QTDND: Đã chặt chẽ và an toàn hơn
Ảnh minh họa |
Những khó khăn khi áp dụng những nội dung mới tại Thông tư 04/2015/TT-NHNN (Thông tư 04) của các quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) lại được đưa ra trong Hội nghị sơ kết hoạt động QTDND trong 9 tháng đầu năm 2015, tại Tiền Giang.
Nhiều quỹ phản ánh việc giới hạn địa bàn hoạt động trong một xã hoặc một phường khiến cho các quỹ gặp khó khăn trong huy động và cho vay. Đồng thời cũng làm cho các quỹ khó tăng trưởng về quy mô vốn và khó phát triển thành viên mới. Những phản ánh trên ở Tiền Giang, cũng là thực tế băn khoăn của nhiều đơn vị trên cả nước.
Từ cuối tháng 3/2015 sau khi Thông tư 04 siết chặt địa bàn hoạt động cũng như các quy định giới hạn về tổng mức góp vốn, hạn mức cho vay cũng đã được nhiều QTD cho là chưa phù hợp và gây khó khăn cho các quỹ. Tuy nhiên, nhìn nhận tổng thể, việc NHNN thay đổi các nội dung hoạt động theo Thông tư 04 có mục tiêu chính là giúp cho các quỹ hoạt động ổn định và đúng tôn chỉ mục đích hơn.
Ghi nhận từ thực tế cho thấy rằng, tính đến thời điểm cuối tháng 8/2015, tại Việt Nam có tới gần 1.150 QTDND với hơn 2 triệu thành viên ở khắp các tỉnh thành. Trong khi đó, nhiều QTD bắt đầu có biểu hiện xa rời tôn chỉ mục đích chính của mình. Một số QTD hoạt động ở xã, phường ở những nơi kinh tế phát triển thậm chí còn đang có xu hướng thoát ly nguyên tắc HTX mà chỉ chú trọng cho vay thương mại.
Theo thống kê của Bảo hiểm Tiền gửi Việt Nam, trong vòng 15 năm qua, vì có nhiều QTDND yếu kém trong quản trị và chạy theo lợi nhuận nên đã xảy ra tình trạng đổ vỡ ở gần 40 quỹ. Các chi nhánh của Bảo hiểm Tiền gửi đã phải chi trả gần 27 tỷ đồng cho hơn 1.800 người gửi tiền ở các quỹ này để củng cố niềm tin của người gửi tiền.
Trở lại các quy định mới tại Thông tư 04. Thực ra, bản chất của văn bản pháp lý này là hướng đến việc tái cấu trúc toàn diện hệ thống QTDND. Theo đó, NHNN sẽ đẩy mạnh, chấn chỉnh và nâng cao mức độ an toàn, hiệu quả các QTDND hiện có và chỉ mở rộng mạng lưới QTD khi các đơn vị này đảm bảo được các yếu tố an toàn về vốn và không xa rời tôn chỉ mục đích ban đầu.
Để giám sát chặt chẽ việc này, Thông tư 04 bắt buộc các QTDND phải thu gọn địa bàn hoạt động, tránh chạy theo lợi nhuận, cho vay dàn trải. Đồng thời mỗi QTD chỉ được cho vay không quá tổng số vốn góp và số dư tiền gửi đối với một thành viên, từ đó hạn chế tối đa tình trạng “gia đình hóa” QTD dẫn đến sai phạm trong hoạt động cấp vốn.
Một trong những băn khoăn lớn nhất của các QTDND khi thực hiện Thông tư 04 chính là giới hạn về địa bàn hoạt động. Nhiều ý kiến cho rằng, nếu chỉ được phép hoạt động trong địa bàn một xã thì các quỹ không phát huy hết khả năng. Tuy nhiên, quy định giới hạn này không phải áp dụng cho tất cả các QTD.
Đối với những quỹ đáp ứng đủ các yêu cầu như: có tối thiểu 300 thành viên, có vốn điều lệ tối thiểu gấp 5 lần mức vốn pháp định, có lãi trong 2 năm liên tiếp và có tổng mức nhận tiền gửi từ thành viên tối thiểu bằng 60% tổng mức nhận tiền gửi của quỹ… thì vẫn có thể được hoạt động ở địa bàn liên xã.
Điều này cho thấy, khi ban hành Thông tư 04, NHNN vẫn luôn để cửa ngỏ cho các QTDND có năng lực tài chính tốt và hoạt động kinh doanh hiệu quả có thể phát triển mạnh ở các địa phương.
Có thể nói việc thay đổi các nội dung hoạt động theo Thông tư 04 tính đến thời điểm này đã giúp cho các QTDND hoạt động ổn định và vững vàng hơn. Bên cạnh đó, việc chuyển tiếp đồng thời nhiều nội dung hoạt động cũng là dịp các QTDND phải củng cố lại nhân sự; tăng cường công tác quản trị điều hành, rà soát lại các nội dung hoạt động tại quỹ mình nhằm hạn chế được các rủi ro trong hoạt động.