Tăng sức đề kháng cho nguồn vốn

"Ông lớn" đón đầu xu thế

Đầu tháng 8/2012 một số ngân hàng đã điều chỉnh lãi suất cho kỳ hạn trên 12 tháng như Vietcombank từ đầu tháng này chính thức điều chỉnh lãi suất huy động các kỳ hạn 24, 36, 48 và 60 tháng thêm 0,5% so với trước, lên mức 10%/năm. Lãi suất huy động kỳ hạn 24 tháng tại Agribank cũng áp dụng mức 12%/năm và từ 12 – 18 tháng là 11,5%/năm; và 12%/năm với các khoản tiền gửi trên 3 năm... Lãi suất huy động kỳ hạn dài tăng mạnh nhất là tại BIDV, từ 10%/năm lên 12%/năm cho tất cả kỳ hạn trên 12 tháng.

Nhiều NHTM tăng lãi suất huy động kỳ hạn dài nhằm đưa đường cong lãi suất về đúng quy luật. (Ảnh: ĐK)

Trong bối cảnh tín dụng chưa tăng nhiều, vậy tại sao các NHTM tăng lãi suất huy động, nhất là kỳ hạn dài?

Lý giải việc này, Phó Tổng giám đốc VIB Lê Quang Trung cho rằng, việc tăng lãi suất kỳ hạn dài lên cao là động thái tích cực nhằm cơ cấu lại kỳ hạn trong bảng cân đối của các ngân hàng. Ông Trung phân tích, nếu nhìn lại 6 quý trước, khi NHNN, Chính phủ thực hiện chính sách thắt chặt tiền tệ, người dân chủ yếu gửi tiền kỳ hạn ngắn, khiến 90% vốn huy động của ngân hàng là kỳ hạn ngắn. Chính vì vậy, trong thời gian qua một số ngân hàng đã phải trả giá đắt cho việc bị mất cân đối kỳ hạn nghiêm trọng đối với bảng cân đối tài sản. Bên cạnh đó, để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, hiện nhiều NHTM đang đẩy mạnh cho vay mua nhà, vay tiêu dùng trả góp... những khoản cho vay này đều có kỳ hạn dài. Một ý nghĩa tích cực từ động thái tăng lãi suất: ngoài việc các NHTM muốn cải thiện cơ cấu kỳ hạn trong huy động vốn, thì cũng là cách để giữ chân khách hàng. Thay vì hàng tháng phải thông báo, thuyết phục để khách hàng tiếp tục gửi lại tiền… thì với việc "níu kỳ hạn" bằng lãi suất sẽ gia tăng quyền lợi cho khách hàng, giúp công việc của cán bộ ngân hàng giảm rất nhiều, họ có thêm thời gian chăm sóc khách hàng mới.

Tổng giám đốc OCB Nguyễn Đình Tùng cũng cho rằng, cơ cấu huy động vốn của các ngân hàng rất mất cân đối về kỳ hạn. Với dự báo lạm phát thấp, lãi suất ổn định thì đây là cơ hội tốt để các ngân hàng cơ cấu nguồn vốn. Và cũng lâu rồi, việc này cũng “nhắc” cả ngân hàng lẫn người dân về quy luật của đường cong lãi suất chuẩn: kỳ hạn càng dài, lãi suất càng cao. "Có như vậy nguồn vốn ngân hàng mới ổn định và tác động tích cực đến thanh khoản của ngân hàng - căn bệnh cứ đến hẹn lại lên vào cuối năm" - ông Tùng nhấn mạnh.

Ngân hàng “đổi” lãi lấy ổn định

Với việc lãi suất cho vay giảm, dự báo tín dụng sẽ có mức tăng trưởng tốt hơn trong những tháng tới. Vì thế, các NHTM đang tranh thủ huy động vốn chuẩn bị cho mùa giải ngân cuối năm. Các chuyên gia nhận định: Động thái các ngân hàng tăng lãi suất huy động trước khi tăng tín dụng là khá tích cực, tránh biến động thanh khoản như trước đây: cứ đến cuối năm, tín dụng tăng nhanh, huy động vốn trở nên khó khăn, một số ngân hàng lại đua lãi suất, sử dụng nhiều “chiêu thức” không lành mạnh khiến vốn cứ chạy vòng quanh trong hệ thống ngân hàng, làm thị trường bị xáo trộn. Lãnh đạo một ngân hàng cho rằng: Tăng lãi suất huy động lên, thanh khoản có thể dư thừa một chút còn hơn “nước đến chân mới nhảy”, khiến có kẻ “thừa nước đục thả câu”, đẩy lãi suất huy động lên cao quá mức.

Dĩ nhiên khi đẩy lãi suất huy động kỳ hạn dài lên cao, các ngân hàng chấp nhận ít lãi. Bởi lãi suất huy động kỳ hạn dài tăng sẽ khiến bình quân giá vốn của ngân hàng cao hơn trước đây. Nhưng "nếu nhìn lại việc huy động vốn 6 quý trước, mà một số ngân hàng hiện vẫn đang phải giải quyết những tồn tại do mất cân đối thanh khoản, thì cái giá này không hề đắt" - Phó Tổng giám đốc VIB Lê Quang Trung bày tỏ.

Giữ biên độ chênh lệch lãi suất cho vay và huy động như thế nào là tùy chiến lược, mục tiêu kinh doanh của mỗi ngân hàng, nhưng theo ông Tùng: mức chênh lệch lãi suất 3% là có thể chấp nhận được. Bên cạnh đó, ngoài những khoản cho vay được đưa về mức lãi suất 15%/năm, ngân hàng vẫn còn các khoản vay trung dài hạn lãi suất cho vay có thể cao hơn 15%/năm. Do đó, ngân hàng quyết định đẩy mạnh huy động kỳ hạn dài để bù đắp nguồn trung dài hạn, đảm bảo ổn định cơ cấu nguồn.

Theo cán bộ của một số ngân hàng, gần đây lượng khách hàng gửi tiết kiệm kỳ hạn dài có xu hướng tăng do có thông tin dự báo lãi suất huy động áp dụng đối với các kỳ hạn dưới 12 tháng có thể giảm. Nhiều ý kiến nhận định lúc này, gửi tiền đồng nhất là kỳ hạn dài có lợi hơn nhiều so với các kênh đầu tư khác. Hiện tại, các kênh đầu tư khác như bất động sản, chứng khoán... vẫn chưa nhìn thấy triển vọng tăng trưởng tốt trong thời gian tới.

Thanh Huyền