2023 - năm khó khăn của kinh tế toàn cầu

Phát biểu trong chương trình tin tức sáng Chủ Nhật của CBS "Face the Nation", bà Kristalina Georgieva cho biết, năm mới sẽ “khó khăn hơn so với năm chúng ta bỏ lại phía sau”. “Tại sao? Bởi vì ba nền kinh tế lớn - Mỹ, EU và Trung Quốc - đều đang giảm tốc đồng thời”, bà nói.

Tổng giám đốc IMF Kristalina Georgieva

Còn nhớ trong bản cập nhật báo cáo triển vọng kinh tế thế giới hồi tháng 10, IMF đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong năm 2023 xuống còn 2,7% từ mức 2,9% như trong dự báo hồi tháng 7, phản ánh sự kéo dài liên tục từ cuộc chiến ở Ukraine cũng như áp lực lạm phát và lãi suất cao do các ngân hàng trung ương, đặc biệt là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) thực hiện nhằm mục đích giảm bớt những áp lực giá cả. Thậm chí tại báo cáo này, IMF dự báo 1/3 nền kinh tế trên thế giới có thể sẽ suy giảm vào năm 2022 và năm 2023.

Mặc dù kể từ báo cáo đó, Trung Quốc đã thay đổi chính sách kiểm soát dịch Covid-19 và bắt đầu mở cửa lại nền kinh tế, thế nhưng người tiêu dùng tại Trung Quốc vẫn cảnh giác khi các ca nhiễm Covid-19 mới gia tăng. Chưa kể sự yếu kém của thị trường bất động sản tiếp tục gây nhiều khó khăn nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. “Lần đầu tiên sau 40 năm, tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc vào năm 2022 có thể bằng hoặc thấp hơn tốc độ tăng trưởng toàn cầu”, Georgieva nói.

Thậm chí theo bà Georgieva - người vừa có chuyến công tác tại Trung Quốc vào cuối tháng trước - những ca lây nhiễm Covid-19 mới dự báo có thể sẽ tăng trong thời gian tới, từ đó ảnh hưởng nhiều hơn đến nền kinh tế của nước này trong năm nay và kéo theo sự tăng trưởng của cả khu vực và toàn cầu.

“Tôi đã ở Trung Quốc vào tuần trước, trong một bong bóng ở một thành phố không có Covid”, bà nói. “Nhưng điều đó sẽ không kéo dài một khi mọi người bắt đầu đi du lịch”. “Trong vài tháng tới, Trung Quốc sẽ gặp khó khăn và tác động tiêu cực đến tăng trưởng của Trung Quốc, tác động tiêu cực đến khu vực, tác động tiêu cực đến tăng trưởng toàn cầu”, bà nói.

Trong báo cáo Triển vọng kinh tế thế giới tháng 10, IMF dự báo tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội của Trung Quốc trong năm 2022 là 3,2% - ngang bằng với triển vọng tăng trưởng toàn cầu mà quỹ dự báo cho năm 2022. Tại báo cáo này, IMF cũng dự báo tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc sẽ tăng tốc lên 4,4% vào năm 2023, trong khi tăng trưởng kinh tế toàn cầu được dự kiến sẽ chậm lại so với năm ngoái.

Tuy nhiên, những bình luận hôm Chủ Nhật của Tổng giám đốc IMF cho thấy nhiều khả năng định chế tài chính này sẽ tiếp tục có một sự cắt giảm khác đối với triển vọng tăng trưởng của cả Trung Quốc và toàn cầu vào cuối tháng này khi IMF công bố các dự báo cập nhật tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, Thụy Sĩ.

Trong khi đó, Georgieva cho biết, nền kinh tế Mỹ có thể tránh được suy thoái, điều nếu xảy ra sẽ ảnh hưởng đến 1/3 nền kinh tế thế giới. “Mỹ là nền kinh tế kiên cường nhất”, bà nói và nhấn thêm: Nước này “có thể tránh được suy thoái. Chúng tôi thấy thị trường lao động vẫn khá mạnh”.

Nhưng bản thân thực tế đó cũng tiềm ẩn rủi ro vì nó có thể cản trở tiến trình mà Fed cần đạt được trong việc đưa lạm phát của Mỹ trở lại mức mục tiêu từ mức cao nhất trong 4 thập kỷ vào năm ngoái. Trên thực tế, mặc dù lạm phát tại Mỹ đã có dấu hiệu đạt đỉnh và hạ nhiệt dần trong những tháng cuối năm, nhưng theo thước đo lạm phát ưa thích của Fed - Chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân - nó vẫn cao gần gấp ba lần mục tiêu 2% mà cơ quan này đặt ra.

“Đây là... một điều may mắn lẫn lộn vì nếu thị trường lao động rất mạnh, Fed có thể phải giữ lãi suất chặt chẽ hơn trong thời gian dài hơn để giảm lạm phát”, bà Georgieva cho biết.

Năm ngoái, trong đợt thắt chặt chính sách mạnh mẽ nhất kể từ đầu những năm 1980, Fed đã nâng phạm vi mục tiêu lãi suất cho vay qua đêm chuẩn từ mức 0 - 0,25% vào tháng 3 lên mức hiện tại là 4,25% - 4,50% và các quan chức Fed vào tháng trước đã dự đoán rằng nó sẽ vượt mốc 5% vào năm 2023, một mức chưa từng thấy kể từ năm 2007.

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, thị trường việc làm của Mỹ sẽ là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các quan chức Fed, những người muốn thấy nhu cầu lao động giảm xuống để giúp giảm bớt áp lực giá cả.

Tuần đầu tiên của năm mới mang đến một loạt dữ liệu quan trọng về mặt việc làm, bao gồm bảng lương phi nông nghiệp tháng 12/2022 sẽ được công bố vào thứ Sáu, dự kiến cho thấy nền kinh tế lớn nhất thế giới đã tạo thêm 200.000 việc làm trong tháng cuối năm và tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức 3,7% - gần mức thấp nhất kể từ những năm 1960.