Vốn rẻ cho lĩnh vực ưu tiên

	Quyết định thận trọng và hợp lý
	Nhân tố tích cực cho thị trường
	Tính hợp lý của lãi suất chủ đạo

Lạm phát thấp, thanh khoản dư

Trong báo cáo của Công ty Chứng khoán SSI mới đây cho thấy, nhiều điểm nhấn tích cực ở nền kinh tế Việt Nam. Đó là, thị trường được chứng kiến nền kinh tế có 2 tháng CPI âm khi lạm phát tháng 5, tháng 6/2017 đều giảm. Cũng theo SSI, giá lương thực, thực phẩm và giá xăng cùng giảm là nguyên nhân chính tác động đến việc lạm phát giảm đáng kể trong năm nay. Như vậy, khác với dự báo hồi đầu năm, lạm phát đã tăng chậm lại. Cơ quan quản lý kỳ vọng lạm phát năm nay sẽ đi sát mức mục tiêu 4% mà Quốc hội đặt ra từ hồi đầu năm.

Gói tín dụng lãi suất ưu đãi đang tập trung nhiều ở nhóm lĩnh vực ưu tiên

Trong khi đó, đã có những lo ngại về thanh khoản của hệ thống ngân hàng khi tín dụng tăng mạnh, còn huy động vốn tăng trưởng chậm hơn. Theo số liệu thống kê, tính đến 30/6, tăng trưởng tín dụng đạt 9,06%, trong khi huy động vốn của các tổ chức tín dụng tăng chậm hơn.

Tuy nhiên, trái ngược với lo ngại trên, lãi suất liên ngân hàng vẫn tiếp tục giảm sâu. Lãi suất qua đêm chạm 0,7%, dưới ngưỡng 1% lần đầu tiên kể từ tháng 11/2016 và ngang với mặt bằng lãi suất cùng kỳ năm ngoái. Tương tự, lãi suất các kỳ hạn 1 tuần, 1 tháng và 3 tháng cũng đang được giao dịch ở 0,8%, 2,0% và 3,5%, mức thấp nhất kể từ đầu năm 2017. Tín hiệu thanh khoản tốt còn thể hiện qua việc NHNN phát hành trở lại tín phiếu lần đầu tiên sau 4 tháng.

Trong 5 phiên liên tiếp, NHNN đã phát hành được tới 37 nghìn tỷ tín phiếu kỳ hạn 7 ngày, đây là lượng tiền lớn phát hành trong một thời gian ngắn. Đặc biệt hơn, lãi suất tín phiếu giảm nhanh sau mỗi phiên phát hành, từ mức 1,3% trong ngày đầu tuần xuống chỉ còn 0,5% vào ngày kết tuần. Mức 0,5% cũng thấp hơn nhiều lãi suất cùng kỳ 2016 là 1,5% - 1,75%. Điều này cho thấy thanh khoản của hệ thống ngân hàng đang ở trong trạng thái rất tốt.

“Thanh khoản dồi dào và lạm phát thấp tạo điều kiện để NHNN giảm lãi suất”, ông Nguyễn Đức Hùng Linh, Giám đốc Phân tích và Tư vấn đầu tư khách hàng cá nhân, Công ty Chứng khoán SSI cho biết. Cụ thể, cơ quan điều hành đã giảm 0,25 điểm phần trăm lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu, lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng. Bên cạnh đó, cơ quan quản lý cũng giảm 0,5 điểm phần trăm lãi suất cho vay ngắn hạn.

Như vậy, có thể nhận thấy NHNN giảm lãi suất trong bối cảnh lãi suất ổn định ở mặt bằng thấp. Việc giảm lãi suất lần này là một nỗ lực lớn của cơ quan quản lý, vì theo ông Nguyễn Đức Long, Phó vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ NHNN, lãi suất cho vay phổ biến ở mức 6-9%/năm đối với khoản vay ngắn hạn, 9-11%/năm đối với khoản vay trung và dài hạn, lãi suất ưu đãi khoảng từ 4-5%/năm (tùy theo từng đối tượng) là khá hợp lý.

Phục vụ nhóm ưu tiên

Tuy nhiên, động thái giảm lãi suất hiện vẫn ưu tiên phục vụ cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế, vốn đang chịu áp lực về con số tăng trưởng GDP và các đối tượng ưu tiên khó tiếp cận được vốn. Nói điều này để có thể phân biệt được các mức lãi suất áp dụng khác nhau trên thị trường là bình thường và các đối tượng không nên hiểu nhầm về chính sách.

Cụ thể hơn, chính sách lần này là tập trung vào đối tượng ưu tiên. Ngoài việc giảm lãi suất điều hành, để cung ứng nguồn vốn rẻ hơn cho các ngân hàng, có thể thấy rõ lãi suất cho vay ngắn hạn tập trung vào lĩnh vực ưu tiên là nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp phụ trợ, DNNVV, DN ứng dụng công nghệ cao. Thực tế, ngay sau khi NHNN điều chỉnh chính sách lãi suất, đã có ngân hàng công bố giảm lãi suất tức thời. Ví dụ như BIDV, VPBank, ACB hay Vietcombank... công bố giảm lãi suất từ 0,5%-1% cho những DNNVV, hoặc lĩnh vực kinh doanh ưu tiên (như nông nghiệp công nghệ cao chẳng hạn).

Giảm lãi suất phục vụ mục tiêu tăng trưởng kinh tế

Nói thêm về việc giảm lãi suất cho các đối tượng hoạt động ngoài lĩnh vực ưu tiên, lãnh đạo một NHTM cho biết sẽ có độ trễ nhất định. Theo đó, các DN cũng như cá nhân hoạt động trong các lĩnh vực khác có thể chờ đợi thêm một thời gian nữa vì các ngân hàng cũng đang chịu áp lực tăng trưởng tín dụng cao (nhu cầu cao nên giá vốn khó giảm). Ngoài ra, ngân hàng cũng phải tăng lãi suất huy động kỳ hạn dài để thay đổi cơ cấu tiền gửi kỳ hạn dài (đáp ứng yêu cầu an toàn theo tiêu chuẩn mới của cơ quan quản lý).

Đánh giá về xu hướng lãi suất trong thời gian tới, theo đại diện SSI, lãi suất sẽ được giữ ổn định trong quý III và phụ thuộc vào diễn biến lạm phát trong quý IV.

Như đã nói ở trên, các nhà phân tích đã nhận định, ngân hàng hiện nay sẽ phải chịu một áp lực về lãi suất. Báo cáo của SSI cho rằng, mức độ tác động phụ thuộc vào hành động của từng NHTM dựa trên quan điểm kinh doanh của ngân hàng, nhưng một điểm chung là mức chênh lệch giữa lãi suất huy động và cho vay (NIM) của các ngân hàng sẽ chịu thách thức không nhỏ, từ đó có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của ngân hàng trong năm nay.