, vốn và nguồn lực con người.

Trong hơn hai năm qua với thiện chí và tinh thần ủng hộ đổi mới sáng tạo, NHNN đã triển khai quyết liệt một số nội dung như: Nghiên cứu một số lĩnh vực trọng tâm của Fintech để có giải pháp hoàn thiện khuôn khổ pháp lý phù hợp, tạo nền tảng cho sự phát triển của lĩnh vực Fintech; phối hợp với ADB tổ chức cuộc thi Fintech Challenge Vietnam năm 2018 và năm 2019 nhằm tạo sân chơi cho các công ty Fintech trong nước và nước ngoài giới thiệu các giải pháp, qua đó phát hiện và nuôi dưỡng các doanh nghiệp có giải pháp hiệu quả, phù hợp với nhu cầu của thị trường.

Bên cạnh đó, tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đối với hoạt động lĩnh vực Fintech trong lĩnh vực thanh toán (như QR Code, thẻ chip...); nghiên cứu, xây dựng khuôn khổ pháp lý đối với hoạt động định danh khách hàng điện tử (e-KYC), giao diện lập trình ứng dụng mở (open API), cho vay ngang hàng... nghiên cứu xây dựng Đề án cơ chế quản lý thử nghiệm (Regulatory Sandbox) cho hoạt động Fintech trong lĩnh vực ngân hàng trình Thủ tướng Chính phủ...

Mặc dù vậy, không thể phủ nhận rằng, bản thân NHNN cũng phải đối mặt với các rào cản không hề nhỏ trong tiến trình này, đặc biệt khi chưa có một khuôn khổ pháp lý và thể chế quản lý cụ thể đối với lĩnh vực Fintech.

Toàn cảnh hội thảo

Chia sẻ tại Hội thảo, ông Nghiêm Thanh Sơn, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Phó Trưởng Ban chỉ đạo Fintech NHNN nhận thấy: Hoàn thiện và phát triển hệ sinh thái Fintech có vai trò quan trọng của Chính phủ, NHNN cũng như các bộ, ngành liên quan, nhất là vấn đề đảm bảo nguồn nhân lực - yếu tố quan trọng góp phần hình thành nên hệ sinh thái Fintech hoàn chỉnh. Ông Sơn nhấn mạnh, cần hiểu rõ vai trò của các TCTD cũng như các công ty Fintech trong hệ sinh thái đó và khẳng định, các chính sách của NHNN luôn hướng tới tăng cường sự hợp tác cùng có lợi giữa ngân hàng và Fintech.

Trao đổi về thực trạng và định hướng phát triển Fintech ở Việt Nam, ông Ngô Văn Đức, Phó trưởng phòng, Vụ Thanh toán đã chỉ ra bốn rào cản về pháp lý trong tiến trình này.

Đó là thể chế quản lý hoạt động Fintech hiện chưa được đề cập tại bất kỳ văn bản pháp lý cụ thể nào; Chưa có quy định về đơn vị chuyên trách hỗ trợ, xử lý các vấn đề liên quan tới hoạt động Fintech; Ngoại trừ hoạt động trung gian thanh toán, cơ bản các hoạt động khác của Fintech chưa được quy định và điều chỉnh bởi các văn bản pháp lý hiện hành.

Và cuối cùng, các quy định pháp lý hiện hành liên quan tới hoạt động nghiệp vụ của các TCTD chưa cho phép việc áp dụng các giải pháp công nghệ hiện đại, đặc biệt là trong lĩnh vực thanh toán.

Có thể thấy, “việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tổng thể cho lĩnh vực Fintech là nhu cầu cấp thiết trong bối cảnh phát triển của CMCN 4.0, đặc biệt trong ngắn hạn khi chưa thể ngay lập tức xây dựng được một khuôn khổ pháp lý tổng thể”, ông Đức cho hay.

Tại Hội thảo, các đại biểu tham dự cũng đã được nghe bà Janet Young - Giám đốc điều hành và trưởng ban các kênh phân phối và số hóa ngân hàng UOB Singapore trình bày tham luận về vấn đề Phát triển hệ sinh thái: Bài học kinh nghiệm và đề xuất nhằm hướng tới phát triển bền vững tại Việt Nam. Đại diện VietinBank cũng nêu ý kiến về hợp tác giữa ngân hàng và công ty Fintech. ThS. Thạch Lê Anh - nhà đồng sáng lập, Chủ tịch Vietnam Silicon Valley (VSV) cũng đã có những chia sẻ về vấn đề huy động vốn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp.

Hội thảo đã quy tụ các ý kiến chia sẻ của chuyên gia trong và ngoài nước về hệ sinh thái Fintech; các thông lệ và kinh nghiệm quốc tế tốt nhất về các quy định và sáng kiến pháp lý nhằm hỗ trợ sự phát triển lành mạnh của Hệ sinh thái Fintech; chính sách hỗ trợ vốn từ khu vực công và các quỹ tư nhân cho các doanh nghiệp khởi nghiệp Fintech cũng như phương thức đào tạo, ươm mầm tài năng trong lĩnh vực Fintech tại Việt Nam...

Những thông tin trao đổi tại buổi Hội thảo sẽ là nguồn thông tin đầu vào rất quý giá đối với các cơ quan quản lý nhà nước nói chung và NHNN nói riêng trong tiến trình xây dựng và đề xuất các giải pháp để hoàn thiện hệ sinh thái Fintech tại Việt Nam, tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp Fintech ở Việt Nam phát triển, phù hợp với chủ trương và định hướng của Chính phủ về một nền kinh tế số trong tương lai.