Bảo vệ quyền lợi người mua bảo hiểm: Chế tài đã có, quan trọng là thực thi

Chất lượng chưa tương xứng với tốc độ tăng trưởng

Trao đổi tại Toạ đàm, bà Phạm Thu Phương - Phó cục trưởng Cục Quản lý và giám sát bảo hiểm, Bộ Tài chính cho biết, thời gian qua, ngành bảo hiểm đã có những đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội. Tốc độ tăng trưởng trung bình 20%/năm, tuy nhiên, chất lượng phát triển còn tồn tại, hạn chế chưa tương xứng với tốc độ tăng trưởng.

Toàn cảnh Toạ đàm

Cụ thể, thị trường bảo hiểm đã phát sinh những vấn đề nhất định về chất lượng hoạt động tư vấn, chất lượng chăm sóc, giải quyết quyền lợi cho khách hàng. Bà Phương cho rằng, nguyên nhân đến từ việc hợp đồng bảo hiểm là hợp đồng tài chính dài hạn, tương đối đặc thù, tính chuyên môn cao. Bên cạnh đó, pháp luật có quy định nghĩa vụ của doanh nghiệp bảo hiểm cũng như của đại lý bảo hiểm trong việc cung cấp thông tin, giải thích đầy đủ, rõ ràng điều khoản của sản phẩm bảo hiểm đến khách hàng. Tuy nhiên, vẫn còn có một số đại lý chất lượng hoạt động chưa cao, tư vấn chưa đầy đủ, khách quan, nhất là sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư, ảnh hưởng đến chất lượng phát triển thị trường nói chung. Đây là nguyên nhân làm giảm rất nhiều tính nhân văn của bảo hiểm và gây ra vụ lùm xùm gần đây.

Song theo bà Phương, không ít khách hàng chưa quan tâm tìm hiểu kỹ quyền lợi khi tham gia bảo hiểm; chưa xác định rõ nhu cầu, mục tiêu là tham gia để bảo vệ hay để đầu tư tài chính. Nếu với mục đích đầu tư tài chính thì trong thời gian qua kinh tế khó khăn, thị trường chứng khoán sụt giảm đã ảnh hưởng lớn đến kết quả hoạt động đầu tư của hợp đồng bảo hiểm, làm giá trị bảo hiểm bị sụt giảm nhiều. Nhiều khách hàng cả nể, khi ký kết hợp đồng không cung cấp được bằng chứng để bảo vệ mình.

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội chia sẻ tại Toạ đàm.

Còn theo ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, nhìn vào Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022 có hiệu lực từ ngày 1/1/2023 cũng đã có rất nhiều bổ sung và có cả tính chất kế thừa của luật cũ. Những vấn đề về tư vấn trung thực, đầy đủ, không lừa dối khách hàng… đã được quy định trong Luật. Vì vậy, nguyên nhân chính dẫn đến hạn chế trong lĩnh vực bảo hiểm là chất lượng của hoạt động tư vấn chứ không phải do quy định.

Cơ hội để “sàng lọc” doanh nghiệp tốt

Là một công ty bảo hiểm triển khai rất mạnh mẽ kênh bancanssurance đứng vị thế số 1 về cung cấp sản phẩm bảo hiểm cho khu vực “tam nông” với hơn 3 triệu hộ nông dân và hơn 10.000 doanh nghiệp, ông Đỗ Minh Hoàng, Quyền Tổng giám đốc CTCP Bảo hiểm Ngân hàng Nông nghiệp (ABIC) thông tin, sau ba năm nền kinh tế bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch COVID-19, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực phi nhân thọ rất hy vọng những tháng đầu năm nay 2023 sẽ khởi sắc. Tuy nhiên, do ảnh hưởng từ một vài vụ việc liên quan đến bảo hiểm nhân thọ khiến các cơ quan quản lý nhà nước như NHNN, Bộ Tài chính ban hành nhiều văn bản rà soát, chấn chỉnh hoạt động các doanh nghiệp bảo hiểm, NHTM.

Ông Đỗ Minh Hoàng, Quyền Tổng giám đốc CTCP Bảo hiểm Ngân hàng Nông nghiệp (ABIC) phát biểu tại Toạ đàm.

Về phía Agribank, bên cạnh việc có văn bản yêu cầu ABIC tuân thủ nghiêm túc quy định pháp luật và các văn bản chỉ đạo của các cơ quan chức năng, ông Hoàng cho biết riêng trong tháng 4 cũng đã thành lập 8 đoàn thanh tra, kiểm tra giám sát hoạt động triển khai bảo hiểm đối với các đơn vị thành viên trong toàn quốc, bán các sản phẩm phục vụ lĩnh vực nông nghiệp, nông dân và nông thôn.

“Bảo hiểm Agribank xác định vẫn kiên định đi tiên phong triển khai hoạt động kinh doanh chủ yếu ở khu vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn để bảo vệ vốn của ngân hàng mẹ - Agribank. Bảo hiểm Agribank đã tập trung mọi nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ”, ông Hoàng khẳng định và cho biết thêm, ABIC xác định có hai yếu tố mang tính kim chỉ nam cơ bản. Đó là mọi hành vi của doanh nghiệp phải luôn lấy khách hàng làm trung tâm, phải coi trọng quyền, đặt quyền lợi tối ưu cho khách hàng. Đơn cử như với số lượng khách hàng đến 95% là bà con nông dân, Bảo hiểm Agribank phải thiết kế cho được sản phẩm đơn giản, dễ hiểu và có thể chuyển đổi số ngay lập tức.

Yếu tố nữa là phải tăng cường công tác đào tạo đại lý, tuyên truyền giáo dục, công tác truyền thông kết hợp với các tổ chức chính trị - xã hội. Bản thân doanh nghiệp cũng thiết lập những bộ phận chăm sóc khách hàng, đường dây nóng 24/7, nâng cao các ứng dụng về công nghệ thông tin. Để đảm bảo quyền lợi cho người mua bảo hiểm, ABIC xác định phải tập trung vào tất cả các khâu: trước, trong quá trình bán hàng và cả dịch vụ sau bán hàng.

Từ những sự cố vừa qua, ông Phan Đức Hiếu nhận định là cơ hội để thị trường bảo hiểm tự sàng lọc, tự phân loại, vươn lên và bứt phá. Trong thời gian tới, để thị trường phát triển xứng với tiềm năng, về mặt quản lý nhà nước, ông Hiếu kiến nghị, cần có phương pháp kiểm tra phù hợp khoa học, mang tính chất kịp thời, theo nguyên tắc quản lý kiểm tra ngẫu nhiên hoặc theo nguyên tắc về quản lý rủi ro. Ngoài ra, khi phát hiện thì phải xử lý một cách nghiêm minh. "Làm thế nào để có thể gia cố được cách thức, phương thức giám sát một cách có hiệu quả. Cơ quan quản lý nhà nước, các hiệp hội minh bạch hóa, công khai hóa thông tin trong quản lý đến từng đối tượng. Đối với người mua bảo hiểm, cũng nên tự nâng cao hơn nhận thức và trở thành một người tiêu dùng có hiểu biết, có nhận thức", ông Hiếu khuyến nghị.