Trọng tâm là thị trường mua bán nợ
Ảnh minh họa |
Theo báo cáo của Chính phủ tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII, nhiệm kỳ 2011- 2015 đối với Ngành NH được đánh giá là đã tập trung xử lý nợ xấu (XLNX) và cơ cấu lại các NHTMCP yếu kém khá tích cực.
Báo cáo nhấn mạnh: các NHTM bằng các biện pháp chủ động tự xử lý nợ xấu là chủ yếu; đồng thời phát huy vai trò của Công ty Quản lý tài sản các TCTD Việt Nam (VAMC) tham gia xử lý nợ xấu và phát triển thị trường mua bán nợ. Đến cuối tháng 9/2015, nợ xấu còn 2,9%.
Nhiều đại biểu Quốc hội cũng ghi nhận nỗ lực của các TCTD trong XLNX thời gian qua. Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, kết quả này thể hiện sự nỗ lực của Chính phủ, NHNN. Đặc biệt việc thành lập VAMC với những hướng xử lý tốt đã khiến nợ xấu giảm.
Ở góc độ chuyên gia, TS. Trương Văn Phước – Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cũng cho rằng, sau hai năm hoạt động, VAMC đã giúp chuyển dịch một lượng lớn nợ xấu ra khỏi bảng cân đối kế toán của các TCTD, giúp NHTM có thể tiếp tục cho vay vốn hỗ trợ DN nói riêng và hỗ trợ tăng rưởng kinh tế nói chung.
Ông Nguyễn Quốc Hùng – Chủ tịch Hội đồng thành viên VAMC cho biết, từ nay đến 31/12/2015 nợ xấu vẫn tiếp tục ở mức thấp. VAMC đã có kế hoạch mua tiếp 18.000 tỷ đồng nợ xấu, đồng thời các TCTD cũng trích lập dự phòng rủi ro xử lý nợ xấu.
Các chuyên gia đánh giá, mặc dù Nghị định 34/2015/NĐ-CP của Chính phủ thay thế Nghị định 53/2013/NĐ - CP đã bổ sung thêm một số quy định, trao thêm quyền năng cho VAMC nhưng việc XLNX, đặc biệt là xử lý tài sản đảm bảo của các khoản nợ xấu vẫn còn nhiều vướng mắc. Hiện nay chúng ta chưa có thị trường mua bán nợ và chưa có cơ chế thị trường cho mua - bán nợ xấu.
Hiện mới chỉ có một số đơn vị tham gia mua nợ là Công ty TNHH mua bán nợ Việt Nam (DATC), Công ty Quản lý nợ và Khai thác tài sản NH (AMC) của các TCTD và VAMC. Nếu bán nợ cho DATC e rằng công ty này cũng khó đủ lực để mua khi mà vốn mới chỉ ở mức mấy nghìn tỷ đồng, trong khi nợ gốc của NH lên đến hàng trăm tỷ đồng.
Bên cạnh đó VAMC mua nợ về để bán, nhưng để bán theo giá thị trường thì không dễ. Ví dụ, khi VAMC mua khoản nợ 50 tỷ đồng nếu bán 55 tỷ đồng là có lãi. Nhưng khi bán đấu giá người ta chỉ mua ở mức 45 tỷ đồng thì VAMC có được bán lỗ không? Thứ hai, nói là VAMC có quyền năng nhưng thực tế công ty này không thể toàn quyền xử lý ngay những khoản nợ, những tài sản đảm bảo khi chưa có sự đồng thuận của “con nợ”. Có những tài sản đảm bảo được mang đấu giá nhiều lần cũng không thành công do chủ tài sản đòi định giá quá cao.
Chính vì vậy, cần phải tiếp tục có các chính sách và sự hỗ trợ từ các bộ, ngành địa phương trong việc hỗ trợ VAMC và NH trong việc bán nợ và đòi nợ. Nhưng dù chính sách gì đi nữa, các chuyên gia cho rằng vẫn cần xây dựng thị trường mua bán nợ với tính pháp lý đảm bảo “chợ” đó hoạt động theo cơ chế thị trường.
Ngay như Dự án Luật Đấu giá tài sản chuẩn bị trình Quốc hội ngày 4/11 tới đây để các đại biểu Quốc hội thảo luận cho ý kiến, theo nhiều chuyên gia cũng cần phải bổ sung các quy định về việc đấu giá các khoản nợ xấu và tài sản đảm bảo của khoản nợ xấu vào dự án Luật. Như vậy, rõ ràng trong thời gian tới phải có những điều chỉnh, chỉnh sửa về các quy định pháp lý mới tháo gỡ được khó khăn cho thị trường mua bán nợ.